Bơ bị đắng nguyên nhân do đâu? Cách xử lý hiệu quả

Bơ bị đắng là vấn đề thường gặp khiến nhiều nhà vườn lẫn người tiêu dùng lo ngại vì ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và giá trị thương phẩm của trái. Tình trạng này có thể bắt nguồn từ thu hoạch non, mất cân đối dinh dưỡng, giống bơ kém phù hợp hoặc kỹ thuật bảo quản sai cách. Bài viết dưới đây, AQ Bice sẽ giúp bà con hiểu đúng nguyên nhân từ đó có thể khắc phục hiệu quả, nâng cao hương vị và giá trị kinh tế cho từng vụ mùa.

Tìm hiểu tổng quan về tình trạng quả bơ bị đắng

Bơ là loại trái cây giàu dinh dưỡng, thơm ngon và được ưa chuộng trên toàn thế giới. Tuy nhiên, khi mua về và sử dụng, không ít người tiêu dùng gặp phải tình trạng quả bơ có vị đắng, làm giảm chất lượng cảm quan và giá trị thương phẩm. Đây là hiện tượng khá phổ biến, có thể xảy ra ở cả bơ tự trồng tại nhà lẫn bơ thương mại.

Tình trạng bơ bị đắng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như: giống bơ, thời điểm thu hoạch, điều kiện bảo quản, hoặc các yếu tố sinh lý và môi trường trong quá trình sinh trưởng. Ngoài ra, trong một số trường hợp, vị đắng còn là dấu hiệu cho thấy bơ chưa đạt độ chín lý tưởng hoặc bị ảnh hưởng bởi các hợp chất tự nhiên như tannin hoặc alkaloid.

Những nguyên nhân chính khiến quả bơ bị đắng

Vì sao bơ bị đắng là thắc mắc phổ biến của nhiều người trồng lẫn người tiêu dùng, đặc biệt với những trái có vẻ ngoài đẹp nhưng ăn lại có vị đắng, chát. Hiện tượng này không chỉ làm giảm giá trị thương phẩm mà còn ảnh hưởng uy tín đến sản phẩm. Vậy bơ bị đắng là vì sao, nội dung dưới đây sẽ nêu rõ cho quý bà con biết rõ tường tận.

Do thu hoạch khi quả chưa đủ già

Một trong những nguyên nhân bơ bị đắng là do thu hoạch quá sớm, khi quả chưa đạt độ già sinh lý. Dù vỏ ngoài có thể căng bóng và đạt kích thước tiêu chuẩn, nhưng bên trong hàm lượng tinh bột chưa đủ, dẫn đến tồn dư các hợp chất tự nhiên như persin, tannin gây đắng và chát khi ăn.

Bón phân không cân đối, thừa đạm, thiếu kali và các vi lượng

Bơ rất mẫn cảm với chế độ dinh dưỡng, đặc biệt là lượng đạm. Khi bón quá nhiều phân đạm, cây tích lũy nitrat và axit amin dư thừa đây chính là những tác nhân gây đắng rõ rệt cho thịt quả. Bên cạnh đó, thiếu kali và vi lượng như Bo, Ca cũng ảnh hưởng đến chất lượng trái.

Giống bơ có hàm lượng dầu thấp hoặc chứa nhiều chất chống oxy hóa

Thường những giống bơ như bơ tứ quý, bơ địa phương có hàm lượng dầu thấp và tỷ lệ chất chống oxy hóa cao, nên khi ăn vào thấy vị đắng tự nhiên mặc dù chăm sóc rất kỹ.

Cây bị stress sinh lý như thiếu nước, sốc nhiệt và đất nhiễm phèn mặn

Khi cây bơ rơi vào trạng thái stress do thiếu nước, thời tiết biến động mạnh hoặc đất bị nhiễm phèn mặn, quá trình trao đổi chất của cây bị rối loạn. Điều này khiến cây tổng hợp bất thường các hợp chất đắng như polyphenol, làm giảm chất lượng quả.

Quả bơ bị đắng do hái sớm, chín ép 

Quả bơ hái khi vẫn chưa già hẳn, vẫn còn non kết hợp với các thủ thuật ép trái phải chín nhờ vào dùng hóa chất hoặc dùng các thủ thuật của dân buôn. Điều này khiến trái chín không được tự nhiên, làm mất đi hương vị đặc trưng và tiềm ẩn tồn dư chất độc hại có trong trái.

Bơ bị đắng do trái chưa chín hoàn toàn

Khi bơ chín, các chất dinh dưỡng sẽ chuyển hóa dần dần, vì vậy lúc bơ chưa chín hết thì sẽ có vị nhẫn nhẫn ở lớp cơm ngoài cùng tiếp giáp với vỏ. Phần đắng nhẹ này cũng là chất bảo quản tự nhiên của trái bơ và mọi người có thể không sử dụng thịt sát vỏ vì sẽ gây đắng cho món ăn.

Cách nhận biết bơ bị đắng do tẩm hóa chất

Trong quá trình vận chuyển đường xa, bơ sẽ dễ bị hư hỏng, dập nát. Nhiều người vì lợi ích mà đã hô biến quả bơ trở nên tươi ngon hơn. Một số cách để nhận biết bơ đã bị tẩm hóa chất như sau:

• Màu sắc của lõi cuống: Quả bơ khi chưa chín thường có lõi cuống màu xanh, lúc đang chín tới thì màu vàng và màu nâu sẫm khi bơ chín quá. Nếu quả bơ cầm lên có thân mềm nhưng cuống màu xanh thì nó đã được ngâm hóa chất.
• Độ mềm của vỏ bơ: Phần vỏ bơ chín tự nhiên sẽ căng và hơi sần sùi, lúc bóp nhẹ có cảm giác cầm chắc tay, hơi mềm.
• Hương vị: Bơ bị ngâm hóa chất sẽ có vị đắng, mất đi vị thơm ngon vốn có. Những trái bơ chín tự nhiên thì dù có nạo sát phần vỏ cũng không bị đắng như khi đã tẩm hóa chất.

Bơ bị đắng phải làm sao? Cách xử lý bơ bị đắng

▶️ Nếu bơ chỉ hơi đắng, bạn có thể kết hợp với các nguyên liệu có vị chua hoặc ngọt như sữa chua, mật ong, nước cốt chanh hoặc đường để điều hòa lại vị giác. Cách này hiệu quả khi làm sinh tố, sốt salad hoặc ăn cùng bánh mì.

▶️ Nếu bơ có vị đắng gắt, kèm theo mùi lạ, vết mốc hoặc thịt quả chuyển màu nâu đen đây chính là dấu hiệu hư hỏng, cần phải loại bỏ. Tuyệt đối không cố ăn, các vết mốc trong trái tiềm ẩn nhiều vi khuẩn gây ra nhiều bệnh truyền nhiễm, là chất xúc tác hình thành bệnh ung thư nguy hiểm vì thế cần vứt bỏ tránh ảnh hưởng sức khỏe.

Giá trị dinh dưỡng của một quả bơ đối với sức khỏe

✅ Chất béo: Bơ chứa chất béo chủ yếu là chất béo không bão hòa đơn. Chất béo trong quả bơ giúp hấp thụ các vitamin tan trong chất béo như vitamin A, D, E và K.

✅ Chất xơ: Quả bơ cung cấp một lượng tốt chất xơ, giúp duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh và giảm nguy cơ táo bón.

✅ Vitamin và khoáng chất: Quả bơ là nguồn giàu vitamin và khoáng chất, bao gồm vitamin C, vitamin E, vitamin K, vitamin B-6, axit folic, kali và magiê.

• Vitamin C và E có tác dụng chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi sự tổn hại.
• Vitamin K quan trọng cho quá trình đông máu và sự tạo xương.
• Kali giúp duy trì cân bằng nước và điện giữa các tế bào.
• Magiê tham gia vào nhiều quá trình sinh học trong cơ thể.

✅ Chất chống oxy hóa: Quả bơ chứa nhiều chất như lutein và zeaxanthin, có thể giúp bảo vệ mắt khỏi các tác động của ánh sáng mặt trời và nguy cơ mắc bệnh mắt liên quan đến tuổi tác.

✅ Chất chống viêm: Bơ có chứa axit oleic, một chất béo không bão hòa đơn chức, có khả năng giảm viêm và bảo vệ tim mạch.

Những mẹo chọn quả bơ chín ngon và không bị đắng

Sau khi đã tìm hiểu các vấn đề gây ra hiện tượng bơ bị đắng, bà con có thể lựa chọn bơ ngon với những mẹo sau đây:

▶️ Chọn quả bơ có thân mềm nhẹ, không bị ọp ẹp và biến dạng, quả bơ quá mềm sẽ có thể đã bị hư hỏng bên trong.

▶️ Nhấn vào cuống quả nếu chỗ cuống mềm nhưng thân còn cứng thì quả này đang chín, cần để thời gian ngắn cho chúng chín đều.

▶️ Chọn quả bơ nguyên vẹn, da có độ bóng có chút sần sùi, cầm chắc tay.

▶️ Đối với bơ da nâu, hạt sẽ tách rời phần thịt nên khi lắc nghe tiếng hạt di chuyển có âm thanh phát ra. Bơ nâu mình thuôn dáng dài sẽ có thịt chắc, nhưng nhiều xơ và gây khó ăn. Bơ da nâu mình tròn thì có hạt to, thịt không nhiều nhưng ít xơ hơn.

▶️ Đối với bơ da xanh, nên chọn quả đều màu và cầm nặng tay, có đốm nhỏ vàng trên da. Những quả này có thịt dẻo, vị béo thơm ngon.

▶️ Ngoài ra, bà con cũng có thể mang bơ nhúng nước lạnh rồi bỏ vào rổ sao cho cuống trái hướng lên trên, đặt nơi thoáng mát. Mỗi ngày thực hiện 2 lần sẽ giúp bơ nhanh chín hơn.

Cách bảo quản bơ ngon mà không bị đắng

Trong trường hợp không có tủ lạnh: Dùng dao sắc để cắt bơ giúp cho quả bơ không bị thâm, dập. Phần bơ ăn không hết thì để nguyên vỏ, dùng dầu ăn để bôi vào bề mặt hở của trái bơ. Nhưng nếu để thêm một ngày nữa mà không ăn tiếp thì bơ cũng sẽ bị hư hỏng.

Trong trường hợp có tủ lạnh: Cho bơ đã được bóc vỏ vào túi nilon rồi cột kín, cho vào ngăn mát tủ lạnh bảo quản được từ 2 đến 3 ngày. Cho bơ vào hộp và để bảo quản trong ngăn đá tủ lạnh, khi nào ăn thì bỏ xuống ngăn mát trước khi ăn từ 5 đến 7 tiếng.

Một số câu hỏi thường gặp liên quan đến bơ bị đắng

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp liên quan đến bơ bị đắng mà nhiều người tiêu dùng và nhà vườn thường thắc mắc. Các câu trả lời sẽ củng cố thêm thông tin cũng như làm rõ một số vấn đề vẫn chưa được giải quyết.

Bơ bị đắng có ăn được không?

Bơ bị đắng có nên ăn là thắc mắc của nhiều người muốn biết chính xác thông tin, nhằm để bảo vệ sức khỏe tránh những rủi ro xảy ra. Câu trả lời là vẫn có thể ăn được nếu như chỉ có vị đắng nhẹ và chưa phát sinh dấu hiệu hư hỏng. Có thể kết hợp với mật ong, sữa chua hoặc chanh để giảm vị đắng. Tuy nhiên, nếu bơ có mùi lạ, thâm nhũn, mốc hay đắng gắt, nên bỏ đi để đảm bảo an toàn.

Bơ giống nào ít bị đắng nhất?

Các giống bơ sáp như bơ Booth, bơ 034 thường có hàm lượng dầu cao, ít vị đắng. Trong khi đó, một số giống bơ địa phương hoặc bơ trái vụ có thể có vị đắng nhẹ tự nhiên.

Vì sao bơ chín vẫn bị đắng?

Trường hợp này có thể do thu hoạch khi quả chưa đủ già, dư chất persin hoặc tannin tự nhiên. Ngoài ra, cây thiếu dưỡng chất như kali, canxi hoặc bị stress sinh lý cũng khiến quả đắng dù đã chín.

Làm sao biết bơ đủ già để thu hoạch?

Ngoài quan sát màu vỏ và kích thước, nên kết hợp nghe âm thanh khi gõ quả, hoặc cắt thử vài quả để kiểm tra phần thịt bơ, nếu phần thịt trái chuyển từ trắng sang vàng ngà thì đây chính là dấu hiệu quả đã đủ già.

Bài viết trên đã được AQ Bio chúng tôi cung cấp nhiều thông tin chi tiết về hiện tượng bơ bị đắng. Giúp bà con nhận biết các dấu hiệu trái bị đắng, từ đó có cách xử lý hiệu quả, giảm bớt hiện tượng chín ép, cơm sượng hay chín không đều. Hãy áp dụng theo các hướng dẫn trong bài để thu hoạch những trái bơ chất lương, tăng độ uy tín với người tiêu dùng trong nước và thị trường nước ngoài.