Bọ trĩ hại lúa và Biện pháp phòng trừ dứt điểm, tiết kiệm

Bọ trĩ hại lúa chích hút gây tổn thương nghiêm trọng đến lá lúa, làm giảm khả năng quang hợp của cây từ đó làm giảm năng suất và chất lượng lúa thu hoạch. Bọ trĩ trưởng thành và sâu non đều tấn công và gây ra hiện tượng khô cháy lá lúa, mất mùa. Do đó để đối phó với dịch hại này, bà con cần sớm áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp để kiểm soát sự phát sinh của bọ trĩ. Mời bà con cùng kỹ sư Sinh Học AQ tìm hiểu về bọ trĩ hại lúa và xử lý dịch hại, quản lý đồng ruộng hiệu quả với các nội dung sau.

Tổng quan về loài bọ trĩ hại lúa

Bọ trĩ hại lúa với tên khoa học Stenchaetothrips biformis Bagnall, là một trong những loài sâu hại nghiêm trọng cho cây lúa. Loài bọ trĩ này thuộc họ Thripidae trong bộ Thysanoptera.

Mặc dù kích thước của chúng khá nhỏ bé nhưng khả năng gây hại lại rất lớn, đặc biệt là trong các vụ lúa sạ. Bọ trĩ chủ yếu tấn công vào lá lúa, chích hút nhựa từ các tế bào mô lá, gây ra hiện tượng vàng lá, chậm phát triển và còi cọc ở cây lúa.

Đặc biệt bọ trĩ tấn công vào giai đoạn lúa trổ bông ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của bông lúa, khiến bông lép, làm giảm năng suất và chất lượng vụ mùa.  Bên cạnh đó, bọ trĩ còn lan truyền một số bệnh virus cho cây lúa, làm tăng mức độ tổn thất về năng suất khi thu hoạch.

Đặc điểm hình dáng, vòng đời của bọ trĩ hại lúa

Bọ trĩ gây hại trên lúa là một loài côn trùng có hình dáng khá đặc biệt và dễ nhận diện. Vòng đời của bọ trĩ hại lúa kéo dài khoảng 11 – 16 ngày, tùy thuộc vào các yếu tố môi trường như nhiệt độ và độ ẩm với các giai đoạn như sau:

▶️ Trứng: Trứng bọ trĩ có hình bầu dục, khi mới đẻ có màu trong suốt, chuyển sang màu vàng nhạt khi sắp nở. Trứng bọ trĩ thường được đẻ vào các lớp lá, đặc biệt là ở mặt dưới lá lúa.

▶️ Sâu non: Sâu non của bọ trĩ mới nở có màu trong suốt và cơ thể khá mảnh mai, hình ống dài. Sau lần lột xác đầu tiên, sâu non chuyển sang màu vàng nhạt, có râu dài không quá một nửa chiều dài cơ thể. Đầu của bọ trĩ non nhỏ hơn so với phần ngực, giúp chúng dễ dàng ẩn mình và di chuyển giữa các lá lúa để hút nhựa.

▶️ Nhộng: Khi phát triển thành nhộng có màu vàng sẫm và không di chuyển. Cánh của nhộng kéo dài tới đốt bụng thứ 4, chuẩn bị cho sự chuyển đổi thành con trưởng thành và nằm trong lá đã cuốn lại.

▶️ Bọ trĩ trưởng thành: Khi vũ hoá, bọ trĩ có màu nâu sáng sau đó chuyển dần sang màu đen bóng. Con trưởng thành rất nhanh nhẹn và thường bò cong bụng trên mặt lá. Râu của chúng có hình chuỗi hạt với 7 đốt, đốt gốc lớn hơn các đốt còn lại. Đầu của bọ trĩ có hình chữ nhật với mắt kép nhỏ. Con đực thường có kích thước nhỏ hơn so với con cái.

Khả năng sinh sản và điều kiện lây lan của bọ trĩ hại lúa

Bọ trĩ lúa là loài côn trùng có vòng đời ngắn nhưng khả năng sinh sản và phát triển nhanh chóng, trở thành mối đe dọa lớn đối với các cây trồng, đặc biệt là lúa. Con trưởng thành có khả năng bay rất nhanh và di chuyển linh hoạt, giúp chúng dễ dàng phát tán từ cây này sang cây khác, gây hại diện rộng trong khu vực trồng lúa.

Con cái trưởng thành có khả năng đẻ từ 3 đến 160 trứng trong suốt vòng đời. Quá trình đẻ trứng kéo dài từ 5 đến 7 ngày. Sự sinh sản của bọ trĩ rất mạnh mẽ, một năm có thể phát sinh từ 8 đến 10 lứa, tạo nên quần thể bọ trĩ lan rộng, gây hại nghiêm trọng đến cây trồng.

Nhiệt độ thích hợp để bọ trĩ phát triển là từ 15 – 25 độ C vì vậy trong những mùa hè nóng bức, chúng phát sinh và gây hại mạnh mẽ hơn. Mưa là yếu tố làm giảm đáng kể số lượng bọ trĩ, đặc biệt là số lượng bọ trĩ trưởng thành. Lúa bị bọ trĩ đã gây thiệt hại nặng cho nông dân, đặc biệt là trong những khu vực trồng lúa ở những năm khô hạn.

Dấu hiệu nhận biết bọ trĩ hại lúa gây ra trên đồng ruộng

Bọ trĩ trên lúa hút nhựa từ lá hoa của cây lúa liên tục khiến các lá lúa bị héo úa, không thể thực hiện quá trình quang hợp hiệu quả và làm giảm khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng với những dấu hiệu đặc trưng như sau:

➡️ Khi bị tấn công bởi bọ trĩ trên lá lúa sẽ xuất hiện các đốm trắng nhỏ, dần lan rộng, khiến chóp lá bị khô vàng và cuốn lại. Nếu không được kiểm soát kịp thời, toàn bộ lá lúa sẽ bị héo khô và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của cây.

➡️ Bọ trĩ cũng gây hại trực tiếp đến bông lúa dẫn đến tình trạng bông không thể thụ phấn được, làm giảm năng suất và chất lượng gạo thu hoạch.

➡️ Bọ trĩ có thể tấn công lúa ngay từ giai đoạn đầu khi cây lúa mới cấy được 1-2 tuần. Điều này khiến cây lúa yếu đi từ rất sớm, dẫn đến sự phát triển không đồng đều và làm giảm khả năng chống chịu với các yếu tố ngoại cảnh khác như bệnh tật và thiếu nước.

Hậu quả nghiêm trọng mà bọ trĩ hại lúa gây ra 

Bọ trĩ trưởng thành và sâu non đều chích hút nhựa từ lá hoa lúa do đó đã gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với sự phát triển của đồng ruộng. Bệnh bọ trĩ hại lúa với những vệt trắng nhỏ trên lá làm mất khả năng quang hợp. Khi mật độ bọ trĩ còn thấp, trên lá lúa sẽ xuất hiện những chấm nhỏ xếp theo hàng dọc và lá non thường bị cuốn lại, không thể hồi phục.

Mật độ bọ trĩ càng cao, cây lúa sinh trưởng còi cọc, phát triển chậm, giảm khả năng ra bông và hạt. Dẫn đến tình trạng hạt lúa bị lép, kém chất lượng từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất lúa đặc biệt là vào các giai đoạn quan trọng như trổ bông và chín. Khi không được phòng ngừa và xử lý kịp thời, sự phát triển của bọ trĩ có thể dẫn đến thiệt hại nặng nề, thậm chí mất trắng cả vụ.

Áp dụng các biện pháp phòng trị bọ trĩ hại lúa hiệu quả 

Để bảo vệ mùa màng và giảm thiểu những hậu quả nghiêm trọng của bọ trĩ gây hại lúa, bà con cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa từ sớm cũng như xử lý kịp thời khi phát hiện các dấu hiệu trên đồng ruộng như sau:

Sử dụng bẫy đèn bắt bọ trĩ

✅ Bẫy đèn sáng: Sử dụng đèn sáng để thu hút bọ trĩ vào ban đêm và tiêu diệt một phần số lượng bọ trĩ trưởng thành, từ đó giảm mật độ của chúng trong đồng ruộng.

✅ Sử dụng bẫy màu vàng: Bọ trĩ trưởng thành có xu hướng bị thu hút bởi màu vàng. Do đó bà con có thể áp dụng bẫy màu vàng đặt xung quanh ruộng lúa hoặc trong khu vực có mật độ bọ trĩ cao để bắt bọ trĩ trưởng thành.

Sử dụng thiên địch của bọ trĩ

Các thiên địch tự nhiên như các loài côn trùng ăn thịt (nhện, bọ rùa) có thể giúp kiểm soát sự phát triển của bọ trĩ. Việc duy trì một hệ sinh thái tự nhiên cân bằng trong đồng ruộng sẽ giúp giảm thiểu sự phát sinh của bọ trĩ mà không cần đến thuốc hóa học.

Các biện pháp canh tác hợp lý

✅ Lựa chọn giống lúa kháng bọ trĩ là một trong những biện pháp quan trọng giúp giảm thiểu thiệt hại do bọ trĩ gây ra. Những giống lúa kháng thường có khả năng chống chịu tốt với các loại sâu bệnh.

✅ Việc bón phân hợp lý rất quan trọng trong việc phòng chống sâu bệnh đặc biệt là bọ trĩ. Nên bón cân đối giữa các loại phân (NPK), đảm bảo cây lúa có đủ dinh dưỡng, nhưng không dư thừa đạm để tránh thu hút bọ trĩ.

✅ Cần giữ mực nước ruộng ổn định, nhất là trong giai đoạn lúa mới cấy. Bọ trĩ thường ưa thích môi trường khô ráo, do đó việc duy trì mực nước trong ruộng sẽ giúp hạn chế sự phát sinh và phát triển, lây lan của chúng.

✅ Thường xuyên làm cỏ, dọn dẹp đồng ruộng, giúp ruộng lúa thông thoáng và hạn chế các nơi trú ẩn của bọ trĩ. Cây lúa bị dày, rậm rạp sẽ tạo ra môi trường lý tưởng cho bọ trĩ sinh sống và phát triển.

✅ Theo dõi thường xuyên đồng ruộng để phát hiện sớm triệu chứng bọ trĩ hại lúa từ đó có biện pháp xử lý nhanh chóng.

✅ Khi cây lúa bị bọ trĩ tấn công, lá lúa sẽ có các dấu hiệu như xuất hiện các đốm trắng nhỏ trên lá, chóp lá bị khô vàng và cuốn lại. Nếu phát hiện những dấu hiệu này, cần kiểm tra kỹ và xử lý ngay để tránh gây thiệt hại nặng.

Thuốc sinh học đặc trị bọ trĩ hại lúa Mebe Pa (Green)

Để phòng trị bọ trĩ hại lúa, bà con cần kết hợp nhiều biện pháp canh tác và phun thuốc đặc trị hiệu quả sẽ giúp giảm thiểu thiệt hại do bọ trĩ, bảo vệ năng suất mùa màng. Đồng hành cùng bà con trong quá trình canh tác lúa bền vững, Sinh Học AQ mang đến giải pháp thuốc trị bọ trĩ trên lúa Mebe Pa (Green) kiểm soát sâu bệnh với các thông tin như sau:

Thành phần thuốc đặc trị bọ trĩ hại lúa Mebe Pa (Green)

✅ Thuốc đặc trị bọ trĩ hại lúa Mebe Pa (Green) với các thành phần chính bao gồm: Bacillus Thuringeinsis 1 x10^8 CFU/g, Metarhizium sp 1×10^5 CFU/g, Beauveria sp 1×10^5 CFU/g.

✅ Ngoài ra, trong sản phẩm này còn được bổ sung các loại nấm xám Verticillium sp, nấm tím Paecilomyces sp,… Nucleo Pohedrosis virus (NPV) cùng các hoạt chất sinh học đặc hiệu.

Công dụng thuốc đặc trị bọ trĩ hại lúa Mebe Pa (Green)

✅ Vi khuẩn Bt hoạt động sẽ tạo ra tinh thể gây độc cho bọ trĩ sau 2-3 ngày phun trị.

✅ Các loại nấm ký sinh trong sản phẩm Mebe Pa (Green) gây ức chế sự lây lan của bọ trĩ và các loại côn trùng khác như sâu cuốn lá, nhện gié, bọ trĩ, muỗi hành,…

✅ Tiêu diệt nhanh tình trạng bọ trĩ gây hại nhờ vào thành phần hoạt chất sinh học và NPV hoạt động mạnh mẽ.

✅ Hiệu quả từ Mebe Pa (Green) bền vững, đặc biệt không gây hại đến các loài thiên địch, góp phần cải tạo đất trồng hiệu quả.

Hướng dẫn sử dụng thuốc đặc trị bọ trĩ hại lúa Mebe Pa (Green)

✅ Phun phòng bọ trĩ hại lúa: Hòa tan 100g Mebe Pa (Green) với 200 – 400 lít nước, phun toàn bộ thân lúa định kỳ từ 10-20 ngày/lần, áp dụng cách nhau 3-5 lần/vụ.

✅ Phun trị bọ trĩ hại lúa: Hòa tan 100g Mebe Pa (Green) với 100 – 200 lít nước, phun kỹ toàn thân lúa, thực hiện phun 3-5 ngày/lần tùy theo mật độ bọ trĩ gây hại nặng hoặc nhẹ.

Bọ trĩ hại lúa sẽ không còn là nỗi lo lắng cho bà con nông dân khi áp dụng quy trình canh tác kiểm soát bọ trĩ và kết hợp với sản phẩm sinh học Mebe Pa (Green). Mọi thắc mắc về các giải pháp sinh học hoặc cần tư vấn nhanh chóng, bà con hãy liên hệ ngay tổng đài AQ để kỹ sư nông nghiệp hỗ trợ nhé!