Sâu vẽ bùa cà chua: Nhận diện và Cách phòng trừ hiệu quả

Sâu vẽ bùa cà chua là một trong những loài sâu bệnh gây hại phổ biến trên vườn, chúng tấn công gây thiệt hại nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng quả cà chua. Với khả năng lẩn trốn và gây hại âm thầm, việc nhận biết và phòng trị sớm loại sâu này là vô cùng quan trọng đối với bà con nông dân. Ở bài viết này, Công ty thuốc Sinh Học AQ sẽ cung cấp cho bà con những thông tin chi tiết về tình trạng cây cà chua bị sâu vẽ bùa, từ dấu hiệu nhận biết đến các biện pháp phòng trừ hiệu quả nhất, giúp bà con bảo vệ cây trồng và đạt được vụ mùa bội thu.

Tìm hiểu về loài sâu vẽ bùa cà chua

Sâu vẽ bùa cà chua có tên khoa học là Phyllocnistis citrella, họ nhà Gracillariidae, bộ Lepidoptera. Nguồn gốc tại Châu Á và ở một nước tại Châu Phi, Mỹ Latinh, Trung Đông. Loài sâu này ảnh hưởng trực tiếp đến các loại quả có múi như cam, quýt, chanh, cà chua…thường xuất hiện ở miền Bắc và miền Tây Nam Bộ của Việt Nam.

Cây trồng bị sâu gây hại lá sẽ bị co lại, xuất hiện những đường ngoằn nghèo không cắt nhau bằng cách đục tận biểu bì lá. Thường sẽ xuất hiện vào đêm hoặc sáng sớm. Chúng sinh trưởng rất nhanh có thể từ 12 đến 14 thế hệ chỉ trong 1 năm.

Vòng đời phát triển của sâu vẽ bùa cà chua

Vòng đời sinh ra của loài sâu này trên cây cà chua được hình thành, phát triển như sau:

▶️ Giai đoạn 1 – Trứng: Trứng của loài này rất nhỏ, hình dáng là bầu dục, chỉ 0,2 đến 0,3 mm. Nó thường đẻ ở mặt sau lá, khi mới đẻ trứng có màu trong suốt, khi sắp nở thì sẽ chuyển sang màu vàng. Chỉ cần khoảng 2 ngày để ủ trứng với điều kiện từ 27 – 33 độ C ở nơi có độ ẩm cao.

▶️ Giai đoạn 2 – Ấu trùng: Khi nở ấu trùng dài 0,4mm có màu xanh nhạt trong suốt, lớn lên sẽ có màu vàng xanh. Còn lúc có thể chuyển thành dạng ông, giai đoạn gần hóa nhộng lại chuyển sang màu trắng hơi vàng. Cách nhận biết rõ hơn là đường sâu bệnh sẽ có ánh bạc.

▶️ Giai đoạn 3 – Nhộng: hình thành bên trong đường đục ở gần rìa lá, mép lá sẽ dần cuộn lại. Chiều dài ở giai đoạn này sẽ dài hơn từ 2 đến 3mm, đuôi thon nhọn, trên đầu có gai nhỏ. Khi bắt đầu vũ hóa sẽ có màu nâu.

▶️ Giai đoạn 4 – Thành trùng: giai đoạn này sẽ xuất hiện bướm nhỏ chiều dài chỉ 2mm, có sải rộng từ 4-5mm. Loại bướm này có màu vàng nhạt, ánh bạc, thân hình mỏng manh. Chính vì rất nhỏ nên chúng ta sẽ khó phát hiện chúng vào ban đêm.

▶️ Trải qua một chu kỳ sinh trưởng và phát triển kéo dài từ 14 đến 26 ngày. Sau giai đoạn ấu trùng, chúng ra khỏi bề mặt lá và sử dụng bìa lá để che phủ kín mình. Tiếp theo, sâu di chuyển đến phần dưới lá và tạo ra một kén nhỏ ở mép lá được cuốn lại, nơi chúng phát triển.

Đặc tính của loài sâu vẽ bùa cà chua

Thường những vườn ươm, vườn tơ nhỏ hơn 4 năm tuổi sẽ là đối tượng để chúng gây hại. Ở phần dưới mặt lá, sâu sẽ đục thành những đường có vệt dài như sợi chỉ, 1-2 con sâu sẽ phá hoại một lá, còn 3-4 con sẽ làm lá bị biến dạng đục từ mặt lá này qua mặt lá khác.

Thường loại sâu này sẽ tập trung vào lá non từ 4 đến 8 ngày tuổi để tấn công. Lá sẽ bị tấn công với mật độ cao khiến cho lá bị biến dạng, khô và rụng. Một khu vườn có thể bị tấn công 100% nếu mức độ lây lan của loài sâu này quá nhanh, gây thiệt hại cây trồng của bà con.

Dấu hiệu nhận biết sâu vẽ bùa cà chua

Khi cây cà chua bị sâu vẽ bùa, bà con sẽ thấy những dấu hiệu đặc trưng trên lá:

➡️ Vết ngoằn ngoèo như đường hầm trên lá: Đây là dấu hiệu dễ nhận biết nhất, những con sâu non đục vào bên trong lá và ăn phần thịt lá, tạo thành những đường rãnh màu trắng bạc, ngoằn ngoèo giống như những nét vẽ bùa.

➡️ Lá bị khô héo, quăn queo: Khi sâu vẽ bùa tấn công nặng, các đường hầm chằng chịt sẽ làm lá bị khô, giòn và biến dạng. Lá cà chua có thể bị xoăn lại, cháy xém và rụng sớm.

➡️ Cây sinh trưởng kém, còi cọc: Do lá bị hư hại nặng, khả năng quang hợp của cây bị giảm sút nghiêm trọng, dẫn đến cây chậm phát triển, còi cọc, ra hoa đậu quả kém.

➡️ Quả cà chua bị ảnh hưởng: Mặc dù sâu vẽ bùa chủ yếu gây hại trên lá, nhưng nếu cây bị suy yếu nặng, quả cũng sẽ không phát triển tốt, nhỏ, méo mó và ảnh hưởng đến năng suất.

Sâu vẽ bùa cà chua gây ra tác hại như thế nào?

• Thời điểm yêu thích của loại sâu này là vào các tháng 7, 8, 9, lúc này cây trồng sẽ ra đọt mới rất nhiều đây chính là nguồn thức ăn màu mỡ của loại sâu này.
• Độ ẩm từ khoảng 85-90% và nhiệt độ từ 23 đến 29 độ C sẽ là điều kiện để chúng gây hại.
• Cây cà chua bị sâu gây hại sẽ phá các chồi và tán lá mới. Lá sẽ bị cong, vấn đề quang hợp sẽ bị ảnh hưởng, làm cho cành lá trơ trụi, chồi sẽ không tăng trưởng tiếp được.
• Cây cà chua bị sâu phá hoại thường xuyên sẽ làm cho còi cọc, kém phát triển, tán lá thấp so với cây phát triển bình thường, ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển và năng suất cây trồng.

Một số biện pháp canh tác để phòng trừ sâu vẽ bùa cà chua

Để bảo vệ vườn cà chua khỏe mạnh, phát triển tốt, tránh xa sự tấn công của loài sâu vẽ bùa. Bà con có thể áp dụng những biện pháp dưới đây để phòng ngừa và tiêu diệt loài sâu hại cây trồng này.

Biện pháp canh tác phòng ngừa sâu vẽ bùa trên cà chua

✅ Trước canh tác, bà con nên lựa chọn những giống cà chua khỏe mạnh, có sức sinh trưởng và phát triển tốt, có khả năng chống chịu trước nấm bệnh và điều kiện thời tiết bất lợi.

✅ Sau mỗi vụ thu hoạch, bà con nên dọn dẹp sạch sẽ tàn dư cây trồng, cỏ dại xung quanh để loại bỏ nơi trú ẩn của sâu non và nhộng.

✅ Không nên trồng cà chua liên tục trên cùng một mảnh đất. Thay phiên trồng các loại cây khác họ như ngô, đậu phộng, khoai tây, rau xà lách, hoa cúc, hoa hồng, để cắt đứt vòng đời của sâu bệnh.

✅ Cung cấp đủ nước và dinh dưỡng giúp cây khỏe mạnh, tăng sức đề kháng tự nhiên với sâu bệnh.

✅ Để theo dõi và bắt sâu bà con có thể sử dụng bẫy như: pheromone, đèn, bẫy dính màu vàng.

Thuốc hóa học tiêu diệt sâu vẽ bùa trên cây cà chua

▶️ Trước đây, nhiều nhà vườn đã sử dụng các loại thuốc hóa học để xử lý loài sâu bệnh này trên vườn cà chua, vì chúng có tác dụng nhanh. Tuy nhiên bà con nên hạn chế sử dụng, vì tác hại mà nó gây ra cho con người cũng như môi trường sống.

▶️ Thuốc hóa học có thể mang đến nhiều tác hại không muốn cho nhà vườn như: gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người trực tiếp phun xịt thuốc, người tiêu dùng nông sản và cả môi trường đất, nước xung quanh.

▶️ Hiện nay, nhiều bà con đang chuyển sang dùng chế phẩm sinh học để trị sâu vẽ bùa cà chua cũng như các loại sâu hại khác. Các chế phẩm sinh học không chỉ giúp bà con diệt sâu bệnh mà còn góp phần bảo vệ đất đai, nguồn nước, giúp cà chua ra quả to, sạch và có chất lượng tốt hơn khi mang ra thị trường tiêu dùng.

Thuốc đặc trị sâu vẽ bùa cà chua dứt điểm, không tái phát Mebe Pa

Sản phẩm sinh học Mebe Pa được nghiên cứu và sản xuất bởi Công ty Cổ Phần Trung Tâm Sản Phẩm Sinh Học AQ, đây là thuốc sinh học chuyên xử lý sâu vẽ bùa ở cây cà chua, vô cùng an toàn và thân thiện với môi trường.

Thành phần có trong thuốc trị cây cà chua bị sâu vẽ bùa

✅ Metarhizium sp: 1×10^6 CFU/g

✅ Beauveria sp: 1×10^5 CFU/g

✅ Paecilomyces spp: 1×10^5 CFU/g

✅ Trong Mebe Pa còn chứa các loại nấm xám, nấm tím,… virus NPV và các hoạt chất sinh học đặc hiệu giúp nâng cao hiệu quả phòng trừ các loại sâu bệnh trên vườn cà chua.

Công dụng của thuốc trị sâu vẽ bùa cây cà chua Mebe Pa

✅ Các loại sâu gây hại và côn trùng như: sâu vẽ bùa, rệp sáp, bọ trĩ, sâu xanh,….sẽ bị tiêu diệt từ giai đoạn trứng, ấu trùng đến con trưởng thành bởi các loại nấm ký sinh có trong thuốc.

✅ Các vi nấm có trong sản phẩm khi nhiễm vào côn trùng sẽ mọc tơ và sinh ra bào tử, làm sâu vẽ bùa trên cây cà chua ngừng ăn, yếu dần rồi chết cứng. Đặc biệt, các bào tử này còn có khả năng tự lây lan sang các cá thể khác trong đàn côn trùng gây hại, giúp tiêu diệt chúng trên diện rộng một cách tự nhiên.

✅ Sản phẩm mang lại hiệu quả phòng trừ cao, bền vững theo thời gian. Điều quan trọng là đảm bảo an toàn cho nông sản, giúp bà con thu hoạch được những quả cà chua to tròn, sạch và chất lượng, không lo tồn dư hóa chất.

Hướng dẫn sử dụng thuốc trị sâu vẽ bùa cây cà chua Mebe Pa

✅ Khi cây cà chua đang bị sâu vẽ bùa gây hại: Bà con pha 20g Mebe Pa với 20 lít nước sạch, thực hiện phun ướt đều lên toàn bộ cây, từ thân, cành đến tán lá. Đặc biệt, hãy nhớ phun kỹ cả mặt sau của lá cà chua và vùng dưới tán cây để thuốc tiếp xúc được nhiều nhất với sâu vẽ bùa. Thực hiện phun lặp lại sau mỗi 5 – 10 ngày để đạt hiệu quả diệt trừ cao nhất.

✅ Khi bà con muốn phun phòng sâu vẽ bùa xuất hiện trên cây cà chua: Thực hiện pha 10g Mebe Pa với 20 lít nước sạch. Phun đều và ướt đẫm cả hai mặt lá, thân cây và vùng dưới tán. Bà con nên phun định kỳ 15 – 30 ngày/lần (khoảng 3-5 lần mỗi vụ) để phòng ngừa sâu vẽ bùa trên cây cà chua một cách hiệu quả nhất.

Những lưu ý khi sử dụng thuốc trừ sâu vẽ bùa trên cà chua

✅ Khi phun thuốc trừ sâu vẽ bùa trên cà chua, bà con cần phun đồng loạt cho tất cả các cây có trong vườn, không bỏ sót bất cứ cây nào, việc này giúp tiêu diệt triệt để côn trùng, tránh lây lan trở lại.

✅ Bà con có thể pha Mebe Pa chung với các loại phân bón lá hoặc chế phẩm sinh học khác để tăng cường khả năng phòng trừ sâu bệnh.

✅ Để thuốc giữ được chất lượng tốt nhất, bà con nên bảo quản sản phẩm ở nơi thoáng mát, khô ráo và đặt xa tầm tay của trẻ em.

Trên đây là những thông tin quan trọng bà con cần biết về tình trạng sâu vẽ bùa cà chua. Đồng thời bài viết cũng đã chia sẻ những lưu ý khi bà con sử dụng dòng thuốc sản phẩm sinh học cùng các phương pháp canh tác hiệu quả để xử lý triệt để loại sâu bệnh này. Hy vọng bà con có thể tham khảo để chăm sóc vườn cà chua nhà mình một cách tốt nhất, giúp cây phát triển khỏe mạnh để có một vụ mùa bội thu.