Cách trồng dừa nước đúng kỹ thuật, nhanh cho hái quả

Cách trồng dừa nước và chăm sóc cho cây sinh trưởng tốt đóng vai trò trong việc chống xói lở, giữ đất và bảo vệ hệ sinh thái. Đồng thời cây cho khai thác lá, quả, thân để làm thực phẩm, vật liệu thủ công và các sản phẩm khác. Quả dừa nước nổi tiếng với hương vị thơm ngon, bổ dưỡng và mang lại giá trị kinh tế cao.

Tuy nhiên, để cây dừa nước sinh trưởng và phát triển tốt, bà con cần thực hiện gieo trồng vào thời vụ phù hợp, thực hiện đúng kỹ thuật trồng. Sau đây AQ Bice sẽ hướng dẫn chi tiết từ khâu chọn giống, bố trí cây trồng và chăm sóc hiệu quả giúp bà con nâng cao năng suất khi trồng dừa nước ở các khu vực ven sông, ven biển và vùng đất ngập mặn.

Tổng quan về cách trồng dừa nước

Dừa nước ở nước ta thường xuất hiện nhiều ở khu vực Tây Nam Bộ, nhất là Bến Tre, Cà Mau,… Ngoài ra, bà con có thể thực hiện cách trồng dừa nước ở ven biển Trung Bộ và Bắc Bộ nếu đảm bảo được điều kiện đất, nước cũng như khí hậu phù hợp.

Ngoài vai trò phòng hộ, giữ đất, dừa nước còn có giá trị về kinh tế như lấy lá, thân, quả để làm thực phẩm và vật liệu thủ công. Để quá trình gieo trồng dừa nước hiệu quả, nhà vườn cần chú ý đến thời vụ thích hợp và kỹ thuật trồng đúng chuẩn, giúp cây nhanh bén rễ và phát triển bền vững trong điều kiện ngập mặn.

Giới thiệu về cây dừa nước

Dừa nước là một loài cây đặc trưng của rừng ngập mặn, phân bố tại những vùng ven biển, đầm lầy, kênh rạch nơi có thủy triều lên xuống thường xuyên. Cây dừa nước có tên khoa học là Nypa fruticans, thuộc họ Cau (Arecaceae).

Đặc điểm của dừa nước có thân ngầm nằm hoàn toàn dưới bùn, chỉ có phần lá và cuống hoa vươn lên trên mặt nước. Tàu lá của dừa nước dài từ 5 đến 7m, bẹ lá phình to tạo nên dáng cây đặc biệt phù hợp với môi trường nước lợ và ngập mặn. Quả mọc thành từng buồng tròn, mỗi buồng có từ 30 đến 60 quả, có khi hơn 100 quả.

Trong quả có phần cơm dừa màu trắng mềm, vị ngọt nhẹ, được sử dụng rộng rãi làm nước giải khát và chế biến trong công nghiệp thực phẩm.

Dừa nước trồng ở đâu tại Việt Nam? Thời vụ trồng dừa nước

▶️ Dừa nước thích nghi rất tốt với những vùng có điều kiện đất ngập nước, đặc biệt là những khu vực ven biển, cửa sông, có sự thay đổi thủy triều theo chu kỳ. Những địa phương ở vùng đồng bằng sông Cửu Long như Bến Tre, Cà Mau, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Kiên Giang là những nơi dừa nước mọc tự nhiên và được trồng rất phổ biến.

▶️ Ngoài ra, ở khu vực các tỉnh ven biển miền Trung và Bắc Bộ bà con cũng có thể trồng cây dừa nước trong điều kiện đáp ứng được các yêu cầu về đất đai và khí hậu.

▶️ Cụ thể, cây dừa nước phát triển tốt ở các vùng đầm lầy, ven sông, cửa biển, kênh rạch có dòng chảy chậm, nước lợ, nhiều phù sa. Đất bùn pha sét, thành phần bùn sét cao (khoảng 70%), độ mặn từ 5 – 15‰. Nhiệt độ trung bình năm từ 25 đến 32 độ C, với lượng mưa từ 1300 đến 2400 mm là điều kiện thuận lợi để cây phát triển ổn định.

▶️ Thời điểm trồng dừa nước: Đối với khu vực Nam Bộ, bà con thường bắt đầu trồng dừa nước từ tháng 6 đến tháng 12 rơi vào mùa mưa. Đối với miền Trung và Bắc Bộ, thời điểm trồng rơi vào tháng 4 đến tháng 5 hoặc tháng 8 đến tháng 9. Tránh trồng vào các tháng có gió mạnh, sóng lớn hoặc thủy triều bất thường.

Trồng dừa nước bao nhiêu năm có trái?

➡️ Thời gian từ lúc trồng đến khi cây dừa nước bắt đầu cho trái thường dao động từ 5 đến 6 năm, thay đổi tùy theo điều kiện đất đai, nguồn nước, khí hậu và kỹ thuật chăm sóc của nhà vườn.

➡️ Trong đó, cây dừa nước được trồng ở khu vực có phù sa màu mỡ, độ mặn phù hợp và chăm bón đáp ứng nhu cầu sinh trưởng thì thời gian ra trái có thể ngắn hơn, duy trì năng suất ổn định trong nhiều năm liền.

➡️ Đặc trưng của giống dừa nước sau khi ra hoa sẽ kết thành từng cụm, mỗi cụm có vài chục đến trăm quả. Khi quả dừa già, phần cơm bên trong sẽ mềm dẻo, và thu hoạch để sử dụng làm thực phẩm hoặc chế biến các sản phẩm thủ công, truyền thống.

Chuẩn bị giống và kỹ thuật ươm cây con cho cách trồng dừa nước

Bước đầu tiên trong quá trình trồng dừa nước là chuẩn bị cây giống thường được lấy từ những quả già chín tự nhiên trong rừng ngập mặn.

Mùa thu hoạch quả giống

Bà con thu hái dừa khoảng tháng 8 đến tháng 10 hàng năm. Có thể thu quả từ các buồng trái chín hoặc lượm quả nổi trôi trên mặt nước và dạt vào bờ. Quả dùng để làm giống cần đạt độ chín phù hợp, có màu nâu đậm, chiều dài từ 10 đến 12 cm, đường kính từ 5 đến 6 cm. Sau khi thu hoạch, quả cần được phân loại để loại bỏ những quả còn non hoặc bị sâu bệnh.

Tạo bầu ươm cây con

Sử dụng túi bầu bằng nhựa PE bền chắc, có kích thước phù hợp, đường kính 15 cm, cao 20 cm. Đảm bảo bầu ươm có các lỗ nhỏ để thoát nước, tránh úng ngập. Đất đóng bầu là đất bùn sét lấy từ tầng mặt, giàu dinh dưỡng, có độ mặn từ 5 đến 15 phần nghìn và pH dao động từ 6,0 đến 6,5.

Cấy cây vào bầu

Khi cấy quả vào bầu, cần cắm quả nghiêng khoảng 45 độ so với mặt đất, phần đầu quả nhô lên khỏi bầu khoảng 0.5 cm đến 1 cm. Sau khi cấy nhà vườn cần điều tiết lượng nước để ngập bầu 3 đến 4 giờ mỗi ngày, đảm bảo thường xuyên làm sạch rong rêu và theo dõi để phòng trừ các loài sinh vật như cua, ốc, giáp xác cắn phá trụ mầm.

Mật độ trồng dừa nước

Cây dừa nước có thể được trồng thuần loài hoặc kết hợp trồng hỗn giao với các loại cây ngập mặn khác như cây bần chua. Khoảng cách trồng 4m x 4m, tương đương với mật độ khoảng 625 cây trên mỗi hecta. Trước khi trồng bà con nên đánh dấu vị trí từng hố trồng bằng cách dùng dây hoặc các dụng cụ đo chia ô vuông đều đặn để đảm bảo cây có không gian phát triển.

Thực hiện cách trồng dừa nước đúng chuẩn kỹ thuật

Sau khoảng 6 đến 7 tháng, cây con sẽ phát triển từ 4 đến 5 lá và có chiều cao trung bình khoảng 50cm đảm bảo đủ tiêu chuẩn để đem ra trồng rừng. Thực hiện quy trình kỹ thuật trồng cây dừa nước với những bước như sau:

Kỹ thuật trồng dừa nước bằng quả trực tiếp

▶️ Một trong những phương pháp phổ biến và ít tốn chi phí là trồng dừa nước bằng quả giống trực tiếp xuống nền bùn.

▶️ Quả dừa nước được đặt nghiêng một góc 45 độ so với mặt đất bùn. Đầu trên (phần gắn vào trục của cuống buồng quả) đảm bảo nhô lên khỏi mặt nước khoảng 0,5cm, phần còn lại được chôn chìm hoàn toàn trong lớp bùn ướt.

▶️ Sau khi đặt quả, không nên xới xáo quá nhiều. Bà con cần nhẹ nhàng lấp đất bùn xung quanh để giữ ẩm và cố định vị trí. Cần tránh để quả bị lật, trôi hoặc bị tác động bởi sóng triều ngay sau khi trồng.

Kỹ thuật trồng dừa nước bằng cây con có bầu

▶️ Để tăng tỷ lệ sống và rút ngắn thời gian phục hồi rừng, bà con có thể áp dụng kỹ thuật trồng cây con dừa nước đã ươm sẵn trong bầu. Thời điểm trồng khi thủy triều rút, bùn lộ ra và khô vừa đủ để thao tác trồng cây.

▶️ Trước khi trồng, cần bóc bỏ lớp nilon của bầu ươm nhưng không làm đứt rễ để tránh tổn thương và hạn chế nguy cơ xâm nhập mặn vào vùng rễ, gây chết cây sau trồng.

▶️ Khi đặt cây xuống đất, cần ấn nhẹ để phần rễ tiếp xúc chắc chắn với nền bùn, đồng thời giữ thẳng gốc cây để không bị nghiêng đổ khi thủy triều lên.

Chăm sóc và quản lý sau khi thực hiện cách trồng dừa nước như thế nào?

Sau khi trồng dừa nước, trong suốt 3 năm đầu là giai đoạn cần chăm sóc và theo dõi chặt chẽ để đảm bảo cây phát triển ổn định. Bà con cần chú ý những điều kiện canh tác sau:

✅ Cần thường xuyên kiểm tra và làm sạch rong rêu, tảo bám trên thân và lá cây để tăng khả năng quang hợp, bắt bỏ các loài sinh vật ăn lá như cua, còng, ốc và sâu non.

✅ Bà con cần bảo vệ thiên địch như chim, ong ký sinh, bọ ngựa giúp kiểm soát sâu hại một cách tự nhiên.

✅ Trong trường hợp sâu bệnh xuất hiện với mật độ lớn, có nguy cơ bùng phát thành dịch, có thể sử dụng các chế phẩm sinh học Mebe Pa từ AQ Bice để phòng trừ hiệu quả, an toàn.

✅ Thực hiện làm rào chắn hoặc cấm súc vật như trâu bò vào khu vực rừng mới trồng để tránh tình trạng giẫm đạp, phá hại cây con.

Trồng dừa nước đúng thời vụ và kỹ thuật không chỉ góp phần bảo vệ hệ sinh thái ven biển, chống xói mòn, mà còn mở ra tiềm năng phát triển kinh tế ở nhiều địa phương. Qua đó, tùy theo điều kiện tự nhiên và quy mô canh tác ở khu vực, bà con có thể lựa chọn cách trồng dừa nước bằng quả hoặc bầu cây con phù hợp với thực tế địa phương, cho thu hoạch dừa đạt năng suất cao và chất lượng.