Ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày Tết ở 3 miền và cách trưng bày

Ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày Tết thể hiện cho những điều thiêng liêng, tôn kính mà con cháu chuẩn bị để dâng lên ông bà tổ tiên. Nhân dịp năm mới sắp tới, hãy cùng AQ tìm hiểu về chủ đề mâm ngũ quả ngày Tết có ý nghĩa gì trong bài viết sau nhé!

Tìm hiểu xoay quanh ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày Tết

Ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày Tết thể hiện sự thiêng liêng, sâu sắc cùng với những mong cầu, ước nguyện bình an của cả gia đình được gửi gắm vào đó.

Trong truyền thống của người Việt vào ngày Tết cổ truyền, mâm ngũ quả là điều quan trọng, không thể thiếu trên bàn thờ tổ tiên, ông bà.

Giải thích mâm ngũ quả ngày Tết có ý nghĩa gì?

🔹 Mâm trái cây ngày Tết theo truyền thống có 5 món khác nhau là tượng trưng cho 5 hành Kim – Thủy – Mộc – Hỏa – Thổ cấu thành nên vũ trụ.

🔹 Bên cạnh đó, mâm quả cũng thể hiện cho 5 ước nguyện về Phúc – Lộc – Thọ – Khang – Ninh theo văn hóa của người phương Đông. Đây là mong muốn cuộc sống tốt đẹp, may mắn, giàu có, sống lâu, khỏe mạnh và bình an.

🔹 Vì vậy mâm trái cây này thường được gọi là Ngũ Quả, trong đó có 5 loại trái cây được bày cúng mang những màu sắc theo phong thủy.

🔹 Theo quan niệm nhà Phật, 5 màu quả tượng trưng cho ngũ thiện căn bản gồm huệ căn (sáng suốt), niệm căn (sự ghi nhớ), định căn (tâm không loạn), tấn căn (ý chí, kiên trì), và tín căn (lòng tin).

Tại sao mâm ngũ quả ngày Tết lại được người dân Việt Nam chú trọng?

Trong những ngày cuối năm, dù bận rộn đến mấy, mọi người cũng sẽ tạm gác lại công việc và chuẩn bị thật chu đáo cho mâm cỗ cúng cùng mâm ngũ quả thật đẹp để bày lên bàn thờ gia tiên, với mong ước một năm mới an lành sắp đến.

Đây là nét văn hóa đặc trưng của người Việt vào mỗi dịp Tết đến xuân về, thể hiện cho tấm lòng của con cháu kính dâng thành tâm lên bàn thờ gia tiên. Cùng với việc chuẩn bị đĩa trái cây đẹp mắt, đầy đặn, mọi người gửi gắm mong ước sự sung túc, bình an cho cả năm mới.

Trong cuộc sống ngày nay, ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày Tết dần thay đổi về hình thức, không cứng nhắc hay bắt buộc chỉ có 5 quả để trưng bày. Dù được trang trí như thế nào, thì mâm quả vẫn giữ nguyên vẹn ý nghĩa về lòng hiếu thảo, tôn kính của con cháu người Việt dành cho ông bà tổ tiên của mình.

Cách thể hiện ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày Tết tại ba miền

Tùy vào mỗi vùng miền, cách bày biện đĩa trái cây cũng thể hiện những mong muốn chung của người ở địa phương đó vào dịp Tết. Việc lựa chọn 5 loại quả nào để bày trên mâm ngũ quả thường là đặc trưng sản vật ở từng vùng, những gì tinh túy nhất để trưng bày trong những ngày đầu năm này, cùng nhiều ý nghĩa khác nhau.

Cách bày mâm ngũ quả trên bàn thờ ngày Tết ở từng vùng miền sẽ khác nhau, cụ thể như:

Mâm ngũ quả ngày Tết ở khu vực miền Bắc

Ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc thể hiện theo thuyết ngũ hành nên được phối bởi 5 màu là Kim màu trắng, Thủy màu đen, Mộc màu xanh, Hỏa màu đỏ, Thổ màu vàng. Đĩa ngũ quả sẽ được bày trí với các loại quả theo những cách khác nhau sao cho đẹp mắt, hợp phong thủy.

Mâm ngũ quả trên bàn thờ ngày Tết ở miền Bắc theo truyền thống thường có nải chuối xanh đặt ở dưới cùng giống bàn tay bao bọc, nâng đỡ. Ở giữa đặt các quả cỡ lớn như bưởi, dưa hấu, dừa, quả phật thủ… Xung quanh là các loại quả có kích cỡ, màu sắc khác như quả táo, quất, nho…

Mâm ngũ quả ngày Tết ở khu vực miền Trung

Người miền Trung sẽ bày mâm quả khá đơn giản. Thường là các loại quả như thanh long, chuối, dứa, xoài, táo, nho, quýt,… Ở đây người dân không câu nệ hình thức, có gì cúng nấy với sự thành tâm, tùy thuộc vào điều kiện của gia đình để bày biện mâm quả.

Mâm ngũ quả ngày Tết ở khu vực miền Nam

Ý nghĩa mâm ngũ quả miền Nam sẽ được trưng bày theo mong muốn “cầu sung vừa đủ xài” tương ứng với 5 loại quả là mãng cầu, quả sung, dừa, đu đủ, xoài…

Thêm vào đó, người dân miền Nam còn chưng quả thơm (dứa) với mong cầu con cháu đầy nhà hoặc một cặp dưa hấu xanh vỏ đỏ lòng thể hiện niềm tin về những điều trọn vẹn, may mắn cho cả năm.

Những lưu ý khi trưng bày mâm ngũ quả ngày Tết

Cùng AQ chọn mua những trái cây tươi mới để chưng trong ngày Tết đến xuân về qua một số chú ý như sau:

🔶 Người Việt thường hay có thói quen mua sắm đồ Tết sớm, và ngày Tết kéo dài vì vậy mọi người hãy chọn lựa trái cây chưa chín hẳn. Vì những loại quả quá chín sẽ dễ bị hư hỏng, lá úa, vỏ mềm, mang đến điềm không may trong năm mới.

🔶 Sử dụng trái cây thật khi trưng bày để thể hiện lòng thành kính đối với ông bà tổ tiên, không dùng trái cây giả.

🔶 Để có một mâm ngũ quả ngày Tết đẹp cùng nhiều màu sắc tươi mới và để được lâu thì mọi người nên chọn lựa cẩn thận. Chọn các quả chín tới, để vừa có màu sắc tươi đẹp, lại bày được lâu. Chọn quả chắc tay, không bị trầy xước hay dập, còn cuống và có lá xanh.

🔶 Sau khi mua trái cây về, không nên mang đi rửa sẽ dễ làm hỏng quả, chỉ dùng khăn giấy để lau sạch bụi.

Dù trưng bày như thế nào, điều quan trọng nhất vẫn là tấm lòng hiếu thảo, sự tôn kính, thành tâm của con cháu đối với ông bà tổ tiên, thể hiện truyền thống tốt đẹp của người dân Việt Nam mỗi dịp Tết đến xuân về.

Ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày Tết đã được thể hiện chi tiết thông qua bài viết từ Công ty TNHH Trung Tâm Sản Phẩm Sinh Học AQ. Nhân dịp Tết đến, AQ kính chúc bà con năm mới an khang, thịnh vượng, bình an và hạnh phúc!