Trồng cây lê ở miền Bắc đúng kỹ thuật cho quả giòn ngọt

Trồng cây lê ở miền Bắc rất phổ biến nhờ nơi đây có khí hậu mát mẻ và điều kiện thổ nhưỡng phù hợp cho cây sinh trưởng và phát triển tốt, đậu quả ngọt thơm. Quả lê rất giàu dinh dưỡng, hương vị đặc trưng nên được nhiều người yêu thích cũng như mang lại giá trị kinh tế cao cho bà con nhà vườn.

Việc gieo trồng lê đúng kỹ thuật sẽ giúp cây sinh trưởng khỏe mạnh, tăng khả năng kháng bệnh và cho năng suất quả cao ở mỗi vụ. Trong bài viết này kỹ sư AQ Bice sẽ chia sẻ chi tiết các bước chuẩn bị đất, chọn giống, kỹ thuật trồng cũng như chăm sóc cây lê nhanh có trái ở miền Bắc mời mọi người cùng tham khảo nhé!

Tiềm năng về việc trồng cây lê ở miền Bắc

Cây lê là giống cây ăn quả thuộc vùng khí hậu ôn đới. Đặc trưng sinh trưởng của lê phù hợp khí hậu mát mẻ, có mùa đông lạnh và mùa hè không quá nóng. Đa số lê được trồng ở những vùng có độ cao trên 800m so với mực nước biển, có sương mù, độ ẩm cao, nhiệt độ quanh năm trong khoảng từ 15 đến 25 độ C.

Do đó ở Việt Nam các giống lê chỉ được trồng chủ yếu tại miền Bắc, đặc biệt là các tỉnh vùng núi như Lạng Sơn, Hà Giang, Lào Cai, Mộc Châu… Việc trồng cây lê ở miền Bắc không chỉ cho quả ngon mà còn có giá trị kinh tế cao do sản lượng trong nước khá hạn chế, phần lớn lê trên thị trường hiện nay là hàng nhập khẩu.

Giới thiệu tổng quan về cây lê

Cây lê có tên tiếng Anh là Pears, thuộc họ Rosaceae. Tại châu Á, quả lê còn có nhiều tên như khoái quả, ngọc nhũ, mật văn, một số địa phương ở Việt Nam còn gọi lê là cây mắc cọp. Nguồn gốc của cây lê từ các nước châu Âu và Tây Á, sau đó gieo trồng tại châu Á và sinh trưởng mạnh mẽ tại Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản.

Ở Việt Nam trồng hai loại lê phổ biến là lê vỏ xanh và lê vỏ nâu. Cả hai có đặc điểm chung là cho thu hoạch quả mọng nước, giòn ngọt, thanh mát và dễ ăn. Bên cạnh đó quả lê còn được dùng trong các bài thuốc dân gian với công dụng thanh nhiệt, hỗ trợ tiêu hóa và giải độc cơ thể.

Cây lê có trồng được ở miền Bắc không? Thời vụ trồng lê ở miền Bắc

▶️ Cây lê ở nước ta chủ yếu trồng tại miền Bắc, phổ biến nhất là ở các tỉnh Lạng Sơn và Hà Giang. Trong đó, từng địa phương sẽ có mùa vụ và thời điểm trồng khác nhau.

▶️ Tuy nhiên, thời điểm gieo trồng cây lê phổ biến tại miền Bắc sẽ rơi vào khoảng đầu mùa xuân (tháng 2 đến tháng 4 dương lịch). Không trồng lê vào mùa hè nắng gắt hoặc mùa đông lạnh giá vì cây sẽ dễ bị chết non hoặc phát triển kém, không cho ra lộc.

▶️ Cây lê nở hoa vào cuối mùa xuân, ra trái vào mùa hè và thu hoạch chủ yếu vào mùa thu bắt đầu từ tháng 7 đến tháng 11. Trong giai đoạn này, chất lượng lê đạt mức ngon nhất với quả căng mọng, thơm ngọt.

Cây lê trồng bao lâu có trái? Các phương pháp trồng lê nhanh ra trái

Các giống lê trồng ở miền Bắc được trồng từ các phương pháp phổ biến như chiết cành hoặc ghép cây. Trong đó thời gian cây bắt đầu cho hái quả rơi vào khoảng từ 3 đến 4 năm chăm sóc đảm bảo đúng kỹ thuật.

Đối với phương pháp trồng cây lê từ hạt mất từ 7 đến 10 năm mới cho thu hoạch. Tuy nhiên cây trồng từ hạt dễ bị lai tạp, cho quả nhỏ và chất lượng không đều nên ít được áp dụng để canh tác cho năng suất cao.

Để cây lê ra quả đúng thời vụ nhà vườn cần đảm bảo các yếu tố như ánh sáng, lượng nước tưới, chế độ bón phân, kỹ thuật tỉa cành và phòng trừ sâu bệnh. Với điều kiện chăm sóc tốt nhất, mỗi cây lê cho thu hoạch từ 30 đến 50kg quả mỗi vụ.

Khi vỏ quả chuyển sang màu vàng hoặc nâu sáng, cuống mềm dẻo và mùi thơm tự nhiên thì bà con có thể tiến hành thu hoạch. Giống lê có thể được thu hoạch khi còn hơi cứng và để chín dần sau khi hái nhằm bảo quản lâu và vận chuyển dễ hơn.

Chuẩn bị trước khi trồng cây lê ở miền Bắc

Để trồng lê ở miền Bắc cho năng suất cao bà con cần chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ và thực hiện làm đất, đào hố, bón lót trước khi gieo trồng như sau:

Chọn giống cây lê

▶️ Nên chọn cây giống được chiết hoặc ghép từ cây mẹ khỏe mạnh, đảm bảo không bị sâu bệnh, có thân mập và bộ rễ chắc khỏe, chiều cao từ 30 – 50cm. Hai giống lê vàng và lê xanh được canh tác phổ biến vì dễ trồng, kháng sâu bệnh tốt và cho năng suất ổn định.

▶️ Cây ghép đảm bảo cao từ 40 – 50cm, gốc to khoảng 0,6 – 1,0cm, mắt ghép cao 20 – 25cm. Cây chiết cao 40 – 50cm, gốc lớn hơn khoảng 1,0 – 1,5cm, có rễ cấp 2 – 3 rõ ràng, chuyển từ trắng sang hơi vàng, không sâu bệnh, bầu nguyên vẹn.

Chuẩn bị dụng cụ

▶️ Tùy theo đặc điểm cụ thể của vùng đất (đất cứng, đất tơi xốp, đất dốc, đất trũng, đất thịt hay đất cát pha) bà con cần sử dụng máy cày, bừa, cuốc bàn, cuốc trim, xẻng,… để đào hố và cải tạo đất, trộn phân, lấp đất sau khi trồng.

Làm đất trồng cây lê

▶️ Cày và bừa đất sơ toàn bộ khu vực định trồng với độ sâu từ 15 – 20cm. Sau khi cày xong, sử dụng máy hoặc bừa tay để làm nhỏ các cục đất lớn, mỗi lần bừa theo hướng vuông góc với lần trước để đất được đảo đều và tơi xốp.

▶️ Cày lại lần thứ hai sâu hơn từ 25 – 30cm để cải tạo đất tầng sâu, giúp bộ rễ của cây lê phát triển sâu, tăng sức chống chịu với hạn hán hoặc úng nước.

▶️ Bón vôi bột nếu đất có pH thấp để trung hòa độ chua và tiêu diệt các mầm bệnh có trong đất. Lượng bón khoảng 30 – 50kg vôi/100m2 tùy mức độ chua. Bà con có thể sử dụng Bio Soil từ AQ để cải tạo đất tơi xốp, nâng cao năng suất canh tác vườn lê hiệu quả hơn.

▶️ Bừa lại lần cuối, nhặt sạch cỏ dại, rễ cây còn sót, cành cây khô,… để đất thông thoáng, sạch sẽ trước khi đào hố trồng.

Đào hố trồng cây lê

▶️ Nếu đất nghèo dinh dưỡng nên đào hố rộng và sâu để bổ sung đủ dinh dưỡng cho cây với kích thước 80 x 80 x 80cm hoặc 100 x 100 x 100cm.

▶️ Nếu đất phì nhiêu, nhiều mùn, giàu dinh dưỡng (đất canh tác lâu năm, đất đồng bằng) bà con đào hố nhỏ hơn với kích thước phù hợp là 40 x 40 x 40cm hoặc 60 x 60 x 60cm.

▶️ Địa hình dốc như ở vùng đồi, núi nên đào hố sâu đến 100cm, chiều rộng tùy vào điều kiện.

▶️ Địa hình bằng, có mực nước ngầm cao đào hố rộng 60 x 60 x 40cm hoặc 80 x 80 x 60cm để đảm bảo thoát nước tốt.

Bón phân lót cho hố trồng

▶️ Cần chuẩn bị các loại phân như sau cho mỗi hố trồng: Phân hữu cơ hoai mục: 20 – 30kg, vôi bột: 0,2kg, kali sunfat: 0,5 – 1,0kg, lân super: 1 – 1,5kg.

▶️ Sau đó bà con cân đo lượng phân theo từng hố, rắc vôi bột đều ở đáy và thành hố. Trộn phân với lớp đất mặt đã để riêng trước đó rồi đổ xuống đáy hố. Lấp đất lại đầy hố, tạo mô đất cao hơn miệng hố khoảng 10 – 20cm để tránh bị đọng nước khi mưa.

Hướng dẫn kỹ thuật trồng cây lê ở miền Bắc

Sau quá trình chuẩn bị, bà con tiến hành các bước trồng cây lê giống vào hố như sau:

• Bước 1: Đào hố đảm bảo mật độ mỗi cây được trồng cách nhau ít nhất từ 5 đến 6m. Cuốc một hố nhỏ ở giữa hố lớn đã lót phân vừa đủ để đặt bầu cây .
• Bước 2: Trường hợp trồng cây ghép hoặc chiết có bầu nilon, cần xé túi bầu nhẹ nhàng, đặt bầu cây đứng thẳng trên mặt đất, dùng hai tay cầm mép túi bầu và từ từ xé theo chiều dọc xuống đáy.
• Bước 3: Đặt cây vào giữa hố, giữ cây thẳng đứng và cùng hàng với các cây khác. Sau đó lấp đất vừa đến cổ rễ, sâu hơn mặt bầu khoảng 2 – 5cm.
• Bước 4: Dùng tay hoặc chân ấn chặt đất xung quanh gốc cây để tránh cây bị lung lay, tưới nước đẫm ngay sau khi trồng, giúp đất bám chặt vào rễ. Tủ gốc bằng rơm rạ hoặc cỏ khô để giữ ẩm, chú ý cách gốc khoảng 10cm để tránh sâu bệnh. Cây lê ưa sáng nhưng khi mới trồng bà con cần che nắng nhẹ trong tuần đầu để cây tránh bị héo do sốc nhiệt.

Trồng cây lê ở miền Bắc cần kỹ thuật chăm sóc gì?

Khi trồng lê bà con cần chú ý đảm bảo các chế độ chăm cây gồm tưới nước, cắt tỉa cành, bón phân, phòng trừ sâu bệnh hại một cách phù hợp như sau:

Tưới nước

✅ Cây lê không cần tưới quá nhiều nước nhưng cần duy trì độ ẩm đất ổn định. Vào mùa khô cần tưới bổ sung 2 – 3 lần mỗi tuần. Làm cỏ thường xuyên quanh gốc để hạn chế côn trùng và sâu bệnh trú ẩn, giúp đất tơi xốp hơn, rễ phát triển dễ dàng.

Cắt tỉa tạo tán

✅ Khi cây cao khoảng 1,5m bà con cần bắt đầu cắt tỉa để tạo tán. Tiến hành chọn 2 – 3 cành cấp 1 khỏe mạnh làm khung chính, sau đó loại bỏ cành nhỏ, cành vượt và cành mọc sai hướng giúp cây phân bố dinh dưỡng hợp lý, đón được nhiều ánh sáng hơn.

Bón phân định kỳ

✅ Giai đoạn sinh trưởng: Bổ sung chất hữu cơ từ Vi Haf cho cây lê phát triển ổn định, bung rễ và đi đọt nhanh. Bà con dùng 500g Vi HAF hòa tan với 600 – 1000 lít nước, phun hoặc tưới gốc cho 30-50 cây hoặc trộn cùng với phân để rải gốc.

✅ Giai đoạn ra trái: Bà con bổ sung 500ml Kfruit với 200-400 lít nước, phun lên trên tán lá hoặc tưới gốc, sử dụng cho vườn lê khi ra hoa rộ, quả non và nuôi quả.

✅ Pha 500ml sản phẩm Mfruit với 300-500l nước phun định kỳ 7-10 ngày/ lần vào giai đoạn trái non phát triển, dưỡng trái lê to và ngọt hơn. Chú ý: Ngưng phun sản phẩm Mfruit trước thu hoạch lê khoảng từ 7-10 ngày.

Phòng trừ sâu bệnh

✅ Sâu đục thân, sâu đục quả non gây hại phổ biến trên cây lê. Biện pháp phòng trừ cho vườn nhà được áp dụng phổ biến như quét vôi vào gốc cây, cắt tỉa cành lá rậm rạp và phun các chế phẩm sinh học Mebe Pa đặc trị sâu hiệu quả, an toàn.

✅ Ngoài ra, bệnh vàng lá, thối rễ cũng thường xuất hiện nếu vườn lê nhà bà con bị úng nước. Vì vậy cần đảm bảo đất trồng phải tơi xốp, thoát nước tốt và tránh tưới quá nhiều gây ngập úng. Phun phòng và trị nấm bệnh với sản phẩm sinh học Phy FusaCo từ AQ Bice.

Phương pháp canh tác đảm bảo năng suất khi trồng cây lê ở miền Bắc

Sau đây AQ Bice sẽ hướng dẫn nhà vườn những kỹ thuật hay sau khi trồng lê để cho vườn cây phát triển xanh tốt:

Chống đổ ngã cho cây lê non

➡️ Sau khi trồng, cây lê còn yếu do bộ rễ chưa bám chắc vào đất nên rất dễ bị đổ ngã khi gặp gió to, mưa lớn. Để hạn chế tình trạng này, bà con cần dựng cọc cố định cây.

➡️ Có thể sử dụng từ 1 đến 3 cọc tre hoặc gỗ có chiều cao khoảng 80–100cm, đường kính 2cm. Đóng cọc ngược hướng gió chính, cắm sâu khoảng 10–15cm và buộc cây vào cọc bằng dây mềm như dây nilon hoặc dây rừng. Cắm cọc một góc 45 độ với thân cây để giữ cây chắc chắn mà không làm tổn thương thân.

Tủ gốc giữ ẩm và cải tạo đất

➡️ Sau khi trồng cây lê, việc tủ gốc là bước quan trọng giúp giữ ẩm cho cây, hạn chế sự phát triển của cỏ dại và bổ sung mùn hữu cơ cho đất thêm tơi xốp.

➡️ Sử dụng nguyên liệu tủ gốc từ rơm rạ, cỏ khô, lá cây mục hoặc các phụ phẩm nông nghiệp như thân cây đậu tương, cây ngô, cây lạc… tủ quanh gốc cây lê, với đường kính khoảng 1m.

🚨 Lưu ý: Tủ cách gốc cây 10–15cm để tránh sâu bệnh và nấm tấn công vào cổ rễ cây.

Tưới nước đúng cách ngay sau khi trồng

➡️ Tưới nước sau khi trồng lê giúp rễ cây tiếp xúc chặt với đất, tăng khả năng bám rễ và phát triển ổn định. Bà con nên dùng bình tưới, hoặc hệ thống máy bơm để tưới.

➡️ Lượng nước phụ thuộc vào độ ẩm đất. Thực hiện tưới nước quanh gốc cây, tránh xối thẳng vào gốc vì sẽ làm trôi đất, hở rễ. Cần đảm bảo nước ngấm đều, giúp đất lún tự nhiên quanh rễ cây.

Trồng xen cây ngắn ngày

➡️ Trong thời gian chờ cây lê lớn và cho quả mất vài năm, bà con có thể trồng xen cây ngắn ngày để tận dụng đất trống và tăng thu nhập.

➡️ Các cây trồng xen như dứa, dưa, cây họ đậu (lạc, đậu tương, đậu xanh, ngô…), hoặc các loại cây cải tạo đất như cỏ vetiver, cây chó đẻ…

🚨 Chú ý: Trồng cách gốc cây lê ít nhất 1m để tránh cạnh tranh dinh dưỡng và ánh sáng. Mật độ và khoảng cách trồng xen áp dụng như trồng cây thuần loài và cần chăm sóc đúng kỹ thuật để không ảnh hưởng đến năng suất vườn cây lê.

Trồng cây lê ở miền Bắc không chỉ phù hợp về khí hậu, thổ nhưỡng mà còn mang lại tiềm năng thu hoạch với năng suất cao. Bà con có thể yên tâm canh tác lê sai trĩu quả tại khu vực miền Bắc, đảm bảo các yếu tố chọn giống phù hợp, thực hiện trồng đúng kỹ thuật và chăm sóc thường xuyên cho cây lê khỏe mạnh, thu hoạch quả thơm ngon.