Sầu riêng bị vàng gai do đâu và Cách khắc phục

Sầu riêng bị vàng gai là hiện tượng phổ biến nhưng thường bị nhà vườn bỏ qua, trong khi đây có thể là dấu hiệu cảnh báo cây đang thiếu dinh dưỡng, bị sốc nước hoặc mắc bệnh ở rễ. Gai sầu bị vàng không chỉ ảnh hưởng đến hình thức mà còn làm giảm chất lượng trái, thậm chí khiến trái rụng sớm nếu không xử lý kịp thời. Xác định đúng nguyên nhân và tiến hành phòng trừ phù hợp là yếu tố then chốt để bảo vệ năng suất và giá trị kinh tế của vườn sầu riêng. Theo dõi bài viết dưới đây cùng Sinh học AQ để tìm hiểu chi tiết về tình trạng này.

Tìm hiểu về tình trạng sầu riêng bị vàng gai

Sầu riêng bị vàng gai là dấu hiệu cho thấy trái đang gặp vấn đề về sinh lý hoặc bệnh lý. Phần gai xung quanh vỏ vốn có màu xanh đặc trưng sẽ dần chuyển sang vàng nhạt hoặc vàng nâu, kèm theo hiện tượng mềm, teo, nứt hoặc khô đầu gai. Ban đầu tình trạng chỉ xuất hiện rải rác trên một số trái trên cây, nhưng nếu không xử lý kịp thời có thể lan rộng và ảnh hưởng đến toàn bộ vườn.

Theo ghi nhận thực tế tại các vườn sầu riêng ở khu vực miền Tây Nam Bộ và khu vực Tây Nguyên có đến 5 trong 10 vườn bị tình trạng vàng gai, đặc biệt vào mùa nắng nóng kéo dài khi cây dễ bị sốc nước và thiếu vi lượng.

Các nguyên nhân chính khiến cây sầu riêng bị vàng gai

Nguyên nhân sầu riêng bị vàng gai bị tác động bởi rất nhiều tác nhân từ thời tiết, sâu bệnh, thiếu hụt dinh dưỡng, chăm sóc không đúng cách,… Tình trạng không chỉ mất đi tính thẩm mỹ, giảm giá thành của sầu riêng mà còn ảnh hưởng phần nào đến chất lượng múi bên trong. Dưới đây là một số yếu tố chính khiến gai sầu riêng bị vàng:

Thiếu hụt dinh dưỡng

Vào giai đoạn trổ bông và đang mang trái non, nhiều nhà vườn thường cung cấp dinh dưỡng hoặc chọn những loại phân có hàm lượng Kali để hạn chế cây đi đọt và để ổn định cấu trúc trái mà quên mất giai đoạn này không chỉ kali mà cây cần rất nhiều chất dinh dưỡng để nuôi cây và trái như một vài vi lượng quan trọng như:

▶️ Thiếu Canxi (Ca): Làm mô tế bào yếu, gai mềm, dễ bị héo hoặc teo.

▶️ Thiếu Boron (Bo): Gây cản trở vận chuyển đường đến quả, khiến mô gai sần sùi, xuất hiện vàng đầu gai.

▶️ Thiếu Magie (Mg): Làm giảm khả năng quang hợp, ảnh hưởng đến sự phát triển đều của gai.

Nếu không cung cấp đủ dinh dưỡng sẽ khiến quá trình nuôi trái bị chậm lại, dẫn đến trái non dễ bị rụng và bị vàng. Tạo điều kiện cho nấm khuẩn, sâu, côn trùng xâm nhập.

Tưới nước chưa hợp lý

▶️ Vào mùa nắng nóng, cây sầu riêng cần hấp thụ một lượng nước gấp đôi để bù đắp. nếu thiếu nước kéo dài, cây không đủ độ ẩm để vận chuyển dinh dưỡng ra trái công thêm việc nhiều nhà vườn áp dụng phương pháp “xiết nước” để hạn chế đi đọt trong giai đoạn cây ra hoa hoặc mang trái non dẫn đến cuống trái bị khô, đầu gai bị vàng và khô.

▶️ Ngoài cung cấp thiếu nước, tưới quá nhiều nước hoặc tưới một lượng lớn đột ngột vào mùa nắng sẽ khiến cây bị sốc, dư độ ẩm khiến cấu trúc mô gai bị thay đổi dẫn đến vàng và nứt đầu gai.

Rễ bị tổn thương hoặc suy yếu 

▶️ Rễ là bộ phận đảm nhiệm việc hút nước và dinh dưỡng. Khi bị nấm hoặc tuyến trùng tấn công, khả năng hấp thu giảm mạnh. Điển hình là nấm Phytophthora hoặc tuyến trùng làm rễ thối, cây mất sức nuôi trái. Từ đó, xuất hiện những dấu hiệu kèm theo gồm: Lá hơi rũ, rụng trái non, da quả sạm màu đi kèm hiện tượng vàng gai.

Quá trình bón phân sai cách

▶️ Một trong những nguyên nhân khiến sầu riêng bị vàng gai phải kể đến việc bón phân sai cách. Việc bón phân quá đậm hoặc sai thời điểm có thể gây ra tình trạng cháy rễ, sốc cây, làm rối loạn quá trình nuôi trái do phân chứa nhiều muối gặp trời nắng tình trạng sẽ càng rõ ràng hơi, từ đó làm gai bị biến màu và biến dạng.

Sử dụng thuốc phun trừ không đúng cách

▶️ Không ít trường hợp sầu riêng vàng gai là do việc phun thuốc không đúng cách, khiến cây bị sốc mô, nhiều nhà vườn khi phun để cần phun quá sát với trái sầu. Lượng thuốc sẽ trực tiếp gây áp lực khiến phần gai tự động chuyển vàng, đặc biệt là mô gai còn non.

Sâu, côn trùng tấn công

▶️ Vào giai đoạn trái sầu riêng được 30 ngày tuổi, đây là lúc trái đang có cấu trúc đẹp, xanh tươi, mơn mởn. Lúc này sẽ càng thu hút nhiều loại côn trùng, đặc biệt là rệp sáp đến để hút chích và phá hoại vườn.

▶️ Để điều trị bà con thường hay sử dụng những loại thuốc phun trị dạng nóng, điều này đã vô tình khiến sầu riêng bị bể gai, màu ngả sang vàng, cấu trúc bị thay đổi.

Dấu hiệu nhận biết sầu riêng bị vàng gai

Để phát hiện sớm hiện tượng sầu riêng bị vàng gai, nhà vườn cần quan sát kỹ các đặc điểm bên ngoài trái trong suốt quá trình phát triển. Cần nhận biết sớm các dấu hiệu sau sẽ giúp can thiệp kịp thời, tránh để hiện tượng lan rộng gây ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng trái:

➡️ Gai chuyển màu từ xanh sang vàng nhạt hoặc vàng nâu, xuất hiện rải rác hoặc trên toàn bộ trái.

➡️ Đầu gai có hiện tượng khô, teo hoặc nứt nhẹ, đôi khi mềm nhũn nếu do thiếu Canxi hoặc rối loạn sinh lý. Sờ vào thấy mềm, teo và dễ rụng.

➡️ Gai không đều màu, có thể kèm theo sạm vỏ hoặc sần sùi quanh vùng gai vàng.

➡️ Trái phát triển chậm, không đồng đều so với các trái khỏe, dễ rụng nếu kết hợp với hiện tượng vàng cuống.

➡️ Trong một số trường hợp, vàng gai đi kèm biểu hiện bất thường ở lá như hơi rũ, vàng mép hoặc cây có dấu hiệu thiếu nước.

➡️ Trên vỏ xuất hiện các vết đốm nâu nằm rải rác, trông rất sần sùi. Vỏ bị nứt, trái biến dạng, form trái không đạt tiêu chuẩn.

Sầu riêng bị vàng gai gây ra những hậu quả gì?

Hiện tượng sầu riêng bị vàng gai không chỉ ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ mà còn gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng nếu không xử lý sớm:

❌ Tình trạng gai vàng khiến chất lượng trái bị giảm sút, vì đây là biểu hiện cho thấy mô quả bị kém phát triển, phần múi sẽ bị khô xơ hoặc trở nên nhạt vị.

❌ Trái phát triển không đồng đều, biểu hiện vàng gai là do không được nuôi dưỡng đầy đủ dẫn đến trái bị méo mó, chậm lớn.

❌ Cây bị stress sinh lý do vàng gai thường làm rụng trái sớm, đặc biệt trong giai đoạn từ 1 – 2 tháng tuổi.

❌ Tỷ lệ rụng trái non gia tăng, tính thẩm mỹ không cao do vị vàng, bể gai, chất lượng múi cũng không đảm bảo kéo theo thiệt hại về kinh tế đáng kể. Những trái bị vàng gai, thường bị thương lái ép giá và cho là hàng dạt, hàng lỗi nên giá thành bị hạ rất thấp, bán ra ngoài thị trường khó tiêu thụ do người tiêu dùng nghi ngờ bị bệnh, không đảm bảo chất lượng.

Cách khắc phục tình trạng sầu riêng bị vàng gai

Khi phát hiện hiện tượng sầu riêng bị vàng gai, việc can thiệp đúng cách và kịp thời sẽ giúp trái phục hồi tốt, tránh lan rộng và giảm thiệt hại kinh tế. Dưới đây là các cách trị sầu riêng vàng gai hiệu quả mà nhà vườn có thể áp dụng:

Kiểm tra và cải thiện dinh dưỡng

✅ Tiến hành phân tích đất và lá để xác định tình trạng thiếu vi lượng khi phát hiện trái sầu riêng bị vàng gai.

✅ Bổ sung Canxi, Magie, Boron bằng cả hai hình thức: phun qua lá và bón gốc bằng phân dạng dễ hấp thu. Các vi lượng này đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành mô gai chắc khỏe và vận chuyển dinh dưỡng ra quả.

✅ Ưu tiên sử dụng phân hữu cơ vi sinh, giúp cải thiện đất, bổ sung dưỡng chất từ từ và hạn chế hiện tượng sốc phân, đặc biệt trong thời kỳ nắng nóng.

Điều chỉnh chế độ tưới nước khoa học

✅ Tưới đều đặn vào sáng và chiều, tránh tưới dồn khiến cây bị sốc. Cần duy trì độ ẩm ổn định bằng cách tưới đều vào sáng sớm và chiều mát, tránh tình trạng tưới lúc nhiều, lúc ít.

✅ Khuyến khích sử dụng hệ thống nhỏ giọt để duy trì độ ẩm ổn định quanh gốc, giúp tiết kiệm công và nước.

✅ Phủ rơm rạ, mùn cưa hoặc vỏ cà phê ủ hoai quanh gốc để giữ ẩm và hạn chế bốc hơi nước trong mùa khô.

Bảo vệ các chức năng của bộ rễ

✅ Dùng nấm Trichoderma để xử lý gốc định kỳ, giúp kháng nấm và kích thích ra rễ non. Rải vôi nông nghiệp 3 tháng/lần, giúp ổn định pH đất, ức chế mầm bệnh, tăng hiệu quả hấp thu phân, khử khuẩn và cải thiện môi trường rễ, giúp cây phục hồi nhanh sau khi bị vàng gai.

Xử lý bằng chế phẩm sinh học tự nhiên

✅ Khi thấy dấu hiệu vàng gai nhẹ, nên phun vi lượng kết hợp axit amin vào thời điểm gai mới bắt đầu chuyển màu, để hỗ trợ mô phát triển khỏe mạnh, tránh hiện tượng khô hoặc teo gai.

✅ Tận dụng dịch chuối, đậu nành ủ, giấm gỗ sinh học để bổ sung vi lượng tự nhiên, tăng sức đề kháng và phục hồi mô gai nhanh chóng.

Cách ly trái bị vàng gai nặng

✅ Với những trái đã bị vàng gai nặng, đặc biệt là khi đầu gai khô, mềm hoặc teo lại toàn bộ, nên chủ động thu hái sớm.

✅ Việc cách ly này giúp hạn chế lây lan bệnh sang các trái khỏe, đồng thời giảm gánh nặng dinh dưỡng cho cây, giúp cây tập trung nuôi những trái còn lại phát triển đồng đều hơn.

Cách làm này không chỉ giảm thất thoát mà còn giữ ổn định chất lượng vườn trong suốt vụ trái.

Biện pháp phòng ngừa sầu riêng bị vàng gai

Tình trạng sầu riêng bị vàng gai gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng, năng suất và khả năng bán ra ngoài thị trường. Vì thế, cần tiến hành các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và hạn chế hiện tượng này xảy ra.

✅ Vào giai đoạn sau 30 ngày tuổi, lúc này gai sầu bắt đầu định hình và bắt đầu phát triển mạnh bà con cần bón phân cân đối với đầy đủ các yếu tố đam trung và vi lượng, đặc biệt là Ca, Bo và Mg.

✅ Nên sử dụng các loại phân dành riêng để nuôi dưỡng trái, để tránh cung cấp quá nhiều đạm gây rối loạn sinh trưởng hoặc gây nóng, sốc cây.

✅ Cần tỉa trái hợp lý, không để cây mang quá nhiều trái, đặc biệt ở những nách cành yếu, điều này giúp cây phân bổ dinh dưỡng đều và giảm áp lực lên mô quả.

✅ Luôn giữ bộ rễ khỏe mạnh thông qua việc quản lý độ ẩm và môi trường xung quanh gốc. Nhà vườn nên thường xuyên xới nhẹ đất quanh gốc để tạo độ tơi xốp, giúp thoát nước nhanh trong mùa mưa, hạn chế úng rễ.

✅ Vào những ngày nắng gắt, cần che chắn gốc bằng vật liệu hữu cơ như rơm rạ hoặc lưới đen để giảm nhiệt độ đất, tránh tình trạng rễ bị sốc nhiệt dẫn đến rối loạn hấp thu dinh dưỡng.

✅ Ghi chép quá trình chăm sóc cây để quản lý cây trồng, khi nào nên tưới nước, bón phân, phun thuốc và những yếu tố thời tiết để kịp thời phòng tránh hiện tượng vàng gai, dễ dàng phân tích và dự đoán các rủi ro gây stress cho cây.

Thuốc phòng trừ sầu riêng bị vàng gai Mfruit an toàn, không gây nóng cây

Được điều chế từ các thành phần sinh học an toàn, thuốc Mfruit đang là sản phẩm được nhiều bà con tin tưởng và sử dụng để phòng trừ sầu riêng bị vàng gai. Sản phẩm giúp giảm tình trạng vàng, nứt, bể gai sầu riêng hiệu quả, chống nấm bệnh, tăng kích thước, chất lượng múi và hạn chế bị rụng non.

Thành phần thuốc trị gai sầu riêng bị vàng Mfruit

✅ Đạm tổng số (N): 8%

✅ Lân hữu hiệu (P2O5hh): 5%

✅ Kali hữu hiệu (K2Ohh): 5%

✅ Axit humic (C): 1.5%

✅ Magan (Mn): 500 ppm

✅ Kẽm (Zn): 500 ppm

✅ Đồng (Cu): 500 ppm

✅ Bo (B): 200 ppm

✅ pHH2O: 5.5

✅ Tỷ trọng: 1.15.

✅ Được điều chế từ các hợp chất hữu cơ được lên men thông qua hoạt động của các vi sinh vật có lợi, sản phẩm chứa đa dạng các loại amino axit thiết yếu như: Aspartic, Tyrosine, Glutamic, Glycine, Proline, Leucine, Arginine, Histidine, Alanine, Cystine, Glutamine, Ornithine, Serine và Lysine.

Công dụng thuốc trị sầu riêng vàng gai Mfruit

✅ Tăng cường sức đề kháng cho trái, giúp hạn chế nhiễm nấm, ngăn ngừa rụng trái non và bảo vệ trái phát triển ổn định, khỏe mạnh suốt chu kỳ sinh trưởng.

✅ Thúc đẩy tăng trưởng kích thước và khối lượng, giúp trái to, vỏ bóng đẹp, đồng đều và đạt chuẩn về mẫu mã, nhằm đáp ứng yêu cầu nghiêm ngặt của thị trường xuất khẩu.

✅ Hỗ trợ quá trình chín đồng đều, giúp trái chín ngọt tự nhiên, đều màu, đồng loạt trong cả vườn, nâng cao giá trị cảm quan và chất lượng thương phẩm.

Hướng dẫn cách dùng thuốc trị trái sầu riêng bị vàng gai 

✅ Pha 500ml chế phẩm với 300 – 500 lít nước, sau đó phun đều lên tán lá, đảm bảo phủ kín bề mặt lá và cành để đạt hiệu quả tối ưu.

✅ Để thúc đẩy quá trình già hóa đọt, tiến hành phun lặp lại cách nhau 5 – 7 ngày/lần, thực hiện liên tục từ 2 – 3 lần tùy theo tình trạng sinh trưởng của cây.

✅ Trong giai đoạn trái non và bắt đầu tích lũy dưỡng chất, phun định kỳ 7 – 10 ngày/lần để hỗ trợ tăng kích cỡ và trọng lượng trái. Ngưng sử dụng trước thời điểm thu hoạch khoảng 7 – 10 ngày để đảm bảo an toàn và chất lượng trái.

Hiện tượng sầu riêng bị vàng gai không chỉ làm giảm tính thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng và khả năng tiêu thụ của trái. Thông qua các dấu hiệu nhận biết trong bài viết trên mà AQ Bice đã trình bày, hy vọng quý nhà vườn sẽ có thêm kiến thức trong việc nhận biết các nguyên nhân và áp dụng các biện pháp phòng hiệu quả, để kiểm soát tình trạng này. Gọi ngay đến tổng đài tư vấn miễn phí của Sinh Học AQ để được các chuyên viên tư vấn và báo giá chính xác các loại sản phẩm sinh học nhé.