Phân bón lá là gì? Công dụng, cách dùng và Lưu ý cần biết

Phân bón lá là sản phẩm dinh dưỡng được sử dụng bằng cách phun trực tiếp lên lá, giúp cây trồng hấp thụ nhanh các nguyên tố cần thiết như đạm, lân, kali, vi lượng… qua bề mặt lá. Đây là giải pháp hiệu quả bổ sung dinh dưỡng tức thời trong các giai đoạn sinh trưởng quan trọng như ra hoa, đậu quả, hay hồi phục sau stress.

Phân bón lá không thay thế hoàn toàn phân bón gốc nhưng lại đóng vai trò hỗ trợ đắc lực, nhất là trong điều kiện đất nghèo dinh dưỡng hoặc cây trồng bị suy yếu. Để lựa chọn loại phân bón lá tốt nhất hiện nay, cùng AQ Bice theo dõi bài viết dưới đây.

Tìm hiểu tổng quan về các loại phân bón lá

Phân bón lá là loại phân được hòa loãng để phun trực tiếp trên lá cây, giúp cây hấp dinh dưỡng nhanh chóng qua bề mặt lá mà không cần hấp thụ qua đường rễ. Nhờ cơ chế thẩm thấu, cây có thể bổ sung kịp thời các chất cần thiết trong giai đoạn sinh trưởng quan trọng như ra hoa, đậu trái hoặc hồi phục sau khi bị sâu bệnh. Loại phân bón này là lựa chọn hữu ích khi cây trồng cần dinh dưỡng cấp tốc hoặc đất trồng không đảm bảo.

Phân bón lá là gì?

Phân bón lá là loại phân bón dạng lỏng hoặc bột hòa tan, được sử dụng bằng cách phun trực tiếp lên bề mặt lá cây. Khác với phân bón gốc hấp thụ qua rễ, phân bón lá cung cấp dinh dưỡng qua khí khổng trên lá, giúp cây hấp thụ nhanh và hiệu quả hơn trong thời gian ngắn.

Phân bón lá thường chứa các nguyên tố đa lượng (như đạm, lân, kali), trung lượng (canxi, magie…) và vi lượng (kẽm, sắt, mangan…), đôi khi còn bổ sung thêm các chất kích thích sinh trưởng, amino acid hoặc enzyme sinh học. Loại phân này đặc biệt hữu ích khi cây đang thiếu dinh dưỡng, rễ yếu, hoặc trong giai đoạn ra hoa nuôi quả, cần bổ sung nhanh dưỡng chất để tăng năng suất và chất lượng nông sản.

Cơ chế hấp thu qua lá của cây trồng

▶️ Cây trồng có khả năng hấp thu dinh dưỡng không chỉ qua rễ mà còn qua lá nhờ vào hai cấu trúc chính là khí khổng và biểu bì lá.

▶️ Khí khổng là các lỗ nhỏ nằm trên bề mặt lá, có chức năng điều hòa trao đổi khí và hơi nước. Khi phun phân bón lá, các chất dinh dưỡng dạng hòa tan có thể xâm nhập vào lá thông qua khí khổng, đi vào mô dẫn truyền và phân bố khắp cây.

▶️ Với lớp biểu bì lá, tuy có tính bán thấm vẫn cho phép một phần dinh dưỡng thẩm thấu trực tiếp, đặc biệt nếu dung dịch phân bón chứa chất hỗ trợ thấm hút.

▶️ So với con đường hấp thu qua rễ, quá trình hấp thu dinh dưỡng qua lá diễn ra nhanh hơn nhiều lần. Các nguyên tố vi lượng có thể được cây hấp thu chỉ sau vài giờ phun, trong khi nếu bón gốc, cùng lượng chất đó có thể mất vài ngày để phát huy hiệu quả.

▶️ Tuy nhiên, việc hấp thu qua lá thường hiệu quả nhất với các chất trung và vi lượng, còn đa lượng thường sẽ được bổ sung chủ yếu vào rễ để đáp ứng nhu cầu lớn của cây.

Những ưu điểm khi sử dụng phân bón lá

Phân bón lá ngày càng được sử dụng phổ biến, đặc biệt trên các loại cây ăn quả, nhờ khả năng cung cấp dinh dưỡng nhanh và hiệu quả cao.

✅ Một trong những lý do chính khiến nông dân ưa chuộng loại phân này là nhờ hiệu suất hấp thu qua lá lên đến 95%, giúp cây trồng tiếp nhận dưỡng chất gần như tức thì, đặc biệt trong các giai đoạn sinh trưởng quan trọng như ra hoa, đậu quả hoặc phục hồi sau stress.

✅ Khác với phân bón gốc chỉ tập trung vào các nguyên tố đa lượng, phân bón lá có thể cung cấp đồng thời cả đa lượng, trung lượng và vi lượng, từ đó đảm bảo cây được nuôi dưỡng đầy đủ và cân đối.

✅ Việc bổ sung dinh dưỡng nhanh chóng giúp cây sinh trưởng tốt hơn, đâm chồi mạnh, ra hoa đồng loạt và tăng tỷ lệ đậu quả. Một số loại phân bón lá còn được bổ sung chất kích thích sinh trưởng, giúp cây đẻ nhánh nhiều hơn, hạn chế rụng quả non và nâng cao sức đề kháng tự nhiên chống lại sâu bệnh.

✅ Ngoài ra, phân bón lá còn có vai trò hỗ trợ điều hòa sinh lý và tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây, đặc biệt hữu ích trong điều kiện đất xấu, cây bị ngập úng, úa vàng hoặc rễ yếu.

Các nhóm phân bón lá phổ biến hiện nay

Phân bón lá trên thị trường hiện nay rất đa dạng về thành phần và công dụng, được phân loại dựa trên mục đích sử dụng, nguồn gốc hoặc hàm lượng dinh dưỡng. Dưới đây là các nhóm phân bón lá phổ biến và được ứng dụng rộng rãi trong canh tác nông nghiệp:

Phân bón lá trung vi lượng

Đây là loại phân bón lá chứa các nguyên tố trung lượng (canxi, magie, lưu huỳnh) và vi lượng (sắt, kẽm, mangan, đồng, bo…), tuy cây chỉ cần với lượng nhỏ nhưng lại đóng vai trò thiết yếu trong quá trình quang hợp, phân hóa mầm hoa, phát triển mô, và tăng cường sức đề kháng. Phân bón lá trung vi lượng thường được dùng bổ sung trong giai đoạn cây đang nuôi quả hoặc khi cây có biểu hiện thiếu hụt vi chất (lá vàng, xoăn, rụng trái non…).

Phân bón lá sinh học

Phân bón lá sinh học là sản phẩm có chứa vi sinh vật hữu ích, enzym, amino acid, hoặc chiết xuất từ sinh vật tự nhiên như tảo biển, đậu nành, cá biển… giúp cây tăng cường khả năng trao đổi chất, kháng bệnh và phục hồi nhanh khi bị stress. Loại phân này phù hợp với nông nghiệp hữu cơ hoặc canh tác bền vững, giúp cây sinh trưởng ổn định mà không gây hại cho đất và môi trường.

Phân bón lá vi lượng

Phân bón lá vi lượng chuyên dùng để bổ sung các nguyên tố vi lượng mà cây cần với lượng rất nhỏ nhưng lại có vai trò quan trọng trong các phản ứng enzyme và sinh lý học. Thường được sử dụng cho cây có dấu hiệu thiếu chất như lá non biến màu, chậm lớn, rụng trái… Dạng phân này thường đi kèm với chất hỗ trợ hấp thu, giúp cây phục hồi nhanh chóng.

Phân bón lá cao cấp

Phân bón lá cao cấp là các sản phẩm được tổng hợp công nghệ cao, có độ tinh khiết cao, dễ hấp thu, chứa đầy đủ các thành phần đa – trung – vi lượng cùng các chất kích thích sinh trưởng, điều hòa sinh lý cây trồng. Một số sản phẩm còn tích hợp chức năng kép như chống sốc, chống rụng, phục hồi sau thu hoạch… phù hợp với cây trồng có giá trị kinh tế cao và yêu cầu kỹ thuật khắt khe.

Phân bón lá hữu cơ

Phân bón lá hữu cơ được chiết xuất hoàn toàn từ nguồn gốc tự nhiên như phân chuồng hoai mục, thảo mộc, cá, tảo biển… không chứa hóa chất độc hại, an toàn cho người sử dụng và thân thiện với môi trường. Loại phân này phù hợp với xu hướng canh tác hữu cơ, giúp cây phát triển bền vững, tăng chất lượng nông sản và cải tạo môi trường sinh thái lâu dài.

Khi nào nên sử dụng phân bón lá?

Phân bón lá không phải lúc nào cũng cần sử dụng, nhưng ở một số thời điểm quan trọng trong chu kỳ sinh trưởng, việc dùng đúng lúc sẽ giúp cây hấp thụ dinh dưỡng nhanh chóng, nâng cao sức sống và tăng năng suất rõ rệt. Dưới đây là những thời điểm nên dùng phân bón lá:

✅ Giai đoạn cây con: Đây là thời điểm cây cần nhiều năng lượng để phát triển hệ rễ và thân lá. Phân bón lá có chứa chất kích thích ra rễ và đâm chồi sẽ giúp cây con tăng trưởng nhanh, khỏe mạnh và chống chịu tốt hơn với điều kiện bất lợi.

✅ Trước và sau khi ra hoa: Cây cần được cung cấp dinh dưỡng kịp thời để phân hóa mầm hoa, duy trì hoa khỏe, hạn chế rụng và tăng khả năng đậu quả. Phân bón lá chứa trung – vi lượng và chất điều hòa sinh trưởng sẽ hỗ trợ quá trình này hiệu quả.

✅ Khi cây có biểu hiện thiếu chất hoặc rễ kém hoạt động: Trong điều kiện đất bạc màu, ngập úng, phèn mặn hoặc khi cây bị hư rễ, khả năng hấp thu dinh dưỡng từ đất sẽ giảm. Lúc này, phun phân bón lá là giải pháp thay thế hiệu quả giúp cây bổ sung dưỡng chất cấp tốc.

✅ Giai đoạn phục hồi sau thu hoạch hoặc sau khi bị sâu bệnh: Sau mỗi mùa vụ hoặc sau khi trải qua thời kỳ bị sâu bệnh, cây thường suy yếu. Việc dùng phân bón lá giàu vi lượng, amino acid hoặc sinh học sẽ giúp cây phục hồi nhanh, tái tạo năng lượng và chuẩn bị cho vụ tiếp theo.

Hướng cách sử dụng phân bón lá đúng cách

Để phun phân bón lá đúng cách, phát huy tối đa hiệu quả mà khoogn gây hại đến cây trồng, người sử dụng cần tuân thủ đúng kỹ thuật và thời điểm sử dụng. Dưới đây là các nguyên tắc quan trọng giúp sử dụng phân bón lá bà con cần lưu ý để đạt hiệu quả cao, an toàn và tiết kiệm:

Khi nào dùng phân bón lá?

Nên phun phân bón lá vào lúc nào là phù hợp? Bà con nên chọn bón vào sáng sớm (trước 9h) hoặc chiều mát (sau 16h) khi trời không mưa, không có nắng gắt hay gió mạnh. Đây là thời điểm khí khổng trên lá mở rộng, giúp cây hấp thu dưỡng chất hiệu quả hơn, đồng thời giảm nguy cơ bốc hơi và cháy lá do nhiệt độ cao.

Nồng độ và liều lượng khuyến cáo

Pha đúng liều lượng theo hướng dẫn được ghi trên bao bì hoặc gọi trực tiếp cho bên công ty để được tư vấn cụ thể. Không pha quá đặc để tránh cháy lá, cũng không pha quá loãng gây lãng phí. Khi phun, chỉ cần phun ướt đều bề mặt lá, không để nước đọng thành giọt lớn, tránh gây nghẹt khí khổng và dễ bị rửa trôi nếu gặp mưa.

Kỹ thuật phun đúng kỹ thuật

Lá cây hấp thu dinh dưỡng chủ yếu qua mặt dưới vì nơi đây tập trung nhiều khí khổng hơn mặt trên. Khi phun, nên hướng vòi phun chếch từ dưới lên, phun tơi mịn, đều khắp cả hai mặt lá, đặc biệt chú trọng mặt dưới để tăng hiệu quả hấp thụ và hạn chế thất thoát do bốc hơi.

Không pha chung với thuốc trừ sâu

Nhiều loại phân bón lá có phản ứng hóa học khi trộn với thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật hoặc các chất có hoạt chất mạnh sẽ làm mất tác dụng của thuốc thậm chí có thể gây cháy lá. Chính vì vậy, chủ nên sử dụng khi sản phẩm đó cho phép hoặc có khuyến cáo rõ ràng. Còn nếu không chắc chắn nên phun tách riêng từng loại và cách nhau ít nhất 3 – 5 ngày.

Những yếu tố tác động tới hiệu quả của phân bón lá

Hiệu quả của phân bón lá không chỉ phụ thuộc vào chất lượng sản phẩm mà còn bị chi phối bởi nhiều yếu tố sinh học và kỹ thuật. Để sử dụng phân bón lá đạt hiệu quả tối ưu, người làm vườn cần hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dưỡng chất qua lá dưới đây.

➡️ Giống cây trồng: Mỗi loại cây như sầu riêng, cam, bơ hay xoài có cơ chế hấp thu và nhu cầu dinh dưỡng khác nhau. Vì vậy, việc lựa chọn loại phân bón lá phù hợp với từng giống cây là yếu tố tiên quyết giúp cây hấp thu tốt và phát huy hiệu quả tối đa.

➡️ Tình trạng lá cây: Lá non thường có khí khổng hoạt động mạnh, khả năng hấp thụ dinh dưỡng cao hơn so với lá già. Do đó, nên phun phân bón lá tập trung vào vùng có lá non để tăng hiệu quả hấp thụ và thúc đẩy sinh trưởng.

➡️ Tình trạng dinh dưỡng của cây tại thời điểm phun: Nếu cây đang được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng qua đường gốc hoặc môi trường đất giàu chất, nhu cầu hấp thu qua lá sẽ giảm. Ngược lại, khi cây thiếu hụt dinh dưỡng hoặc rễ yếu, phun qua lá sẽ phát huy tác dụng nhanh chóng hơn.

Phân bón lá sinh học thân thiện với môi trường Vi AMEN

Các loại phân bón lá trên thị trường hiện nay có rất nhiều, phân chia thành từng loại để phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng của cây. Để mang lại hiệu quả tốt và đảm bảo an toàn cho môi trường, cây trồng cũng như sức khỏe con người bà con nên chọn các dòng phân bón sinh học, loại phân bón lá tốt nhất hiện nay phải kể đến đó là Vi AMEN được nhiều nhà vườn tin dùng.

Thành phần của phân bón qua lá Vi AMEN

✅ Đạm tổng số (Nts):………………………8%

✅ Lân hữu hiệu (P2O5hh):………………5%

✅ Kali hữu hiệu (K2Ohh):………………. 5%

✅ Axit humic (C):……………………………1,5%

✅ Mangan (Mn):……………………………..500 ppm

✅ Kẽm (Zn):……………………………………500 ppm

✅ Đồng (Cu):…………………………………..500 ppm

✅ Bo (B):………………………………………..200 ppm

✅ pHH2O:……………………………………….5,5

✅ Tỷ trọng :……………………………………..1,15.

Sản phẩm được phát triển trên nền dung dịch AT chứa các chủng vi sinh vật có lợi như Actinomycetes sp., Rhodopseudomonas spp., Bacillus subtilis,… nhờ vào quá trình lên men tự nhiên.

Công thức còn được kết hợp với nano chitosan, axit amin đa dạng (chiếm khoảng 15%), fluvic acid và các nguyên tố vi lượng như canxi, magie, bo, kẽm ở dạng chelate và EDTA, giúp tăng khả năng hấp thu và hiệu quả sinh học cho cây trồng.

Công dụng của phân bón kích thích ra lá Vi AMEN

✅ Cung cấp nguồn dinh dưỡng thiết yếu cho cây: Acid humic và fulvic là những hợp chất hữu cơ quan trọng, không chỉ bổ sung dinh dưỡng mà còn giúp cải thiện kết cấu đất, làm đất tơi xốp, mềm mại và hạn chế tình trạng đất chai cứng.

✅ VI AMEN chứa đầy đủ các nguyên tố đa lượng và vi lượng cần thiết, hỗ trợ cây trồng phát triển toàn diện, tăng sức đề kháng và ổn định sinh trưởng.

✅ Giúp cây xanh lá, thân cứng khỏe, búp phát triển mạnh, thúc đẩy quá trình ra hoa, đậu quả đồng loạt, giúp trái lớn nhanh, mẫu mã đẹp và trọng lượng cao.

✅ Hỗ trợ cây vượt qua điều kiện khô hạn, giảm sốc sinh lý (stress), đồng thời nâng cao năng suất và chất lượng nông sản một cách bền vững.

Hướng dẫn dùng phân bón sinh học Vi AMEN

✅ Cách dùng: Dùng 250ml Vi AMEN hòa vào 400 – 800 lít nước (25ml/40 – 80 lít nước). Sử dụng cho tất cả các loại cây trồng và các giai đoạn sinh trưởng khác nhau, định kỳ từ 7 – 15 ngày/lần.

Dựa vào những phân tích cụ thể trong bài viết trên từ Sinh học AQ, hy vọng bà con đã hiểu rõ hơn về phân bón lá cũng như cách sử dụng sao cho hiệu quả và an toàn. Việc lựa chọn đúng loại phân, áp dụng đúng thời điểm và kỹ thuật phun phù hợp sẽ giúp cây trồng hấp thu dinh dưỡng nhanh chóng, phát triển khỏe mạnh và cho năng suất cao. Phân bón lá không chỉ là giải pháp bổ sung dinh dưỡng tức thời mà còn là công cụ hỗ trợ đắc lực trong canh tác bền vững.