Nhện đỏ hại cây có múi: Dấu hiệu, biện pháp phòng trừ

Nhện đỏ hại cây có múi là đối tượng nguy hiểm đã ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng trái khi thu hoạch. Đặc biệt trong mùa khô có nhiệt độ tăng cao và độ ẩm giảm thì mật số nhện đỏ có thể bộc phát nhanh thành dịch rất khó để xử lý triệt để.

Do đó thông qua việc nhận diện sự xuất hiện của nhện đỏ và áp dụng đồng bộ các biện pháp phòng trừ sẽ giúp nhà vườn kiểm soát tốt mật độ gây hại của chúng, bảo vệ vườn cây lâu dài. Với các nội dung trong bài viết hôm nay AQ Bice sẽ hướng dẫn bà con nhận diện các dấu hiệu nhện tại vườn và phòng trị nhện hại cây trồng một cách chủ động và hiệu quả như sau.

Tổng quan về loài nhện đỏ hại cây có múi

Trong điều kiện khí hậu nhiệt đới ở Việt Nam, hiện nay tại các vùng chuyên canh cây có múi như cam, quýt, bưởi, chanh…, sự xuất hiện của nhện đỏ ngày càng phổ biến và có xu hướng tấn công mạnh khiến nhà vườn gặp không ít khó khăn trong việc bảo vệ năng suất và chất lượng trái cây.

Đặc biệt nhện đỏ hại cây có múi sinh sản nhanh chóng và dễ bộc phát thành dịch bệnh nhất là trong mùa nắng nóng. Khi mật độ nhện đỏ tăng cao sẽ gây thiệt hại lớn cho vườn cây nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.

Đặc điểm vòng đời và hình thái của nhện đỏ hại cây có múi

Loài nhện đỏ gây hại cây có múi có tên khoa học là Panonychus citri, thuộc họ nhện chăng tơ (Tetranychoidea), được tìm thấy tại nhiều quốc gia như Ấn Độ, Úc, Nam Phi, Brasil, Chile, Colombia, Thổ Nhĩ Kỳ, Việt Nam. Đây là loài nhện rất nhỏ, và cơ thể có dạng hình bầu dục màu đỏ sẫm. Trên bề mặt cơ thể có nhiều sợi lông cứng mọc từ u lồi tạo thành các điểm đặc trưng giúp phân biệt chúng với các loài nhện khác.

Vòng đời của nhện đỏ rất ngắn, từ 10 đến 20 ngày tùy điều kiện thời tiết và trải qua các giai đoạn gồm trứng, ấu trùng, con trưởng thành cụ thể như sau:

• Trứng nhện đỏ: Có hình cầu màu đỏ, thường được đẻ rải rác trên hai mặt lá và cả trên trái, đặc biệt là phần cuống hoặc những vị trí trái khuất sáng.
• Ấu trùng: Khi mới nở có màu trắng vàng, tương đối trong suốt. Chúng chỉ có ba cặp chân ở giai đoạn đầu. Khi chuyển sang giai đoạn nhộng và trưởng thành, chúng sẽ chuyển mình sang màu nâu đỏ, phát triển thêm một cặp chân và cơ thể đỏ sẫm.
• Thành trùng: Nhện đỏ trưởng thành có thân hình bầu dục, màu đỏ sẫm. Chúng rất nhỏ với kích thước chỉ khoảng 0,35mm nên khó quan sát bằng mắt thường.

Nhện đỏ hại cây có múi bằng cách nào? Thời điểm bùng phát dịch bệnh

▶️ Nhện tấn công cây ăn quả bằng cách chích vào mô cây, sau đó tiết nước bọt có chứa enzyme phân giải vào trong mô làm tan rã mô tế bào, chúng sẽ hút dịch cây đã bị phân giải vào ống tiêu hóa. Khi mật độ nhện cao sẽ gây ra những vết tổn thương chằng chịt trên mô cây, khiến cây bị mất nước và dưỡng chất nghiêm trọng.

▶️ Nhện đỏ trở thành đối tượng dịch hại nguy hiểm bởi vòng đời ngắn và khả năng sinh sản cao đặc biệt trong điều kiện thời tiết mùa nắng nóng và khô hanh. Đây là thời điểm mà quần thể nhện đỏ có thể gia tăng mật độ rất nhanh, gây áp lực lớn lên cây trồng và khiến bà con gặp khó khăn trong việc kiểm soát.

▶️ Trung bình vòng đời của nhện đỏ chỉ kéo dài từ 10 đến 15 ngày, nhưng trong điều kiện nhiệt độ cao và độ ẩm thấp có thể rút ngắn còn khoảng 7–10 ngày. Do đó mật độ nhện mới sẽ liên tục xuất hiện với chu kỳ cách nhau chỉ từ 10 đến 20 ngày, khiến dịch hại dễ bùng phát trong quy mô lớn dẫn đến hiện tượng rụng lá, khô cành, trái bị sần sùi, giảm giá trị thương phẩm.

Dấu hiệu sự tấn công vườn nhà của nhện đỏ hại cây có múi

Nhện hại cây trồng chủ yếu tấn công tại các bộ phận như lá và trái.

▶️ Trên lá: Khi tấn công lá, nhện đỏ chích hút dịch tế bào làm cho lá bị biến dạng, xuất hiện các đốm bạc, gây khô lá và rụng sớm. Cành non bị tấn công bởi nhện trở nên còi cọc, ảnh hưởng đến khả năng phát triển và ra hoa, đậu quả của cây.

▶️ Trên trái: Nhện đỏ thường tập trung tại phần cuống, đáy trái hoặc ở khu vực vùng lõm. Chúng chích hút và để lại những vết sần sùi, khô lại, từ đó xuất hiện triệu chứng của bệnh “da cám”, “da lu”. Vỏ trái bị mất giá trị thương phẩm, không thể bán ra thị trường.

Phân biệt nhện vàng và nhện đỏ hại cây có múi

Trong quá trình canh tác, bà con cần lưu ý sự xuất hiện của các loài nhện hại cây có múi trên vườn. Ngoài nhện đỏ, loài nhện vàng hại cây có múi cũng là đối tượng gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho vườn cây.

Nhện vàng hại cây có múi là gì?

Nhện vàng có tên khoa học là Phyllocoptruta oleivora, hình dạng nhỏ bé như hạt bụi bám trên trái. Cơ thể nhện vàng có màu trắng ngà, sau chuyển sang vàng nhạt với bốn chân chụm về phía trước.

Điều đặc biệt ở nhện vàng là chúng gần như chỉ gây hại trên trái, ít tấn công ở lá. Chúng tập trung ở phần vỏ trái, nhất là vị trí nằm khuất trong tán lá. Nhện vàng chích hút dịch bào tại vỏ khiến trái bị đổi màu, sần sùi, giảm giá trị thương mại.

Chu kỳ sinh trưởng của nhện vàng cũng rất ngắn, chỉ khoảng 8 đến 9 ngày. Trứng nhện vàng có hình cầu, màu trắng ngà. Vào mùa nắng nóng ẩm, nhện vàng có thể phát triển với mật độ rất cao, thậm chí lên tới vài nghìn con trên một trái, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng khi không kiểm soát kịp thời.

Đặc điểm khác nhau giữa nhện đỏ và nhện vàng hại cây có múi

Trong số các loài nhện gây hại trên cây có múi, nhện đỏ và nhện vàng có những đặc điểm sinh học khác nhau mà bà con cần lưu ý như sau:

➡️ Nhện đỏ: Thường có kích thước lớn hơn nhện vàng, màu đỏ sẫm với tám chân và tập trung gây hại ở các bộ phận như trên lá và trái nằm ở ngoài tán. Nhện đỏ thường tấn công khiến lá chuyển sang màu đồng, trái xuất hiện vết sần hoặc nám vàng ngoài vỏ.

➡️ Nhện vàng: Kích thước nhỏ hơn nhện đỏ rất nhiều, chúng chỉ có bốn chân, cơ thể màu vàng nhạt, hoặc trắng ngà, chủ yếu gây hại trên trái nằm sâu trong tán cây. Nhện vàng khiến trái chuyển sang màu nâu, nâu xám hoặc nâu đen, hay còn gọi là “da lu” làm cho quả bị mất hoàn toàn giá trị thương phẩm.

Hậu quả do nhện đỏ hại cây có múi gây ra tại vườn nhà

• Nhện hại cây có múi tuy có kích thước rất nhỏ nhưng đã gây ra tổn thất cực kỳ lớn đối với cây trồng, đặc biệt là những giống cây có múi có giá trị kinh tế cao.
• Quá trình nhện chích hút khiến cây nhanh chóng bị thiếu hụt dinh dưỡng, dẫn đến hiện tượng còi cọc, giảm khả năng quang hợp. Nhện chích hút tại cuống trái, đáy trái khiến vỏ trái chuyển màu, nhăn nheo, sần sùi, làm giảm năng suất thu hoạch, thậm chí mất mùa.
• Cành lá bị tấn công sẽ khô dần, lá rụng sớm và tại các vết chích sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các loại nấm khuẩn và virus xâm nhập, khiến cây có nguy cơ mắc thêm các bệnh thứ cấp như thối trái, khô cành, cháy lá, vàng lá thối rễ…

Áp dụng các biện pháp phòng trừ nhện đỏ hại cây có múi hiệu quả

Để phòng trừ hiệu quả các loài nhện hại cây trồng, bà con cần kết hợp đồng bộ các biện pháp canh tác, sinh học để kiểm soát mật độ nhện như sau:

Canh tác đúng mật độ, chăm sóc hợp lý

✅ Trồng cây với mật độ phù hợp, đảm bảo vườn luôn thông thoáng, tránh tình trạng ẩm thấp kéo dài. Cần tuân thủ khuyến cáo về mật độ trồng theo từng giống cây, điều kiện đất đai ở địa phương.

✅ Thực hiện cắt tỉa cành, tạo tán thường xuyên, vệ sinh gốc giúp tăng cường ánh sáng, làm giảm nơi trú ngụ của nhện và ngăn chặn sự lây lan giữa các cây.

✅ Tưới nước và bón phân cân đối giúp cây sinh trưởng khỏe mạnh, tăng khả năng chống chịu sâu bệnh. Vào mùa hè nắng hạn kéo dài, cần tưới nước đầy đủ cho cây để duy trì độ ẩm đất, giúp cây không bị suy yếu.

✅ Bón phân cân đối giữa các nhóm đạm – lân – kali, cần hạn chế bón thừa đạm khiến lá non phát triển quá mức, mềm yếu sẽ trở thành môi trường lý tưởng để nhện sinh sôi. Với những vườn đang bị nhện gây hại, bà con cần ngưng hoàn toàn việc bón thúc đạm cho đến khi mật độ nhện đã được kiểm soát.

✅ Dọn sạch tàn dư cây trồng, lá, cành và quả rụng dưới gốc để loại bỏ nơi cư trú và nguồn thức ăn của nhện sau mỗi vụ thu hoạch, phòng tránh sự lây lan từ vụ trước sang vụ sau.

✅ Sử dụng vòi tưới phun nước mạnh để xịt đều toàn bộ tán cây, mặt dưới lá giúp rửa sạch trứng và ấu trùng nhện bám trên cây. Biện pháp tưới nước phun mạnh nên được áp dụng phù hợp cho nhiều loại cây trồng cây ăn quả, cây cảnh, cây công nghiệp…

Biện pháp sinh học

✅ Khi nhện xuất hiện với mật độ cao, cần phun thuốc đặc trị nhện đỏ, lưu ý chọn loại thuốc an toàn, không gây hại đến các loài thiên địch để đảm bảo sự cân bằng sinh thái trong vườn.

✅ Một số thiên địch có khả năng kiểm soát nhện hại cây có múi tự nhiên: Bọ rùa Stethorus sp, bọ cánh cộc Oligota sp, bọ trĩ Scolothrips sexmaculatus, nhện bắt mồi họ Phytoseiidae, nấm Entomopthora.

Thuốc sinh học đặc trị nhện đỏ hại cây có múi Mebe Pa

Trong quản lý dịch hại tổng hợp trong đó có nhện đỏ, nhện vàng gây hại ở trên cây có múi, AQ Bice giới thiệu đến quý bà con dòng thuốc sinh học đặc trị côn trùng Mebe Pa giúp xử lý, kiểm soát nhện hiệu quả và góp phần nâng cao năng suất, chất lượng nông sản như sau:

Thành phần chính của thuốc trị nhện hại cây trồng Mebe Pa

✅ Metarhizium sp: 1×10^6 CFU/g

✅ Beauveria sp: 1×10^5 CFU/g

✅ Paecilomyces spp: 1×10^5 CFU/g

✅ Mebe Pa có các loại nấm xám – Verticillium sp, Nấm tím – Paecilomyces sp,… virus NPV và hoạt chất sinh học đặc hiệu hỗ trợ nâng cao hiệu quả phòng trừ nhện đỏ, côn trùng chích hút trong vườn.

Công dụng của thuốc trị nhện hại cây trồng Mebe Pa

✅ Mebe Pa giúp kiểm soát nhanh chóng và tiêu diệt dứt điểm nhện đỏ, các loài rầy, rệp, côn trùng chích hút, hiệu lực kéo dài.

✅ Tiêu diệt triệt để qua các giai đoạn trứng, ấu trùng, nhện trưởng thành.

✅ Các vi nấm nhiễm vào côn trùng, mọc tơ rồi sinh bào tử đốt bụng, đốt chân nhện đỏ, chúng ngừng ăn rồi chết cứng. Các bào tử có khả năng lây nhiễm sẽ tiếp tục phát tán ra bầy đàn côn trùng gây hại.

✅ Phòng trừ côn trùng chích hút một cách hiệu quả, bền vững, đảm bảo sự an toàn cho nông sản.

Hướng dẫn sử dụng thuốc trị nhện hại cây trồng Mebe Pa

✅ Phun trị nhện hại cây có múi: Pha 20g Mebe Pa cùng 20 lít nước rồi phun ướt đều thân – cành – tán lá, mặt sau của lá, vùng dưới tán cây. Nên sử dụng định kỳ cách từ 5 – 10 ngày/lần.

✅ Phun phòng nhện hại cây có múi: Pha 10g Mebe Pa cùng 20 lít nước rồi phun đều ướt cả hai mặt lá, thân cây và vùng dưới tán. Sử dụng cách từ 15-30 ngày/lần (3-5 lần/vụ) để đảm bảo mang lại hiệu quả phòng trừ tốt nhất.

Nhện đỏ hại cây có múi không còn là nỗi lo lắng bất an của nhà vườn khi áp dụng quy trình canh tác và phun trị theo hướng dẫn chi tiết từ AQ Bice. Đồng thời với việc kết hợp sản phẩm sinh học Mebe Pa trong quá trình xử lý nhện giúp đạt hiệu quả đặc trị tối đa, hỗ trợ bà con kiểm soát bệnh hại hiệu quả do côn trùng tấn công vườn cây, đảm bảo an toàn khi sử dụng.