Kỹ thuật bón vôi cho cây đậu phộng để cải tạo đất hiệu quả

Kỹ thuật bón vôi cho cây đậu phộng là bước quan trọng giúp cải tạo đất, điều chỉnh độ pH và cung cấp canxi cần thiết cho cây phát triển khỏe mạnh, hình thành nhiều nốt sần cố định đạm và tăng năng suất hạt. Bón vôi đúng cách không chỉ giúp đất tơi xốp, hạn chế nấm bệnh mà còn cải thiện chất lượng quả, giảm hiện tượng hạt lép. Nắm vững cách bón vôi cho cây đậu phộng dưới bài viết sau đây cùng Trung tâm Sinh học AQ để giúp bà con trồng đậu phộng đạt hiệu quả canh tác cao, bền vững và tiết kiệm chi phí phân bón.

Tìm hiểu về kỹ thuật bón vôi cây đậu phộng

Kỹ thuật bón vôi cho cây đậu phộng là phương pháp được nhiều nhà vườn áp dụng nhằm cải tạo đất trước khi trồng, giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh và tăng năng suất. Bà con cần lựa chọn thời điểm bón phù hợp, chọn đúng loại vôi dành cho nông nghiệp, căn chỉnh liều lượng bón sao cho phù hợp. Sau khi bón vôi cần xới trộn thật kỹ và phơi ải nhiều ngày để đất trồng hoàn toàn sạch mầm bệnh và cấu trúc đất được cải thiện.

Tại sao cần áp dụng kỹ thuật bón vôi cho cây đậu phộng?

Bón vôi cho cây đậu phộng không chỉ giúp cải tạo đất mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dinh dưỡng và phòng ngừa bệnh hại. Đậu phộng là cây trồng có nhu cầu cao về canxi. Do đó áp dụng kỹ thuật bón vôi cho cây đậu phộng đúng cách sẽ giúp điều chỉnh độ pH đất, tăng khả năng hấp thụ các chất, cải thiện hệ vi sinh vật rễ nhằm nâng cao chất lượng hạt đậu phộng.

Nhu cầu Canxi (vôi) với cây trồng

➡️ Canxi (vôi) là một trong những nguyên tố trung lượng không thể thiếu cho sự phát triển của cây trồng, thường được hấp thụ dưới dạng Ca²⁺. Canxi giúp kích thích mọc rễ mới, tạo ra các hợp chất cấu tạo màng tế bào, trung hòa axit hữu cơ trong cây, làm tăng hoạt tính một số men, hỗ trợ cây lạc tăng tinh bột, tinh dầu trong hạt.

➡️ Khi cây hấp thu đủ vôi, hàm lượng đạm nitrat (NO₃⁻) giảm, giúp cân bằng dinh dưỡng và tạo điều kiện cho vi sinh vật rễ phát triển. Vôi còn thúc đẩy trao đổi chất trong tế bào, đóng vai trò cầu nối giữa các thành phần hóa học, duy trì cân bằng ion và hạn chế sự xâm nhập quá mức của K⁺, Mg²⁺, Na⁺, NH₄⁺, giúp cây sinh trưởng khỏe mạnh hơn.

➡️ Thiếu vôi, cấu trúc tế bào của cây bị hại rất nhiều, phần lá và ngọn sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên, rồi đến bộ rễ khiến cây khó hấp thụ dinh dưỡng và nước. Hấp thụ không đủ các chất, hoa và quả sẽ dễ bị thối rụng non, cây dễ nhiễm bệnh hại.

Cung cấp canxi cho cây từ đất

➡️ Các loại đất ở Việt Nam hầu hết đều nghèo Canxi (vôi) do được hình thành từ quá trình phong hóa các loại đá mẹ chua như phiến thạch, feralit hay bazan.

➡️ Qua thời gian, mưa nhiều, rửa trôi và canh tác thiếu khoa học, đặc biệt là việc dùng nhiều loại phân có tính axit khiến lượng vôi trong đất ngày càng giảm. Hậu quả là độ pH đất giảm mạnh, đất trở nên chua hoặc chua phèn, ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây trồng.

➡️ Vì vậy, bổ sung vôi cho đất là cần thiết để cung cấp canxi và cải thiện độ pH, giúp cây trồng phát triển ổn định. Mức pH lý tưởng cho đa số cây là từ 5,0 – 7,0; nếu thấp hoặc cao hơn, cây dễ còi cọc, chậm phát triển hoặc ngừng sinh trưởng. Tuy nhiên, cũng cần căn cứ vào mức độ chua của đất và nhu cầu của từng loại cây để bón vôi hợp lý.

Bón vôi giúp cải tạo đất, nâng cao năng suất

➡️ Canxi là chất dinh dưỡng trung lượng dùng để làm cứng thành mạch tế bào, nếu thiếu canxi cây dễ bị sâu bệnh và đổ ngã.

➡️ Khi được bón đủ vôi, bộ rễ của cây phát triển nhanh, đặc biệt với cây non, càng hấp thụ nhiều cây càng lớn khỏe mạnh, tăng sức đề kháng và đạt năng suất cao.

➡️ Đất trồng khi được bón vôi sẽ vừa giúp khử chua, khử độc, khử mặn trong đất và điều chỉnh độ pH cân bằng cho cây trồng từ 5,0 – 6,5.

➡️ Với những loại đất bị nhiễm mặn, cấu trúc đất sẽ trở nên rời rạc, cây không hút được nước và dinh dưỡng. Việc bón vôi sẽ rửa được mặn, hạn chế và tiêu diệt được nấm bệnh hình thành trong đất.

Nếu không thực hiện kỹ thuật bón vôi cho cây đậu phộng sẽ gây ra ảnh hưởng gì?

Nếu không bón vôi cho đậu phộng hay bón sai cách, đất sẽ ngày càng chua (độ pH ngày càng thấp), khiến đậu phộng sinh trưởng kém đi, rễ và các nốt sần tạo hạt yếu, dễ phát sinh các bệnh do nấm và vi khuẩn.

Khi thiếu canxi, hạt đậu phộng sẽ nhỏ, lép nhiều, làm giảm đáng kể năng suất. Ngoài ra, đất bị chai cứng hoặc nén chặt sẽ khiến khả năng thoát nước và trao đổi oxy ở rễ kém, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phát triển của cây.

Nên bón vôi cho đậu phộng vào thời điểm nào?

Để phương pháp được thực hiện thuận lợi, đạt hiệu quả cao, trước khi áp dụng kỹ thuật bón vôi cho cây đậu phộng bà con cần chú ý một vài điều kiện như sau:

✅ Trước khi bón vôi, cần kiểm tra nồng độ pH và các hàm lượng Ca, Mg, vi lượng ở mức gì để bổ sung đúng liều lượng. Độ pH lý tưởng khoảng 5,5 – 6,5; nên nếu thấp hơn cần tăng lượng vôi để cải thiện độ chua.

✅ Thời điểm tốt nhất để bón vôi là trước khi làm đất (bừa, xới), giúp vôi được trộn đều vào đất và phát huy tác dụng khử chua hiệu quả. Ngoài ra, có thể bón bổ sung lần 2 khi cây bắt đầu ra hoa hoặc đậu quả để cung cấp thêm canxi cho giai đoạn hình thành củ.

🚨 Lưu ý: Bà con không bón vôi quá gần ngày gieo hạt, đặc biệt khi đất mới xử lý, vì có thể làm sốc rễ và ảnh hưởng đến cây non.

Hướng dẫn từng bước kỹ thuật bón vôi cho cây đậu phộng

Bà con muốn cho cây đậu phộng phát triển khỏe mạnh, đạt sản lượng cần áp dụng đúng kỹ thuật bón vôi cho cây đậu phộng. Nắm vững kỹ thuật bón để tránh tình trạng bón sai cách có thể khiến đất mất cân bằng dinh dưỡng, thậm chí gây hại cho rễ cây.

✅ Bước 1: Kiểm tra độ pH cho đất

Dùng bộ kiểm tra độ pH chuyên dụng để kiểm tra độ pH trước cho đất. Dựa vào độ chua của đất mà điều chỉnh lượng vôi cần bón sao cho phù hợp, thường dao động từ 500kg – 1000kg/ha.

✅ Bước 2: Lựa chọn loại vôi phù hợp

Không phải loại vôi nào cũng phù hợp để bón cho cây trồng, trước khi bón bà con cần tìm hiểu thật kỹ từng loại và tác dụng của loại đó xem có phù hợp với cây trồng không. Với cây đậu phộng, bà con nên chọn một trong hai loại vôi bột sau:

• Vôi sống (CaO): Là loại vôi có hiệu lực nhanh, giúp trung hòa độ chua của đất trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, do phản ứng mạnh khi tiếp xúc với nước, nên cần thận trọng khi sử dụng để tránh gây bỏng hoặc làm hại cây non.
• Vôi tôi (Ca(OH)₂): Là dạng vôi đã được tôi hóa, an toàn và dễ dùng hơn, thường được khuyến khích sử dụng trong nông nghiệp vì vừa cải tạo đất hiệu quả, vừa hạn chế rủi ro cho người và cây trồng.

✅ Bước 3: Xử lý đất trồng

Cần dọn sạch sẽ toàn bộ cỏ dại, tàn dư có trên đất trồng. Cày xới thật kỹ để khi bón vôi dễ thẩm thấu và giúp phát huy hết công lực của vôi.

✅ Bước 4: Bắt đầu bón vôi

Sau khi cày xới, dọn dẹp sạch sẽ bà con tiến hành bón vôi cho cây đậu phộng. Rải vôi đều lên khắp mặt đất, nên chọn những ngày không có gió để bón để tránh tình trạng bón vôi không đều. Rải vôi đều xong, bước tiếp theo đó trộn vôi với đất, dùng cày hoặc cuốc để trộn đều phần vôi vừa rải trên mặt đất, cách này sẽ giúp vôi được thẩm thấu sâu hơn vào lớp đất.

Để tăng hiệu quả cải tạo hơn nữa và giúp đất ngăn ngừa nấm khuẩn, tuyến trùng bà con có thể tưới thêm dung dịch gồm Bio Soil + Padave Cha. Hai chế phẩm này sẽ giúp đất được cân bằng hệ vi sinh, ngăn chặn tình trạng thoái hóa, bạc màu cho đất trồng.

✅ Bước 5: Tưới nước

Rải vôi và cày xới xong xuôi, bà con nên tưới nước nhẹ nhàng để tăng hiệu quả phản ứng, giúp đất trồng mau cải thiện. Không nên tưới quá nhiều vì sẽ làm mất lượng vôi đã bón và dung dịch đã tưới.

Một số lưu ý khi thực hiện kỹ thuật bón vôi cho cây đậu phộng

Quá trình thực hiện kỹ thuật bón vôi cho cây đậu phộng bà con cần lưu ý một số điều như sau:

➡️ Không nên bón vôi khi đất còn ướt hoặc ngay sau khi tưới nước, vì sẽ khiến vôi bị rửa trôi, giảm hiệu quả cải tạo đất.

➡️ Không bón vôi quá gần ngày gieo hoặc khi cây còn non, dễ gây cháy rễ, làm cây chậm phát triển.

➡️ Không sử dụng vôi kém chất lượng, chưa nung kỹ hoặc chứa nhiều tạp chất, không những giảm hiệu quả mà còn có thể làm hại đất.

➡️ Khi xử lý vôi cần đeo găng tay, khẩu trang và đồ bảo hộ để tránh kích ứng da và hô hấp.

➡️ Theo dõi độ pH và hàm lượng canxi của đất sau mỗi vụ để điều chỉnh lượng vôi phù hợp cho vụ sau.

➡️ Có thể kết hợp luân canh cây trồng hoặc che phủ đất nhằm hạn chế xói mòn, giữ ẩm và duy trì ổn định độ pH, hàm lượng Ca trong đất.

Trên đây là những chia sẻ hữu ích của Sinh học AQ về kỹ thuật bón vôi cho cây đậu phộng, giúp bà con hiểu rõ tầm quan trọng của việc cải tạo đất và bổ sung canxi đúng cách. Áp dụng kỹ thuật bón vôi hợp lý sẽ giúp cân bằng độ pH, tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng, hạn chế sâu bệnh và nâng cao năng suất mùa vụ.