Top 2 cách trồng nấm đông cô tại nhà, nhanh thu hoạch

Cách trồng nấm đông cô được thực hiện khá đơn giản mà ai cũng có thể thực hiện ngay tại nhà. Loại nấm này không chỉ là nguồn thực phẩm bổ dưỡng, thơm ngon mà việc tự tay thu hoạch nấm tại nhà còn là niềm yêu thích của nhiều người. Để trồng nấm đông cô ngay tại nhà và tự tay thu hoạch những mẻ nấm tươi ngon, bổ dưỡng, bà con cần chuẩn bị nguyên liệu, cấy giống, ươm nấm và chăm sóc phù hợp, đảm bảo điều kiện tối ưu cho nấm phát triển và nhanh chóng cho thu hoạch. Trong bài viết này, Sinh Học AQ sẽ chia sẻ chi tiết về phương pháp trồng nấm đông cô mà ai cũng có thể dễ dàng thực hiện được, giúp bà con thu hoạch được những mẻ nấm tươi ngon, sạch sẽ ngay tại vườn nhà mình.

Tổng quan về cách trồng nấm đông cô

Với hương vị đặc trưng và giá trị dinh dưỡng cao, từ lâu nấm đông cô đã trở nên phổ biến trong các bữa ăn ở nước ta. Để có những mẻ nấm đạt chất lượng ngay tại vườn nhà, mọi người có thể thực hiện cách trồng nấm đông cô trên mùn cưa hoặc cây gỗ.

Đặc điểm của nấm đông cô

Nấm đông cô (nấm hương) là một trong những loại nấm thường được dùng trong ẩm thực nhờ vào hương vị đặc biệt và thơm ngon, bổ dưỡng.

Nấm đông cô có dạng giống như chiếc ô, đường kính dao động từ 4-10cm, và có màu nâu đậm, cuống nấm hình trụ. Trên bề mặt nấm có nhiều vảy nhỏ, phần thịt nấm màu trắng.

Nấm đông cô thường mọc ký sinh trên các cây gỗ có lá lớn như cây sồi, cây dẻ,… Loại nấm này có thể ký sinh trên khúc gỗ từ 3-7 năm, tạo ra năng suất ổn định trong nhiều năm liên tiếp.

Nguồn dinh dưỡng phong phú từ nấm đông cô

Nấm đông cô cung cấp một lượng lớn hàm lượng protein cho cơ thể, giúp tăng cường sức khỏe và phục hồi tế bào. Trong nấm có chứa nhiều vitamin như C, B, khoáng chất quan trọng như canxi, nhôm, sắt, magie,… đồng thời bổ sung hơn 30 enzym và các axit amin thiết yếu mà cơ thể không thể tự tổng hợp được.

Với thành phần dinh dưỡng phong phú, nấm đông cô không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn có tác dụng hỗ trợ hệ tiêu hóa, ngăn ngừa ung thư, tăng cường hệ miễn dịch và chống viêm hiệu quả.

Thời vụ trồng nấm đông cô khi nào?

Nấm đông cô phát triển tốt khi được trồng trong điều kiện khí hậu mát mẻ, với độ ẩm cao, nhiệt độ ổn định. Do đó mọi người nên trồng nấm đông cô vào khoảng tháng 10 và tháng 11 dương lịch, khi thời tiết ở nhiều vùng trở nên mát mẻ hơn. Vào thời gian này, điều kiện môi trường sẽ giúp cây nấm phát triển khỏe mạnh, cho năng suất cao hơn.

Hướng dẫn cách trồng nấm đông cô trên mùn cưa tại nhà

Đối với cách trồng nấm đông cô tại nhà, mọi người có thể áp dụng phương pháp trồng trên mùn cưa với quy mô nhỏ như sau:

Bước 1: Chuẩn bị mùn cưa

▶️ Mỗi đợt trồng cần chuẩn bị nguyên liệu khoảng 300kg mùn cưa, được lấy từ những loại gỗ không có tinh dầu, không bị mốc hay nhiễm độc tố.

▶️ Làm ẩm mùn cưa đến mức 90% (độ ẩm cao giúp nấm nhanh phát triển). Sau đó, mọi người tiến hành ủ mùn cưa từ 10-15 ngày. Thực hiện đảo đống ủ mùn cưa đều đặn, từ 1-2 lần cách 5 ngày để giúp cho đống ủ mùn cưa được xử lý và khử trùng hiệu quả.

▶️ Sau khi ủ xong, mọi người trộn thêm vào mùn cưa 3% bột nhẹ và 5-7% cám gạo để cung cấp thêm dinh dưỡng cho nấm. Thực hiện đóng gói hỗn hợp vào các túi nilon chịu nhiệt có kích thước 25cm x 40cm, đảm bảo trọng lượng khoảng 1,5kg/túi.

▶️ Để mùn cưa không còn vi khuẩn gây hại, mọi người tiến hành hấp ở 100 độ C trong khoảng 10-14 giờ hoặc sử dụng nồi áp suất hấp ở 121 độ C trong 3-4 giờ.

Bước 2: Cấy giống nấm đông cô

▶️ Sau khi mùn cưa đã được hấp và làm nguội, mọi người chuyển các gói mùn cưa vào phòng cấy sạch, đảm bảo có không khí khô ráo và không bị bụi bẩn.

▶️ Thực hiện cấy giống nấm vào mùn cưa với tỷ lệ 3% giống so với lượng mùn cưa (khoảng 400g giống nấm sẽ dùng được cho 20-25 bịch mùn cưa).

Bước 3: Ươm bịch mùn cưa vừa cấy giống nấm

▶️ Sau khi cấy giống, mọi người nên chuyển các bịch mùn cưa vào nhà ươm, có nhiệt độ từ 20-25 độ C, đảm bảo không có ánh sáng trực tiếp để giúp nấm phát triển tốt nhất.

▶️ Quá trình ươm kéo dài khoảng 60-70 ngày. Trong giai đoạn này, các sợi nấm sẽ phát triển và bao phủ toàn bộ bịch mùn cưa và tạo thành lớp trắng bên ngoài túi. Đồng thời mọi người cần kiểm tra thường xuyên để loại bỏ các bịch đã bị nhiễm bệnh hoặc có dấu hiệu hư hỏng.

Bước 4: Thu hái nấm đông cô

▶️ Sau khi ươm xong, mọi người chuyển các bịch nấm ra nơi có ánh sáng nhẹ và duy trì nhiệt độ từ 16-18 độ C.

▶️ Đảm bảo độ ẩm không khí luôn ở mức 80% và cần tưới nước 2-3 lần/ngày dưới dạng sương mù để tạo độ ẩm cần thiết cho nấm phát triển. Sau khoảng 15 ngày, mọi người sẽ thấy nấm bắt đầu mọc lên từ các túi mùn cưa.

▶️ Thực hiện quá trình thu hoạch sẽ kéo dài khoảng 4-5 tháng, phụ thuộc vào điều kiện môi trường và tốc độ phát triển của nấm. Mỗi túi mùn cưa sẽ cho khoảng 600-800g nấm tươi đối với một chu kỳ thu hoạch.

▶️ Khi nấm đã đạt kích thước phù hợp, mọi người tiến hành thu hoạch rồi tạo cú “sốc lạnh” bằng cách giảm nhiệt độ xuống 13-15 độ C trong khoảng 36-48 giờ để kích thích nấm phát triển đợt mới.

Cách trồng nấm đông cô trên cây gỗ cho năng suất cao

Bên cạnh trồng nấm trên mùn cưa, sau đây AQ Bice sẽ hướng dẫn cách trồng nấm đông cô trên cây gỗ, được biết đến là phương pháp truyền thống và cho thu hoạch kéo dài nhiều năm với các bước sau:

Bước 1: Lựa chọn gỗ phù hợp

▶️ Các loại gỗ thích hợp để trồng nấm đông cô bao gồm những cây gỗ tươi, không bị sâu bệnh, không chứa tinh dầu. Lựa chọn các loại gỗ như dẻ, sồi, và các loại cây có gỗ rắn, tránh sử dụng các loại gỗ như thông vì chúng có chứa tinh dầu, gây ức chế sự phát triển của nấm.

▶️ Sau khi chọn được loại gỗ phù hợp, mọi người chặt cây thành các đoạn có chiều dài từ 1m đến 1,2m. Nên cắt ngay sau khi cây gỗ được chặt xuống để tránh tình trạng gỗ bị khô và mất độ tươi. Để gỗ trong môi trường thoáng mát từ 7-10 ngày sẽ giảm bớt độ ẩm tự nhiên, và tạo điều kiện tốt cho việc cấy giống sau này.

▶️ Khoan các lỗ trên mỗi đoạn gỗ để cấy giống nấm, có đường kính khoảng 1,5cm và độ sâu từ 2 đến 2,5cm, cách nhau từ 15-20cm. Các lỗ phải được khoan so le, không nên khoan thẳng hàng để cây nấm phát triển đều đặn.

Bước 2: Cấy giống nấm trên thân gỗ

▶️ Một mét khối gỗ cần sử dụng khoảng 3kg giống nấm đông cô (tùy vào chất lượng và độ tươi của giống nấm). Thực hiện cấy vào các lỗ khoan theo tỷ lệ chính xác bằng dụng cụ chuyên dụng, sau đó dùng thỏi gỗ nhỏ hoặc chất liệu mềm như bông để bịt kín các lỗ vừa cấy giống.

▶️ Sau khi cấy giống, mọi người có thể dùng vữa xi măng trát lên miệng lỗ để bảo vệ giống nấm khỏi những yếu tố bên ngoài như mưa, nắng hoặc côn trùng tấn công.

Bước 3: Ươm và chăm sóc nấm

▶️ Sau khi cấy giống, mọi người xếp các khúc gỗ thành đống, tạo thành hình chóp để đảm bảo không gian thông thoáng. Mỗi đống gỗ nên nằm cách mặt đất khoảng 15-20cm để tránh tình trạng ẩm ướt và nấm mốc gây hại.

▶️ Để bảo vệ giống nấm khỏi những tác động của thời tiết và giúp duy trì độ ẩm, mọi người có thể phủ lên các khúc gỗ một lớp bao tải, rơm rạ, cành lá khô. Đảm bảo không để nước thấm sâu vào trong thân gỗ sẽ làm thối gỗ.

▶️ Hàng ngày, cần tưới nước nhẹ lên bề mặt các khúc gỗ để duy trì độ ẩm cần thiết cho sự phát triển của nấm. Lưu ý rằng mọi người chỉ nên tưới một lượng nước vừa đủ, không quá nhiều để tránh ngập úng gỗ.

▶️ Thời gian ươm gỗ có thể kéo dài từ 6 đến 16 tháng, tùy thuộc vào điều kiện môi trường và loại gỗ khác nhau. Trong giai đoạn này, mọi người cần kiểm tra thường xuyên và nên đảo đều các khúc gỗ cách 2 tháng một lần để tránh tình trạng gỗ quá khô hoặc bị nấm bệnh. Khi phát hiện gỗ bị bệnh và hư hỏng cần loại bỏ ngày.

Bước 4: Thu hái nấm

▶️ Sau khoảng 6-16 tháng, khi các khúc gỗ đã được ươm xong và nấm bắt đầu phát triển trên bề mặt, mọi người cần di chuyển các khúc gỗ sang một vị trí thoáng mát, có ánh sáng nhẹ.

▶️ Khi thấy nấm bắt đầu phát triển nên xếp lại các khúc gỗ theo hình dáng chóp, tạo khoảng cách giữa các khúc gỗ khoảng 50-60cm để nấm có không gian phát triển tốt nhất.

▶️ Mọi người sẽ thấy các quả thể nấm có màu hồng nhạt, sau đó dần chuyển sang màu nâu và phát triển nhanh chóng. Sau một thời gian phát triển nấm đông cô có thể thu hoạch được.

▶️ Khi thu hoạch, dùng tay xoay nhẹ cây nấm và không gây tổn thương nấm. Rồi đảo ngược các khúc gỗ để giữ độ ẩm đều. Nấm đông cô mọc theo từng đợt do đó trong quá trình phát triển, mọi người cần tiếp tục tưới nước nhẹ nhàng lên bề mặt gỗ để duy trì độ ẩm cho nấm.

▶️ Sau 2-3 năm, mọi người có thể thu hoạch từ 25-30kg nấm khô trên mỗi một mét khối gỗ, tùy thuộc vào điều kiện chăm sóc cũng như chất lượng gỗ.

Những điều cần lưu ý khi thực hiện cách trồng nấm đông cô tại nhà

Trong quá trình trồng nấm đông cô, việc duy trì các yếu tố môi trường phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo cây nấm phát triển khỏe mạnh, cho năng suất cao:

✅ Duy trì nhiệt độ cho nấm đông cô từ 24 đến 26 độ C trong giai đoạn phát triển sợi nấm và giai đoạn sinh trưởng, thu hoạch tốt nhất từ 15 đến 16 độ C, độ ẩm không khí trên 80% để nấm nhanh lớn.

✅ Duy trì môi trường trồng nấm có độ pH dao động từ 5,6 đến 6, đảm bảo pH không quá thấp hoặc quá cao sẽ ảnh hưởng đến sự hấp thu dưỡng chất của nấm.

✅ Trong giai đoạn phát triển sợi nấm nên để cây phát triển trong môi trường tối. Tuy nhiên, khi chuyển sang giai đoạn quả thể, cần đảm bảo có nguồn ánh sáng khuếch tán nhẹ để hỗ trợ nấm sinh trưởng nhanh hơn.

✅ Đảm bảo độ thông thoáng ở mức trung bình, vệ sinh môi trường xung quanh để hạn chế nấm bị nhiễm khuẩn.

Ở nội dung bài viết trên AQ Bice đã chia sẻ chi tiết về các cách trồng nấm đông cô đơn giản, hiệu quả trên mùn cưa và cây gỗ. Đây là các phương pháp dễ thực hiện và tiết kiệm chi phí, nhanh cho thu hái được những mẻ nấm thơm ngon, bổ dưỡng. Mọi người có thể tham khảo cách trồng phù hợp để trải nghiệm việc trồng nấm đông cô và tự hái tại nhà nhé!