Hướng dẫn cách trồng lan giả hạc tại nhà, dễ thực hiện

Cách trồng lan giả hạc đúng kỹ thuật sẽ giúp cây luôn khỏe mạnh, ra hoa sai và thơm lâu. Từ khâu chọn giống, xử lý giá thể đến cách chăm sóc như tưới nước, phòng trừ sâu bệnh, bón phân và kích hoa đều cần thực hiện đúng quy trình. Bài viết dưới đây, Sinh học AQ sẽ hướng dẫn bà con từng bước trồng và chăm sóc lan giả hạc hiệu quả, phù hợp cho cả những người mới bắt đầu.

Tổng quan về cách trồng lan giả hạc

Loài hoa lan giả hạc là loại lan được nhiều người chơi lan biết đến và yêu thích trồng bởi mùi hương thơm ngào ngạt, ra nhiều hoa, kích thước vừa phải, đa dạng loài. Đặc biệt cách trồng lan giả hạc không quá phức tạp và dễ chăm.

Lan giả hạc là gì?

Lan giả hạc là một loại thuộc nhóm Lan Hoàng Thảo, chi Dendrobium, tên khoa học là Dendrobium anosmum, còn được gọi với tên gọi khác là Phi Điệp Tím, Lưỡng điểm hạc. Điểm độc đáo của loài lan này là có thân dài, rũ xuống như dây leo, hoa lớn, màu sắc rực rỡ, có hương thơm nhẹ nhàng và thường nở vào dịp đầu năm.

Nơi phân bố chủ yếu của loài này là ở các nước như Philippines, New Guinea, Borneo,…các nước có khí hậu nhiệt đới như ở khu vực Đông Nam Á như Việt Nam, Lào, Thái, Campuchia,…Nơi tìm thấy chúng thường cách mặt nước biển khoảng 750m.

Lan giả hạc có sức sống mạnh, dễ thuần và ra hoa nếu chăm sóc đúng cách, nên được người chơi lan ưa chuộng để treo sân vườn hoặc ban công.

Đặc điểm hình dáng của lan giả hạc

Lan giả hạc được nhiều người ưa chuộng không chỉ mùi hương mà bởi các đặc điểm hình dáng độc đáo của loài hoa này. Mỗi bộ phận sẽ có đặc điểm hình thái, được thể hiện qua những chi tiết như sau:

▶️ Thân cây: Lan giả hạc có thân dài, có thể lên đến 1,2m mềm và rũ xuống, nên thường được gọi là lan thân thòng. Thân cây có dạng tròn hoặc hơi dẹp, màu xanh nhạt hoặc xanh ánh tím, với các khía dọc rõ rệt. Một số thân còn phình to ở giữa và thon lại ở hai đầu, tạo dáng cong mềm mại, rất đặc trưng.

▶️ Lá: Lá của lan giả hạc mọc so le dọc theo thân, hình mác dài, có chiều dài từ 8 – 12cm, rộng 4 – 7cm, màu xanh nhạt và trơn bóng. Mép lá không có răng cưa. Đặc biệt, vào mùa đông lá thường rụng dần để chuẩn bị ra hoa vào mùa xuân, đây cũng là dấu hiệu sinh lý bình thường của cây.

▶️ Hoa: Mọc từ các mắt ngủ trên thân, thường mỗi mắt cho ra 1 – 3 bông. Kích thước hoa khá lớn (khoảng 5 – 10 cm), cánh hoa mỏng, mềm mại, phổ biến là màu hồng tím hoặc trắng hồng, một số dòng có họng hoa đậm màu và có lông mịn bên trong. Hoa có mùi thơm nhẹ, thanh thoát, thường nở rộ vào đầu xuân. Đặc trưng của loài hoa này là có mùi thơm lưu hương rất lâu từ 7 – 10 ngày, thậm chí khi tàn vẫn còn mùi hương, lan tỏa khắp vườn.

▶️ Rễ: Đây là loài hoa thuộc rễ gió, có màu trắng ngà, khi hút nước sẽ chuyển sang màu xanh. Rễ mọc khỏe ở gốc thân hoặc từ các điểm sinh trưởng mới, bám chắc vào giá thể như gỗ lũa, chậu đất nung hay bảng dớn. Rễ phát triển tốt là dấu hiệu cây đang sinh trưởng mạnh.

Ý nghĩa phong thủy của lan giả hạc

Lan giả hạc không chỉ gây ấn tượng bởi vẻ ngoài thanh thoát, quý phái mà còn hàm chứa nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc. Đây là loài hoa tượng trưng cho sự sung túc, phú quý và ý chí bền bỉ, vượt qua thử thách. Nhờ ý nghĩa may mắn, thành công và viên mãn, lan giả hạc thường được chọn làm quà biếu trong các dịp trọng đại.

Bên cạnh đó, lan giả hạc còn đại diện cho tình yêu thủy chung, son sắt, cũng như thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với đấng sinh thành. Chính nhờ những tầng ý nghĩa sâu xa ấy mà lan giả hạc ngày càng được giới chơi lan trân quý và săn lùng.

Giá thể trồng lan giả hạc

Để trồng giả hạc, bà con cần lựa chọn giá thể phù hợp, giá thể trồng lan có thể trồng bằng xơ dừa, bó vào dớn, khúc gỗ,…Cần đảm bảo giá thể phải đạt các tiêu chí gồm: Thoáng khí, thoát nước tốt, giữ ẩm vừa phải và không chứa mầm bệnh. Bà con có thể tham khảo một số loại giá thể phổ biến hiện nay như:

▶️ Lũa: Đây là một loại gỗ có tính thẩm mỹ cao, nếu trồng lan trên loại gỗ này rất đẹp, tạo ra một tác phẩm nghệ thuật, có giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên nếu trồng lan giả hạc trên đây tuy phát triển tốt nhưng chậm lớn, khó dài mập. Chỉ phù hợp những nhánh cây có bộ rễ khỏe và nhiều.

▶️ Gỗ vải, nhãn, vú sữa, dẻ: Cây sẽ phát triển không khác gì gỗ lũa. Nhưng gỗ vú sữa và dẻ thường bị những mảng nấm bám vào giá thể làm giảm tính thẩm mỹ.

▶️ Trồng giả hạc vào chậu: Cần chọn những loại chậu có kích thước vừa phải, không quá to vì rễ giả hạc thích bó vào nhau, nếu dài quá và mọc ra ngoài, cần cắt đi hoặc có thể vắt vào chậu. Giá thể trong chậu, tốt nhất nên hạn chế dùng than vì chất trồng than khá kém phát triển, phù hợp nhất là vỏ thông vụn, sẽ giúp dài cây, mập mạp. Muốn tốt hơn nữa, bà con nhét thêm dớn vụn hoặc dớn cù lần và dớn xốp tổ quạ đã xé vụn,…

▶️ Ghép lên khúc, dớn khoanh hoặc dớn bảng: Với những loại giá thể này, bà con rất dễ chăm bón, giúp cây phát triển ổn định nhất, dễ dàng trưng bày và gửi đi xa mà không sợ bị hư hỏng gì.

Các yếu tố sinh trưởng để trồng lan giả hạc

▶️ Ánh sáng: Cần điều chỉnh ánh sáng hợp lý trong khu vực trồng lan giả hạc. Khi cây còn non hoặc mới ra hoa, không nên để tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời mạnh vì dễ gây cháy lá và làm chậm sinh trưởng. Thời điểm phù hợp để cây hấp thụ ánh nắng là giai đoạn trước khi bắt đầu ra hoa.

▶️ Nhiệt độ: Lan giả hạc có khả năng thích nghi tốt với điều kiện nhiệt độ khắc nghiệt. Cây có thể sinh trưởng ổn định trong ngưỡng nhiệt cao tới 38°C vào mùa hè và xuống đến khoảng 3–4°C trong mùa đông lạnh.

▶️ Độ ẩm: Vườn lan nên được thiết kế thông thoáng để điều tiết độ ẩm hiệu quả. Mức độ ẩm lý tưởng dao động khoảng 60–70% vào mùa xuân và cuối đông, trong khi mùa hè và thu, độ ẩm nên duy trì ở mức cao hơn, khoảng 80–90%, để cây phát triển khỏe mạnh.

Thời điểm thích hợp để thực hiện cách trồng lan giả hạc

Để thực hiện cách trồng lan giả hạc, bà chọn nên lựa chọn thời điểm thích hợp nhất đó vào giai đoạn cây bước vào thời kỳ nghỉ, tức là sau khi giả hành tơ đã rụng hết lá và trước khi mầm mới bắt đầu nhú lên.

Nếu lan ra hoa vào mùa xuân, thời gian lý tưởng để trồng là từ khoảng tháng 11 đến tháng 2 âm lịch. Với những giống nở hoa vào mùa hè, nên trồng vào khoảng cuối xuân đến đầu hè để cây bắt nhịp tốt với chu kỳ sinh trưởng.

Dù rằng lan giả hạc có thể trồng quanh năm, nhưng nếu trồng sai thời điểm, cây có thể phát triển kém, ra hoa lệch mùa hoặc thậm chí bị suy yếu. Ví dụ, nếu mầm non đang phát triển mạnh với bộ rễ sung mãn mà bị bóc tách hoặc thay giá thể lúc này, cây dễ bị tổn thương rễ, gây mất sức, dẫn đến tình trạng còi cọc và ngừng phát triển.

Phân loại và lựa chọn giống lan giả hạc

Muốn tiến hành cách trồng lan giả hạc đạt hiệu quả cao, việc phân loại và chọn đúng giống là bước rất quan trọng. Mỗi dòng giả hạc có đặc điểm hoa, hương thơm và khả năng thích nghi khác nhau, phù hợp với mục đích chơi hoa hoặc nhân giống.

Các giống lan giả hạc phổ biến hiện nay

Cùng một giống Lan Hoàng Thảo nhưng, lan giả hạc cũng có nhiều giống loài khác nhau, có hình thái, màu sắc, nguồn gốc, giá trị thẩm mỹ khác nhau. Dưới đây các loài lan giả hạc phổ biến như sau:

▶️ Giả hạc trắng: Là một trong những dòng phổ biến nhất, được yêu thích bởi vẻ đẹp thanh tao và thời gian sinh trưởng rõ rệt. Mỗi giả hành sẽ phát triển dài dần qua các năm và có thể đạt tới 1 – 1,2 mét khi trưởng thành. Chu kỳ sinh trưởng kéo dài từ đầu tháng 3 đến khoảng tháng 10–11, sau đó cây sẽ rụng lá vào mùa đông và chuẩn bị nở hoa từ cuối đông đến giữa xuân. Hoa có màu trắng phớt hồng nhẹ nhàng, mang vẻ đẹp tinh tế và dịu dàng.

▶️ Giả hạc Di Linh: Loại lan này có nguồn gốc từ huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng, vùng đất này rất thích hợp cho sự phát triển của lan. Giả hạc Di Linh nở hoa đúng dịp Tết Nguyên đán, nhưng khi đưa về vùng thấp để thuần hóa, cây thường bị lệch mùa hoa. Trong số các biến thể, Lù Tam Bố là dạng quý hiếm nhất với thân mập, đốt ngắn, lá to dày và màu trong nổi bật, được nhiều người chơi lan săn lùng.

▶️ Giả hạc Pháp: Dòng lan này có hoa 5 cánh, màu hồng đậm hơn các loại giả hạc thông thường. Cánh hoa mỏng, bay, tạo cảm giác mềm mại và thanh thoát. Hoa giả hạc Pháp thường nở vào tháng 1 đến tháng 2 âm lịch, kéo dài hơn một tháng trong tiết trời xuân ấm áp. Nhờ vẻ đẹp sang trọng và mùi hương thoang thoảng, loài lan này rất được ưa chuộng làm quà tặng trong dịp Tết cổ truyền.

▶️ Giả hạc đột biến: Đây là nhóm lan đặc biệt được giới chơi lan đánh giá cao nhờ mặt bông độc đáo, hiếm gặp. Một số dòng nổi bật như phi điệp trắng tinh, năm cánh trắng, hồng bệt… thường mang biến thể khác nhau về màu mắt, độ đậm nhạt và hình dáng cánh. Mỗi mặt bông quý hiếm thường được đặt tên riêng như: Trắng Đại Ẩm, 5CT Bùi Việt, 5CT Phú Thọ, 5CT Hòa Bình, 5CT Kim, Hồng Yên Thủy… Lan đột biến không chỉ có giá trị thẩm mỹ mà còn mang giá trị sưu tầm rất cao trên thị trường.

Tiêu chí chọn giống lan giả hạc

Để tiến hành cách trồng lan giả hạc vào chậu hay bất kỳ vào loại giá thể nào, cần lưu ý một số tiêu chí quan trọng khi chọn giống nhằm đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh, ra hoa đẹp như sau:

✅ Giống lan phải có rễ khỏe, không bị bệnh, không có dấu hiệu của nấm, vi khuẩn hay côn trùng gây hại.

✅ Chọn giống từ những nguồn uy tín, đã qua kiểm tra chất lượng, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng để tránh mua phải giống kém chất lượng hoặc giống lạ dễ gặp bệnh tật.

✅ Cần xác định mục đích trồng là để chơi hoa hay nhân giống. Các giống giả hạc có hoa đẹp và màu sắc độc đáo thường được ưu tiên nếu mục đích là trưng bày, trong khi các giống có khả năng sinh trưởng nhanh và khỏe mạnh sẽ được chọn cho nhân giống.

✅ Điều kiện khí hậu của nơi bà con trồng có đáp ứng được cho cây thích nghi tốt được hay không đặc biệt về độ ẩm, nhiệt độ và ánh sáng.

✅ Chọn giống lan có khả năng ra hoa đều đặn vào thời gian mong muốn, để phù hợp với kế hoạch trồng.

Mẹo nhận biết khi chọn mua giống lan giả hạc

Khi mua giống để tránh những rủi ro như mua phải hàng không phải là lan giả hạc, bà có thể tham khảo một số đặc điểm dễ nhận biết như sau:

➡️ Lan giả hạc có hoa lớn, nở lâu, mùi thơm nhẹ, màu hồng phớt với hai mắt tím đậm viền hồng.

➡️ Thân mảnh hơn lan trầm tím, màu xanh ánh vàng, các đốt thân rõ và dài dần về phía ngọn. Lá nhỏ, mỏng, hơi bầu.

➡️ Có hai dạng thân: ngắn và dài, trong đó loại thân ngắn thường ra hoa tập trung ở đầu ngọn.

➡️ Hoa chia thành hai dạng: cánh thẳng đều và đẹp, được ưa chuộng hơn so với cánh xoắn vốn to nhưng ít đồng đều.

Chuẩn bị trước khi thực hiện cách trồng lan giả hạc

Sau khi đã lựa chọn giống và giá thể đã được đề cập ở các phần trên, bước tiếp theo bà con cần thực hiện đó là xử lý giá thể và giống nhằm giúp loại bỏ những mầm bệnh nguy hiểm có thể gây hại vào cây và giúp hỗ trợ kích mọc rễ để nhanh chóng làm quen với giá thể và môi trường xung quanh

Xử lý giá thể trồng lan giả hạc

✅ Với các loại gỗ như lũa, nhãn, vải, vú sữa,…cần trà rửa sạch sẽ, đem phơi nắng để loại bỏ vi khuẩn, mầm bệnh còn bám trên gỗ, sau đó mới thực hiện các bước trồng lan.

✅ Khi sử dụng các loại dớn làm giá thể trồng lan, cần xử lý trước bằng cách ngâm trong nước vôi nhằm tiêu diệt côn trùng, mầm bệnh, nấm khuẩn và loại bỏ tính acid. Tỷ lệ pha là 1 lạng vôi với 10 lít nước, khuấy đều và chắt lấy phần nước đục để ngâm dớn trong 2–4 ngày. Sau thời gian ngâm, phải rửa lại thật kỹ bằng nước sạch. Ngoài ra, bạn cũng có thể luộc dớn với một ít vôi rồi đem xả lại bằng nước lã trước khi sử dụng.

✅ Nên lựa chọn những khu vực có điều kiện thoát nước tốt, thoáng mát, có ánh sán và khí hậu phù hợp để lan phát triển.

Xử lý giống trồng lan giả hạc

✅ Khi mua giỏ lan về thường có nhiều giả hành, nhưng nếu giữ nguyên cả giò để ghép thì chỉ có 1–2 mầm non phát triển, gây lãng phí giống. Vì vậy, cần tách từng giả hành riêng biệt bằng dao sắc, cẩn thận tránh làm tổn thương mắt ngủ.

✅ Với các giả hành từ 1–2 năm tuổi, nên để chúng liền nhau để duy trì nguồn dinh dưỡng nuôi giả hành non. Những giả hành khác có thể tách riêng. Sau đó, tỉa bớt rễ già, chỉ chừa lại khoảng 2cm để tiện ghép hoặc cố định, phần rễ còn lại nên loại bỏ.

✅ Hòa pha dung dịch sát khuẩn, trừ rong rêu như Nano Cu Gold với nước sạch, sau đó ngâm các giả hành vào dung dịch trong vòng 5 – 10 phút sau đó vớt ra và để ráo trong vài tiếng.

✅ Sau đó tiếp tục hòa pha Vi Haf với nước và ngâm giả hành vào, cách làm này sẽ giúp kích thích cây nhanh mọc rễ, giúp cây phục hồi nhanh chóng và phát triển khỏe mạnh.

Hướng dẫn cách trồng lan giả hạc theo đúng chuẩn kỹ thuật

Sau các bước xử lý giá thể và giống, bà con bắt tay vào các bước thực hiện các trồng giả hạc theo từng bước như sau:

➡️ Bước 1: Loại bỏ phần rễ khô, chỉ chừa lại khoảng 2cm để dễ cố định khi ghép.

➡️ Bước 2: Dùng dây thít, ghim bấm hoặc kẽm mềm cố định lan vào giá thể. Mắt ngủ nên hướng ra ngoài và hướng lên trên để dễ phát triển. Không để rễ úp xuống dưới gây úng.

➡️ Bước 3: Đặt giò lan ở nơi thông thoáng, sáng nhẹ, tránh mưa tạt trực tiếp. Tốt nhất treo ở độ cao vừa phải, giàn có mái che 50–70% ánh sáng, có thể để giò dưới lớp lưới xanh đen của Thái. Nếu ở vùng nóng, cần đặt dưới lưới cách 1,5m, còn ở nơi mát mẻ cần từ 1 – 2m.

Chăm sóc sau khi thực hiện cách trồng lan giả hạc

Sau khi hoàn tất các bước thực hiện cách trồng lan giả hạc, việc chăm sóc đúng cách đóng vai trò then chốt giúp cây phát triển khỏe mạnh, ra hoa đều và đẹp. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách tưới nước, bón phân, kích thích ra hoa và phòng trừ sâu bệnh cho lan giả hạc theo từng giai đoạn sinh trưởng.

Tưới nước phù hợp theo từng giai đoạn phát triển

• Vào mùa hè, lan giả hạc bước vào thời kỳ sinh trưởng mạnh, do đó việc chăm sóc cây không quá phức tạp. Bạn chỉ cần tưới nước đều đặn khoảng 2–4 lần mỗi tuần, tùy vào điều kiện thời tiết và độ thoát nước của giá thể.
• Khi chuyển sang thu, tốc độ phát triển của lan sẽ chậm lại. Vì vậy, lượng nước tưới cũng nên được điều chỉnh giảm xuống, chỉ cần tưới 1–2 lần/tuần là đủ, miễn sao cây không bị héo lá hay mất sức.
• Đến mùa đông, giai đoạn cây bắt đầu phân hóa mầm hoa nên ngưng tưới hoàn toàn để kích thích ra hoa. Trong trường hợp không khí quá khô, bà con có thể phun sương nhẹ 1–2 lần/tháng để duy trì độ ẩm tối thiểu, tránh cây bị mất nước.

🚨 Cần chú ý: Tuyệt đối không để nước đọng trong kẽ lá vì dễ gây thối nhũn. Đến mùa nghỉ đông (trước khi ra hoa), cần “siết nước” là cách giảm tối đa lượng nước tưới nhằm kích thích cây phân hóa mầm hoa.

Bón phân theo giai đoạn phát triển của lan giả hạc

• Lan giả hạc cần được bón phân hợp lý theo từng giai đoạn. Khi cây đang phát triển (khoảng từ xuân đến đầu thu), có thể dùng phân NPK 30-10-10 pha loãng hoặc kết hợp với các loại phân hữu cơ như bánh dầu, phân cá hay thay bằng các loại phân sinh học an toàn điển hình là Vi Haf để kích thích ra rễ và mầm mới.
• Từ mùa thu đến đầu đông, nên chuyển sang phân có hàm lượng lân và kali cao như NPK 10-30-20, KNO3 hoặc phân bón sinh học Vi Amen để giúp cây ra hoa mạnh và bền.

Thay giá thể mới

• Việc thay giá thể cho cây thường được tiến hành sau 3 – 4 năm, khi lan đã có dấu hiệu chậm phát triển, cây bị suy kiệt là dấu hiệu báo hiệu bà con cần phải thay giá thể định kỳ.
• Thời điểm thích hợp nhất là sau khi hoa đã tàn, khi cây con bắt đầu mọc lên đạt chiều cao khoảng 10–15cm.
• Lúc này, bạn có thể tiến hành tách cây con ra. Tuy nhiên, cần giữ lại cây mẹ để tiếp tục nuôi dưỡng các mầm non trong giai đoạn đầu.

Phòng trừ sâu bệnh

• Lan giả hạc có thể gặp một số bệnh hại phổ biến như: thối nhũn (do nấm kết hợp úng nước), đốm lá (chấm đen loang dần), rệp sáp và nhện đỏ (hút nhựa, làm cây kém phát triển, hoa kém sắc). Những bệnh này nếu không xử lý kịp thời sẽ khiến giò lan còi cọc, khó ra hoa hoặc chết giả hành.
• Để phòng trừ sớm, giúp ngăn chặn mật độ gây hại gia tăng và lây lan diện rộng bà con cần áp dụng các biện pháp canh tác như: Treo giò nơi có gió đối lưu tốt, không bị ẩm ướt kéo dài. Thường xuyên cắt bỏ giả hành già, lá vàng để loại bỏ nơi trú ngụ của mầm bệnh.
• Tự pha chế dung dịch gồm tỏi, ớt, gừng để phòng trừ sâu bệnh, say nhuyễn các hỗn hợp trên và ngâm với rượu trong vòng 7 ngày, sau đó đem dung dịch hòa vào với nước rồi tiếp tục phun lên lá và gốc, tần suất từ 7 – 10 ngày/lần.
• Ngoài dung dịch trên, dầu neem hay các sản phẩm sinh học an toàn như Phy Fusaco chuyên điều trị nấm và Mebe Pa chuyên trị sâu, côn trùng cũng là các sản phẩm được bà tin dùng để phun phòng mà không gây hại đến cây, môi trường và sức khỏe của chúng ta.

Tóm lại, các bước để thực hiện cách trồng lan giả hạc không chỉ cần tiến hành đúng theo quy trình mà các bước chuẩn bị như xử lý, chọn giống, lựa chọn giá thể, xử lý giá thẻ và các bước chăm sóc sau trồng cũng rất quan trọng. Liên hệ về Hotline: 098 1355 180 – (028) 8889 7322, để các kỹ sư của AQ Bice hỗ trợ, tư vấn chi tiết cho bà con nhé.