Hướng dẫn cách tỉa dưa leo đúng kỹ thuật, giúp trái ra nhiều

Cách tỉa dưa leo thường bị nhiều người bỏ qua hoặc thực hiện chưa đúng kỹ thuật, dẫn đến cây rối dây, cho ít trái và dễ nhiễm bệnh. Thực tế, đây là một thao tác quan trọng giúp cây khỏe, đậu trái nhiều và kéo dài thời gian thu hoạch. Cùng Trung Tâm Sinh Học AQ tìm hiểu về quy trình tiến hành cách tỉa cành dưa leo từ lúc cây còn nhỏ đến khi ra hoa, đậu quả qua bài viết dưới đây nhé.

Tìm hiểu tổng quan về cách tỉa dưa leo 

Cách tỉa dưa leo là một kỹ thuật quan trọng nhưng thường được bỏ qua trong quá trình canh tác dưa leo. Việc tỉa cành đúng thời điểm giúp cây thông thoáng, hạn chế sâu bệnh, tập trung dinh dưỡng cho trái, từ đó tăng năng suất và chất lượng thu hoạch.

Tuy nhiên, với các hộ trồng nhỏ lẻ, trồng để nhà ăn thường bỏ qua khâu này hoặc tiến hành chưa đúng cách. Dẫn đến cây dễ bị rối dây, mọc nhiều nhánh vô hiệu, trái ít và dễ nhiễm bệnh do tán lá rậm rạp, ẩm ướt. Cần hiểu đúng và thực hiện đúng kỹ thuật tỉa cành sẽ giúp vườn dưa phát triển khỏe mạnh, ra trái đều.

Vì sao phải thực hiện cách tỉa dưa leo?

Việc tỉa nhánh dưa chuột là phương pháp cần thiết để cây sinh trưởng khỏe và cho năng suất cao. Khi cây phát triển, nếu không tỉa bớt nhánh phụ, cây sẽ bị rối dây, tiêu tốn dinh dưỡng cho những cành không mang trái.

Tán lá rậm rạp cũng tạo điều kiện cho sâu bệnh phát triển, đặc biệt là nấm do độ ẩm cao. Nếu tỉa đúng lúc sẽ giúp cây thông thoáng, ánh sáng lọt đều, dinh dưỡng tập trung nuôi quả. Ngoài ra, tỉa cành còn giúp kiểm soát chiều cao, hướng bò, thuận tiện chăm sóc và thu hoạch hơn.

Thời điểm thích hợp để thực hiện cách tỉa dưa leo

Lần tỉa đầu tiên nên thực hiện khi cây có 3 – 5 lá thật để định hình thân chính. Sau đó, cần tỉa định kỳ theo từng giai đoạn sinh trưởng: trước khi cây ra hoa, trong thời kỳ đậu quả và sau thu hoạch. Những dấu hiệu như lá già úa, nhánh phụ mọc dày làm rối dây, hay cây chậm ra hoa đậu trái là lời nhắc nên tỉa bớt để điều chỉnh sự phát triển hợp lý.

Kỹ thuật cắt tỉa được thực hiện đều đặn trong suốt vòng đời của cây, tần suất khoảng 1 – 2 lần mỗi tuần, thời gian này có thể điều chỉnh tùy vào tốc độ phát triển của cây và điều kiện môi trường diễn ra.

Những bộ phận cần loại bỏ tiến hành cách tỉa dưa leo

Khi thực hiện cách tỉa dưa leo, bà con cần xác định đúng những bộ phận cần loại bỏ để cây phát triển hiệu quả như sau:

▶️ Trước tiên là lá già và lá bị sâu bệnh, cần tỉa bỏ sớm để gốc thông thoáng, giảm nguy cơ nấm hại.

▶️ Chồi nách (nhánh phụ) cũng nên được tỉa bớt theo nguyên tắc giữ lại 1 thân chính và chọn 2 – 3 nhánh khỏe để nuôi quả.

▶️ Với những cây trồng không cần giàn, nên bấm ngọn chính khi dây đạt độ dài phù hợp, giúp cây tập trung nuôi quả thay vì vươn dài. Thời điểm nên bấm ngọn khi cây có từ 4 – 6 lá thật và có chiều cao từ 20 – 30cm. Mỗi cây chỉ nên giữ lại từ 2 – 3 nhánh khỏe để tránh bị mất sức khi cùng lúc nuôi quá nhiều nhánh.

▶️ Cuối cùng, những quả dị dạng, quá nhỏ hoặc mọc sai vị trí cũng cần loại bỏ sớm để dinh dưỡng dồn vào các quả chính, cho chất lượng thu hoạch cao hơn.

Chuẩn bị dụng cụ để tiến hành cách tỉa dưa leo

Trước khi bắt tay vào cách tỉa dưa leo, cần chuẩn bị đầy đủ và đúng loại dụng cụ để đảm bảo thao tác nhanh, gọn và hạn chế lây lan mầm bệnh. Một số vật dụng cần thiết cần chuẩn bị gồm:

✅ Kéo tỉa cành sắc bén: Ưu tiên loại nhỏ gọn, lưỡi mảnh để dễ tiếp cận các vị trí bên trong tán lá. Nên khử trùng kéo bằng cồn 70 độ trước và sau khi tỉa.

✅ Găng tay làm vườn: Bảo vệ tay khỏi nhựa cây và hạn chế tiếp xúc mầm bệnh.

✅ Giỏ hoặc xô đựng tàn dư cây: Để gom gọn lá, nhánh cắt bỏ, tránh vứt lung tung gây ẩm ướt và nấm bệnh.

✅ Dụng cụ khử trùng: Cồn, vôi bột hoặc chế phẩm sinh học để xử lý vết cắt, giúp cây phục hồi nhanh và tránh nhiễm nấm.

Hướng dẫn cách tỉa dưa leo theo từng giai đoạn

Để cây dưa leo phát triển khỏe mạnh và cho nhiều trái chất lượng, việc thực hiện cách tỉa dưa leo cần được thực hiện đúng thời điểm và đúng cách ở từng giai đoạn sinh trưởng. Từ khi cây còn nhỏ đến lúc đậu trái và sau thu hoạch, mỗi thời kỳ đều có mục tiêu tỉa khác nhau: thúc đẩy thân chính, hạn chế nhánh phụ, tăng ánh sáng cho quả, hay tạo đà cho lứa mới.

Giai đoạn cây con (dưới 2 tuần tuổi)

Ở giai đoạn này, cây còn yếu nên cần tập trung nuôi thân chính. Người trồng nên giữ lại thân chính và tỉa bỏ các chồi nách ở 3 – 4 đốt lá đầu tiên, giúp cây phát triển bộ lá khỏe mạnh và thân vững chắc, tránh phân tán dinh dưỡng quá sớm.

Giai đoạn cây dưa chuột leo mạnh, chuẩn bị ra hoa

Đây là lúc dưa leo bắt đầu tăng trưởng nhanh. Cần giữ lại 1 thân chính và tỉa bớt các nhánh phụ không mang hoa, tránh cây rối dây. Đặc biệt với dưa leo trồng không cần giàn, nên tỉa hợp lý để dây bò thoáng, không bị đè lên nhau, hạn chế nấm bệnh và giúp dễ chăm sóc.

Giai đoạn đang ra hoa, đậu trái

Khi cây bước vào giai đoạn kết trái, nên tỉa lá dưa chuột che khuất quả để ánh sáng chiếu đều, quả phát triển nhanh, to và ngọt hơn. Đồng thời, loại bỏ quả mọc sát gốc hoặc chen chúc nhau, giúp cây dồn dưỡng chất nuôi những trái chính có tiềm năng thương phẩm tốt.

Giai đoạn sau thu hoạch

Sau khi thu trái, cũng cần tiến hành cách tỉa nhánh dưa leo, tỉa bỏ các nhánh dây già, tỉa lá dưa leo héo để thông thoáng gốc, tránh nấm bệnh và tạo điều kiện cho cây tiếp tục ra hoa đậu quả đợt mới. Có thể bấm ngọn lần 2 nếu muốn thúc cây phân nhánh và ra trái tiếp trong điều kiện chăm sóc phù hợp.

Một số lưu ý khi tiến hành cách tỉa dưa leo

Trong quá trình thực hiện cách tỉa dưa leo, bà con cần chú trọng vào một vài lưu ý quan trọng để phương pháp tỉa nhánh, lá mang lại hiệu quả cao:

➡️ Dùng kéo sắc và khử trùng kỹ trước khi tỉa: Trước khi tiến hành tỉa dưa leo, cần chuẩn bị kéo hoặc dao sắc và đảm bảo đã được khử trùng bằng cồn hoặc nước sôi. Điều này giúp hạn chế lây lan mầm bệnh qua vết cắt, bảo vệ cây khỏe mạnh sau khi tỉa.

➡️ Chọn thời điểm tỉa hợp lý trong ngày: Thời gian thích hợp nhất để tỉa là vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát. Tránh tỉa lúc giữa trưa nắng gắt hoặc khi trời mưa, vì cây dễ bị sốc nhiệt hoặc nhiễm nấm bệnh từ môi trường ẩm.

➡️ Tỉa dứt khoát, không làm dập thân lá: Khi cắt nhánh, cần thao tác nhanh, gọn và dứt khoát để không làm tổn thương các bộ phận khác của cây. Những vết cắt dập nát có thể là nơi vi khuẩn, nấm dễ xâm nhập và gây bệnh.

➡️ Tưới nước nhẹ sau khi tỉa: Sau khi tỉa xong, nên tưới một lượng nước vừa phải quanh gốc để giúp cây hồi phục nhanh. Đồng thời, có thể bổ sung phân hữu cơ hoặc dịch chuối sau 1 – 2 ngày nhằm thúc cây bật mầm và phát triển khỏe mạnh hơn.

Trên đây là hướng dẫn chi tiết về cách tỉa dưa leo đúng kỹ thuật giúp cây khỏe mạnh, sai trái và hạn chế sâu bệnh. Việc tỉa cành, lá đúng thời điểm không chỉ giúp cây phát triển cân đối mà còn nâng cao năng suất đáng kể. Hy vọng những chia sẻ từ AQ Bice sẽ giúp bà con áp dụng hiệu quả vào vườn dưa nhà mình, dù trồng giàn hay bò đất vẫn đạt được vụ mùa như ý.