Cách thụ phấn cho bầu đơn giản giúp tăng tỷ lệ đậu trái

Cách thụ phấn cho bầu là một bước quan trọng để giúp nâng cao năng suất vụ mùa, đặc biệt với những trường hợp mọi người trồng bầu trong khu vực đô thị, sân thượng hoặc chăm bón chưa đúng kỹ thuật. Bởi vì bầu có hoa đơn tính riêng biệt trên cùng một cây, nên việc thực hiện cách thụ phấn cho hoa bầu sẽ hỗ trợ tăng tỷ lệ đậu quả, tránh tình trạng cây ra hoa nhiều nhưng không đậu trái. Trong bài viết hôm nay, kỹ sư AQ Bice sẽ cùng mọi người tìm hiểu chi tiết về cách thụ phấn bổ sung cho bầu cũng như các bước chăm sóc cần thiết để thu hoạch được những quả bầu to đều và thơm ngon tại nhà nhé!

Lý do cần phải thực hiện cách thụ phấn cho bầu là gì?

Cách thụ phấn cho bầu là giải pháp hiệu quả để nâng cao năng suất mùa vụ nhất là trong trường hợp bà con trồng trên diện tích nhỏ hoặc thiếu côn trùng tự nhiên.

Với đặc điểm sinh học của cây bầu là loại cây hoa đơn tính, có cả hoa đực và hoa cái trên cùng một cây. Trong điều kiện canh tác vườn rộng, việc thụ phấn có thể dựa vào gió và côn trùng một cách tự nhiên.

Tuy nhiên ở các khu vực đô thị hay trồng tại nhà, số lượng ít thì khả năng tự thụ phấn của cây bầu là rất thấp. Đây là lý do cách thụ phấn cho bầu trở nên cần thiết nhằm giúp tăng tỷ lệ đậu quả.

Phân biệt hoa đực và hoa cái trước khi tiến hành cách thụ phấn hoa bầu

Trước tiên, việc nhận biết chính xác hoa đực và hoa cái là điều kiện cần để mọi người thụ phấn nhân tạo cho cây.

▶️ Hoa đực thường mọc ở nách các nhánh phụ, thành từng cụm. Cuống hoa ngắn và không có bầu nhỏ ở dưới. Nhị hoa đực chứa bao phấn to và sáng, có màu vàng. Đây là bao phấn để mang đi thụ phấn cho hoa cái. Việc chọn hoa đực to, đẹp, không sâu bệnh sẽ giúp mọi người thụ phấn đạt kết quả cao. Đặc biệt nếu lấy từ cây khác để tận dụng hiệu ứng lai sẽ giúp quả to đẹp hơn.

▶️ Hoa cái mọc riêng lẻ ở nách lá, mỗi vị trí thường chỉ 1 hoa. Quan sát dưới hoa sẽ thấy một bầu nhỏ là nơi dành để cây phát triển thành trái nếu được thụ phấn đúng. Chọn hoa cái có đài hoa đầy đủ, cánh hoa, nhụy hoa là những phần quan trọng để thụ phấn thành công.

Thời điểm tốt nhất để thực hiện cách thụ phấn cho bầu

Hoa mướp và hoa bí thường nở rộ vào buổi sáng từ 7 đến 8 giờ. Trong khi đó hoa bầu trắng sẽ nở vào buổi chiều tối khoảng 17 giờ. Thời điểm này rất phù hợp để mọi người tiến hành việc thụ phấn nhân tạo cho cây, khi đó nhị hoa đạt độ chín phấn và nhụy hoa đủ ẩm để nhận phấn, tăng tỷ lệ thành công.

Nhiều người trồng bầu hay thắc mắc: cây bầu có cần thụ phấn không? Câu trả lời là có. Nhất là khi mọi người trồng trong không gian nhỏ, thiếu côn trùng thụ phấn. Cách thụ phấn cho cây bầu không hề phức tạp. Đây là một kỹ thuật đơn giản mà lại cực kỳ hiệu quả trong việc giúp hoa cái đậu trái, và nâng cao năng suất, giảm thất thoát mùa vụ.

Xác định hoa đực và hoa cái đã chín để thụ phấn nhân tạo như thế nào?

Việc áp dụng cách thụ phấn hoa bầu phải diễn ra khi hoa đã đạt độ chín mới có kết quả. Do đó mọi người cần kiểm tra sự sẵn sàng của hoa bằng cách lấy ngón tay chạm nhẹ vào nhị hoa đực. Trường hợp thấy bột xanh vàng có độ dính thì phấn sẵn sàng để thụ phấn.

Tương tự cần chạm nhẹ đầu nhụy, nếu thấy nhụy dính nhẹ thì hoa đã sẵn sàng để nhận phấn. Còn nếu các bộ phận này chưa chín thì việc thụ phấn dễ khiến bị hoa héo hoặc không đạt kết quả dù áp dụng đúng kỹ thuật.

Hướng dẫn chi tiết các bước tiến hành cách thụ phấn cho bầu

Thời điểm hoa nở đẹp hơn là lúc phấn hoa đực chín rộ và đầu nhụy ẩm. Khi xác định được thời gian vàng để tiến hành cách thụ phấn cho bầu bí, mọi người hãy tiếp tục các bước sau:

▶️ Trước tiên, dùng kéo hoặc tay nhẹ nhàng cắt hoa đực và giữ lại một đoạn cuống dài khoảng 5cm. Sau đó loại bỏ cánh hoa để nhị phấn dễ tiếp cận nhụy hoa cái.

▶️ Dùng ngón tay hoặc dụng cụ nhỏ như chổi đầu mềm để nhẹ nhàng làm cho hạt phấn vàng được bám đều vào ngọn nhụy của hoa cái.

▶️ Mọi người nên dùng chổi nhỏ để quét phấn từ hoa đực và bôi lên nhụy hoa cái. Cách làm này giúp phân tán phấn đều và giúp cho việc thụ phấn chính xác hơn.

Quá trình chăm sóc sau khi áp dụng cách thụ phấn cho bầu như thế nào?

Sau khi thực hiện cách thụ phấn bầu thành công, không ít trường hợp mọi người gặp hiện tượng hoa rụng, quả non không lớn, hoặc kém chất lượng. Nguyên nhân đến từ quy trình chăm sóc cây bầu chưa đúng cách trong giai đoạn sau khi thụ phấn.

Đây cũng là giai đoạn cây cần tập trung dinh dưỡng để nuôi quả, chống sâu bệnh và cho thu hoạch trái chất lượng. Do đó mọi người cần chú ý chăm bón cho cây duy trì sức sống bền bỉ như sau:

Tưới nước giữ ẩm đất hợp lý

✅ Sau khi thụ phấn đất quanh gốc cần được giữ độ ẩm ổn định, tránh bị khô hạn hoặc ngập úng. Nếu đất quá khô, hoa sẽ bị rụng sớm. Tuy nhiên tưới quá nhiều nước, rễ cây dễ thối và cây còi cọc.

✅ Cây bầu rất cần nước trong giai đoạn ra hoa và nuôi trái. Nên tưới nước vào sáng sớm và chiều mát. Cần dùng rơm rạ hoặc lá khô phủ quanh gốc giữ ẩm và giảm bốc hơi.

Bón phân bổ sung đúng loại, đúng thời điểm

✅ Giai đoạn này, mọi người nên hạn chế bón phân đạm vì sẽ kích thích cây phát triển lá nhiều hơn ra hoa. Thay vào đó ưu tiên các loại phân lân kích thích cây nuôi quả, quả chắc khỏe, ít rụng. Phân kali giúp quả nhanh lớn, vỏ bóng đẹp, tăng khả năng chống chịu sâu bệnh. Đồng thời cung cấp vi sinh để giữ đất tơi xốp, hỗ trợ bộ rễ hấp thu tốt hơn.

✅ Có thể bón phân NPK 20-20-15 hoặc NPK 16-16-8 theo định kỳ 7–10 ngày/lần tùy vào độ màu mỡ của đất. Ngoài ra bổ sung phân vi sinh quanh gốc để cải tạo đất lâu dài, nuôi cây khỏe từ bên trong. Bà con có thể kết hợp bộ đôi Kfruit, Mfruit từ AQ trong giai đoạn cây ra hoa đậu trái đảm bảo trái to khỏe, chống rụng non hiệu quả.

Cắt tỉa cây thông thoáng

Tỉa bớt các lá vàng, lá già ở gần gốc, nhánh phụ không có hoa cái hoặc không có trái để cây tập trung nuôi quả chính. Hướng ngọn dây leo theo đúng hướng giàn, tránh cuốn bị chồng chéo lên nhau. Giữ cây thông thoáng còn giúp phòng ngừa, hạn chế sâu bệnh sinh sôi, đặc biệt là rệp, bọ trĩ, ruồi vàng.

Phòng trừ sâu bệnh

✅ Sau khi thụ phấn, cây bầu rất dễ bị sâu tấn công vào cuống hoa, quả non hoặc lá non. Các đối tượng phổ biến như: Bọ trĩ, ruồi vàng đục quả, làm hoa cái khô héo, rụng sớm. Rệp mềm chích hút nhựa khiến cây suy yếu, quả không lớn. Bà con nên phun trị côn trùng với Mebe Pa hiệu quả, an toàn.

✅ Bệnh thán thư, phấn trắng làm héo lá, thối hoa, giảm năng suất vườn cây. Do đó nên phun phòng định kỳ bằng chế phẩm sinh học Phy FusaCo theo hướng dẫn từ AQ để đảm bảo năng suất vụ mùa.

Ngắt ngọn để tập trung nuôi quả

Khi cây bầu đã có quả đậu, mọi người cần ngắt ngọn những nhánh không có hoa cái. Điều này giúp cây không mất sức vào việc ra lá hay ngọn mới, từ đó tập trung nuôi quả đang phát triển, tăng kích thước quả và kéo dài chu kỳ đậu trái.

Những lưu ý quan trọng đối với cách thụ phấn cho bầu

Khi thực hiện thụ phấn cho bầu mọi người hãy chú ý những yêu cầu sau để đảm bảo tỷ lệ đậu quả cao và cây phát triển khỏe mạnh:

✅ Việc chọn đúng thời điểm hoa nở rộ giúp tăng hiệu quả thụ phấn. Không nên thụ phấn quá sớm khi hoa chưa nở hẳn hoặc khi phấn đã rơi rụng hoặc hoa cái bắt đầu héo sẽ làm giảm tỷ lệ thành công.

✅ Kiểm tra độ chín của hoa đực và hoa cái, nếu phấn chưa chín hoặc đầu nhụy còn khô, việc thụ phấn sẽ không đạt hiệu quả.

✅ Chọn hoa khỏe mạnh, không bị sâu bệnh để thụ phấn. Hoa đã bị dị dạng, khô cánh, chảy nhựa thì không nên sử dụng vì sẽ ảnh hưởng đến chất lượng quả.

✅ Trong quá trình thụ phấn, nên thao tác nhẹ nhàng, tránh rung lắc hoa mạnh gây dập cánh hoặc gãy cuống khiến bầu non dễ rụng sớm, không phát triển thành quả.

✅ Thời tiết lý tưởng để thụ phấn là khi trời khô ráo, không có mưa và đảm bảo độ ẩm vừa phải. Nếu trời mưa quá ẩm, hạt phấn sẽ bị ướt và làm giảm khả năng bám dính lên đầu nhụy.

✅ Trong những ngày mưa liên tục chỉ nên thực hiện thụ phấn trong nhà lưới, khu vực có mái che hoặc chọn những ngày khô ráo để đảm bảo hiệu quả.

✅ Sau khi thụ phấn, cây cần được cung cấp đủ nước và dinh dưỡng để nuôi quả. Đảm bảo bổ sung phân lân, kali, phân hữu cơ giúp tăng cường khả năng đậu trái và phát triển trái khỏe mạnh.

Trên đây là những hướng dẫn chi tiết về cách thụ phấn cho bầu và chăm sóc cây bầu sau khi thụ phấn từ AQ Bice. Hy vọng thông qua bài viết trên sẽ giúp mọi người chủ động hơn trong quá trình chăm sóc cây bầu và nâng cao năng suất một cách bền vững. Việc duy trì độ ẩm, cung cấp đủ dinh dưỡng, bón phân cân đối, phòng bệnh chủ động và giữ giàn thông thoáng giúp quả phát triển đều, đẹp và chất lượng.