Bệnh u bướu rễ đậu nành: Dấu hiệu và Cách phòng trừ

Bệnh u bướu rễ đậu nành là một trong những nguyên nhân khiến cây kém phát triển, giảm năng suất nghiêm trọng. Bệnh do tuyến trùng Meloidogyne spp. gây ra, tạo các bướu sần trên rễ, cản trở khả năng hút nước và dinh dưỡng của cây. Cây đậu nành bị nhiễm bệnh thường còi cọc, vàng lá, rễ bị tổn thương nghiêm trọng, dễ bị thối rữa. Nếu không có biện pháp xử lý kịp thời có thể khiến cây bị suy yếu rồi chết dần đi. Chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, tác hại và cách phòng trừ hiệu quả sẽ được trình bày bởi Công ty AQ trong bài viết dưới đây.

Tổng quan về bệnh u bướu rễ đậu nành

Bệnh u bướu rễ đậu nành là một trong những nguyên nhân khiến cây sinh trưởng kém, năng suất giảm do phần rễ bị tổn thương nghiêm trọng. Khi mắc bệnh, rễ cây hình thành các bướu sần, cản trở quá trình hấp thụ nước và dinh dưỡng, dẫn đến tình trạng còi cọc, vàng lá, thậm chí chết cây trong điều kiện khô hạn. Bệnh thường phát sinh mạnh ở những ruộng trồng liên tục nhiều vụ, đất bị nhiễm mầm bệnh và kém thông thoáng.

Nguyên nhân của bệnh u bướu rễ đậu nành

• Nguyên nhân chính gây ra bệnh u bướu rễ đậu nành là do tuyến trùng Meloidogyne spp.
• Loại này là trứng và ấu trùng tiền ký sinh của tuyến M. incognita là một trong những loài tuyến trùng của Meloidogyne spp, chủ yếu tấn công vào cây đậu nành được tìm thấy trong đất.
• Chiều dài của ấu trùng vào khoảng 0,4mm, có kích thước rất nhỏ, có dáng dài như con lươn. Chúng thuộc hội nhóm ký sinh, khi có tìm thấy ký chủ, ấu trùng sẽ chui vào rễ cây và trở thành con trưởng thành (có dạng quả chanh núm và to).
• Chúng chích hút vào rễ, kích thích các tế bào rễ lớn bất thường, tạo thành các nốt u sần gọi là “tế bào khổng lồ”. Chính những nốt u sần này đã gây ra nhiều ảnh hưởng đặc biệt gây cản trở sự vận chuyển nước và các dưỡng chất của hệ thống rễ.

Vòng đời và cơ chế hoạt động của tuyến trùng gây bệnh cây đậu nành

Để hiểu rõ hơn về bệnh u bướu rễ đậu nành, bà con cần tìm hiểu về loài tuyến trùng có vòng đời như thế nào và cơ chế hoạt động ra sao. Nhằm hỗ trợ vào quá trình điều trị và phòng ngừa thật tốt, giúp ngăn ngừa chúng xâm nhập và gây ra những hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe và năng suất của cây trồng.

Vòng đời của tuyến trùng Meloidogyne spp

Tuyến trùng gây bệnh bướu rễ cây đậu nành có vòng đời gồm 5 giai đoạn chính:

▶️ Trứng: Tuyến trùng cái đẻ trứng trong chất nhầy bám bên ngoài hoặc bên trong mô rễ cây. Mỗi con có thể đẻ hàng trăm đến hàng ngàn trứng.

▶️ Ấu trùng giai đoạn 1 (J1): Ấu trùng phát triển bên trong trứng nhưng chưa nở ra ngoài.

▶️ Ấu trùng giai đoạn 2 (J2): Khi đạt giai đoạn J2, ấu trùng chui ra khỏi trứng và di chuyển trong đất để tìm rễ cây ký chủ. Đây là giai đoạn lây nhiễm quan trọng nhất.

▶️ Ấu trùng xâm nhập và phát triển: Khi tìm thấy rễ đậu nành, ấu trùng J2 xâm nhập vào rễ qua phần chóp rễ, di chuyển đến vùng mô mạch và bắt đầu hình thành các tế bào khổng lồ. Lúc này, tuyến trùng trải qua các giai đoạn phát triển J3, J4 và cuối cùng trở thành con trưởng thành.

▶️ Tuyến trùng trưởng thành: Sau khi hoàn tất quá trình phát triển, tuyến trùng cái tiếp tục đẻ trứng trong chất nhầy, khởi đầu một chu kỳ sống mới.

Cơ chế hoạt và gây hại của tuyến trùng

▶️ Xâm nhập và ký sinh: Ấu trùng J2 chui vào rễ cây, tiết enzyme phá vỡ tế bào rễ, kích thích sự hình thành các bướu sần bất thường.

▶️ Hút dinh dưỡng: Tuyến trùng biến các tế bào rễ thành nguồn thức ăn, làm gián đoạn quá trình vận chuyển nước và khoáng chất.

▶️ Suy giảm sinh trưởng: Rễ cây bị tổn thương nghiêm trọng, không thể hấp thụ đủ nước và dinh dưỡng, khiến cây còi cọc, lá vàng úa, giảm năng suất.

▶️ Mở đường cho tác nhân khác: Các vết thương do tuyến trùng gây ra tạo điều kiện cho nấm và vi khuẩn xâm nhập, khiến rễ dễ bị thối rữa.

Triệu chứng ban đầu của bệnh u bướu rễ đậu nành

Một số triệu chứng khi mới chớm nhiễm bệnh u bướu rễ đậu nành bà con có thể phát hiện sớm giúp mau chóng phòng trừ từ sớm như sau:

➡️ Cây có dấu hiệu sinh trưởng chậm, vào giai đoạn đầu, những cây nhiễm bệnh thường phát triển kém hơn so với các cây khác trong vườn.

➡️ Dù được tưới đầy đủ nước, nhưng vào buổi trưa cây có dấu hiệu héo nhẹ và phục hồi vào chiều tối. Lá đang dần chuyển vàng, nhất là những lá già.

➡️ Khi kiểm tra bộ rễ, phát hiện những u bướu nhỏ mọc li ti trên rễ. So với cây khỏe mạnh, rễ cây bị bệnh thường ít rễ con, kém phân nhánh.

➡️ Bệnh này thường xuất hiện trong ruộng đã trồng đậu nành liên tục nhiều mùa vụ, điều này càng khiến mầm bệnh có cơ hội phát triển và tăng cường mật độ nhiễm bệnh.

➡️ Trong ruộng, vào giai đoạn ban đầu sẽ xuất hiện rải rác vài cây bị nhiễm bệnh.

Dấu nhận biết khi đã nhiễm bệnh u bướu rễ đậu nành

khi đã nhiễm bệnh u bướu rễ đậu nành hoàn toàn, những biểu hiện bộc lộ mà bà con có thể dễ dàng nhận biết như sau:

➡️ Trên mặt đất: Cây bị lùn đi, phát triển rất chậm, cây bị thiếu sức sống, lá dần mất màu thay đổi từ: Xanh nhạt, vàng nhạt, vàng sậm rồi đến héo nâu và rụng sớm. Môi trường đất khô cằn, khiến cây có thể bị nhiễm bệnh nặng và chết trước khi quả chín.

➡️ Dưới mặt đất: Các bướu trên rễ cây ngày càng sưng phồng lên, thường có màu trắng và dạng thon dài, giữa bướu xuất hiện tình trạng phình to đều 2 bên rễ. Các bướu thường tập trung ở vùng gần chóp rễ,

Hậu quả gây hại của bệnh u bướu rễ đậu nành

Những tác động tiêu cực từ bệnh u bướu rễ đậu nành ảnh hưởng trực tiếp đến sinh trưởng, năng suất và chất lượng cây trồng. Dưới đây là một số tác hai chính mà bệnh gây ra cho cây đậu nành:

❌ Cây còi cọc, chậm lớn, lá vàng úa do tuyến trùng bơm các độc tố vào rễ làm tắc nghẽn mạch, tạo nên các khối u khiến rễ bị tổn thương không thể hấp thụ đủ nước và dinh dưỡng.

❌ Bộ rễ kém phát triển, ít rễ con, ảnh hưởng đến sự bám trụ và ổn định của cây.

❌ Ở giai đoạn nặng, cây có thể bị héo rũ, chết sớm, nhất là trong điều kiện khô hạn.

❌ Năng suất bị suy giảm nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng hạt, sản lượng thu hoạch của nhiều hộ gia đình trồng đậu nành.

❌ Rễ bị tuyến trùng tấn công tạo điều kiện cho nấm, vi khuẩn gây bệnh thối rễ phát triển.

❌ Nếu như không xử lý kỹ lưỡng, tiếp tục trồng đậu nành vào vụ mùa sau, nguy cơ bị nhiễm lại bệnh là rất cao.

Các biện pháp phòng trừ bệnh u bướu rễ đậu nành

Để hạn chế sự phát triển của tuyến trùng gây bệnh u bướu rễ đậu nành, bà con cần áp dụng các biện pháp canh tác phù hợp và lựa chọn sản phẩm phun phòng và trị bệnh hợp lý. Các phần sau đây, sẽ hướng dẫn bà con áp dụng những phương pháp phòng trị hiệu quả và trừ bệnh dứt điểm.

Biện pháp canh tác ngừa bệnh bướu rễ cây đậu nành

✅ Tránh trồng đậu nành liên tục nhiều vụ trên cùng một diện tích để hạn chế tuyến trùng tích tụ trong đất. Luân canh với cây trồng không phải là ký chủ của tuyến trùng như lúa, ngô, cỏ voi hoặc các cây họ hòa thảo trong 2-3 năm.

✅ Lựa chọn giống đậu nành sạch mầm bệnh, có sức đề kháng cao, phù hợp với điều kiện thời tiết tại khu vực vườn nhà bà con giúp chống lại các nguy cơ mắc bệnh.

✅ Trước khi tiến hành gieo trồng đậu nành bà con cần xử lý đất, cày bừa, xới đất thật kỹ, rắc vôi khử khuẩn hoặc sử dụng các sản phẩm sinh học an toàn. Sau đó phơi ải từ 15 – 20 ngày để loại bỏ hoàn toàn mầm bệnh, tuyến trùng có trong lòng đất.

✅ Trồng xen canh những loại cây có tính kháng tuyến trùng, giúp giảm mật độ nhiễm bệnh và lây lan diện rộng như các loại cây họ cúc, đặc biệt là cúc vạn thọ.

✅ Vệ sinh vườn, dọn cỏ, thu gom tàn dư thường xuyên nhằm tạo môi trường sạch sẽ, hạn chế phát sinh tuyến trùng gây bệnh.

Điều trị u bướu rễ trên cây đậu nành bằng thuốc hóa học

Để kiểm soát bệnh u bướu rễ đậu nành nhanh chóng và rút ngắn thời gian điều trị, bà con có thể cân nhắc sử dụng các loại thuốc hóa học với liều lượng thích hợp, đảm bảo tuân thủ hướng dẫn sử dụng. Nhờ chứa các hoạt chất mạnh, thuốc hóa học có khả năng tiêu diệt tuyến trùng, giúp hạn chế sự hình thành bướu rễ trên cây.

⚠️ Lưu ý: Việc lạm dụng thuốc hóa học có thể gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến hệ sinh thái và để lại dư lượng hóa chất trong nông sản, tiềm ẩn nguy cơ đối với sức khỏe con người. Để giảm thiểu tác động tiêu cực này, bà con có thể kết hợp sử dụng các chế phẩm sinh học an toàn, vừa kiểm soát tuyến trùng hiệu quả vừa bảo vệ môi trường và sức khỏe.

Phòng trừ bệnh u bướu rễ đậu nành bằng thuốc sinh học Padave Cha

Để điều trị và phòng ngừa tuyến trùng gây bệnh u bướu rễ đậu nành, ngoài các biện pháp canh tác, cần sử dụng các sản phẩm phun nhằm gia tăng hiệu quả, trừ bệnh thành công. Bà con nên chọn những dòng sản phẩm đảm bảo an toàn cho môi trường mà vẫn đảm bảo khả năng điều trị tốt đó là sản phẩm sinh học Padave Cha. Chi tiết về thành phần, công dụng và cách dùng sẽ có trong các phần dưới đây.

Thành phần thuốc trị rễ cây đậu nành bị sưng Padave Cha

✅ Thành phần: Gồm 15% chất hữu cơ, Trichoderma spp. với mật độ 1×10⁶ CFU/g, độ ẩm đạt 30% và pH (H₂O) khoảng 5.

✅ Sản phẩm này là sự kết hợp của nhiều chủng vi sinh vật có lợi như Paecilomyces spp., Verticillium spp., Trichoderma spp., Chaetomium spp., cùng với các sản phẩm lên men sinh học từ Bacillus subtilis, Actinomycetes sp., Rhodopseudomonas sp. và Saccharomyces cerevisiae. Bên cạnh đó, sản phẩm còn được bổ sung axit amin, axit fulvic và các nguyên tố trung vi lượng dưới dạng EDTA, giúp tăng cường hiệu quả sinh học và hỗ trợ cây trồng phát triển bền vững.

Công dụng thuốc trị cây đậu nành bị bướu rễ Padave Cha

✅ Kiểm soát và tiêu diệt tuyến trùng cả bên trong lẫn bên ngoài rễ, ngăn chặn quá trình phát triển và lây lan của chúng.

✅ Thúc đẩy sự phát triển của bộ rễ, bảo vệ rễ cây trước tác động của tuyến trùng, cải thiện độ pH đất và hỗ trợ hệ vi sinh vật có lợi phát triển, giúp cân bằng môi trường đất.

✅ Đảm bảo hiệu quả lâu dài, an toàn cho cây trồng và môi trường, duy trì sự ổn định của hệ sinh thái đất, tạo điều kiện cho cây sinh trưởng khỏe mạnh.

Hướng dẫn dùng thuốc Padave Cha trị đậu nành bị sưng rễ

✅ Phun trị bệnh u bướu rễ đậu nành: Hòa tan 1kg chế phẩm vào 400-800 lít nước, sau đó tưới trực tiếp quanh gốc cây dưới tán. Áp dụng 2-3 lần để tiêu diệt tuyến trùng và bảo vệ bộ rễ.

✅ Phòng ngừa u bướu rễ đậu nành: Pha 1kg chế phẩm với 800 lít nước và tưới đều quanh vùng gốc. Thực hiện 3 lần mỗi năm để kiểm soát tuyến trùng, duy trì hệ rễ khỏe mạnh và hạn chế nguy cơ bùng phát bệnh.

Với những chia sẻ về bệnh u bướu rễ đậu nành ở bài viết trên đã được Sinh học AQ trình bày chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, hậu quả và cách phòng trừ an toàn. Hy vọng với những thông tin mà chúng tôi đã cung cấp sẽ giúp quý bà con có thêm kinh nghiệm trong việc chăm sóc và quản lý nấm bệnh trên vườn đậu nành, giúp nâng cao năng suất và chất lượng của vụ mùa.