Bệnh thán thư trên chanh dây: Nguyên nhân và cách phòng trừ

Bệnh thán thư trên chanh dây là một trong những bệnh nấm phổ biến và nguy hiểm, thường xuất hiện mạnh vào mùa mưa ẩm, gây hại trên cả lá, cành, thân và quả. Bệnh không chỉ làm giảm năng suất mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng quả, khiến cây suy yếu và dễ chết.

Vì thế cần nhận diện sớm dấu hiệu bệnh và áp dụng đúng biện pháp phòng trừ sẽ giúp kiểm soát hiệu quả, hạn chế tái phát và bảo vệ vườn chanh dây phát triển bền vững. Theo dõi bài viết dưới đây cùng Trung Tâm Sinh Học AQ để tìm hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và các cách phòng trừ bệnh thán thư.

Tìm hiểu về bệnh thán thư trên chanh dây

Bệnh thán thư trên chanh dây là loại bệnh do nấm gây ra, thường xuất hiện trong điều kiện ẩm ướt và mưa nhiều. Bệnh làm xuất hiện các vết đốm trên lá, thân và trái, khiến cây dễ bị rụng hoa, rụng quả non, ảnh hưởng lớn đến năng suất. Nếu không xử lý kịp thời, bệnh có thể lây lan nhanh và gây thiệt hại nặng nề.

Nguyên nhân của bệnh thán thư trên chanh dây

Cây chanh bị bệnh thán thư nguyên nhân là do nấm Colletotrichum gloeosporioides hoặc nấm Cephaleuros virescens xâm nhập và làm hại. Đây là các loại nấm phổ biến, có khả năng tồn tại dai dẳng trong tàn dư thực vật và dễ lây lan qua nước mưa, gió hoặc công cụ canh tác.

Điều kiện thuận lợi để bệnh phát triển thường diễn ra khi thời tiết mưa ẩm kéo dài, đây chính là môi trường lý tưởng để nấm phát triển và lây lan nhanh chóng. Độ ẩm không khí cao, đặc biệt vào các thời điểm sáng sớm và chiều tối, càng thúc đẩy sự nảy nở của bào tử nấm.

Ngoài ra, việc trồng chanh dây với mật độ dày, không được tỉa tán thường xuyên hoặc vườn thiếu thông thoáng khiến không khí khó lưu thông, tạo điều kiện ẩm thấp kéo dài thuận lợi cho bệnh phát sinh.

Đặc biệt, những vết thương cơ giới trên lá, thân hoặc trái do côn trùng gây hại, gió mạnh hay thao tác chăm sóc không cẩn thận sẽ trở thành nơi gián tiếp để nấm dễ dàng xâm nhập và phát triển mạnh trên cây.

Dấu hiệu nhận biết bệnh thán thư trên chanh dây

Bệnh thán thư trên chanh dây có thể xuất hiện ở nhiều bộ phận của cây, với biểu hiện khá rõ rệt nếu quan sát kỹ.

➡️ Trên lá, vết bệnh thường có hình dạng bất định, màu nâu sẫm, kích thước từ 1 – 4 mm, khiến lá dần bị khô và rụng sớm.

➡️ Trên chồi non, bệnh gây đổi màu chồi thành nâu, làm chồi phát triển chậm, dễ khô héo trong điều kiện nắng nóng và thối nhũn khi gặp thời tiết ẩm ướt.

➡️ Trên hoa, ban đầu xuất hiện các đốm đen nhỏ, sau đó hoa rụng dần và khó đậu trái.

➡️ Trên quả, vết bệnh ban đầu là những đốm tròn màu vàng nhạt, viền xanh xám, kích thước từ 1 – 3 mm.

➡️ Khi bệnh lan rộng, các đốm này bao phủ gần như toàn bộ bề mặt quả, gây thối rữa nhanh chóng trong điều kiện ẩm ướt. Nếu không kịp thời phát hiện và xử lý, bệnh có thể khiến cây chanh dây suy yếu nặng, giảm năng suất và chất lượng trái nghiêm trọng.

Tác hại mà bệnh thán thư trên chanh dây gây ra

Bệnh thán thư được đánh giá là một trong những bệnh nguy hiểm nhất đối với cây chanh dây. Nhiều hộ vườn trồng chanh dây gặp khó khăn trong quá trình điều trị và để lại nhiều tác hại nghiêm trọng:

• Khi nhiễm bệnh, cây sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh trưởng và quá trình quang hợp, do lá bị đốm, rụng sớm và chồi non kém phát triển. Từ đó kéo theo việc giảm năng suất quả rõ rệt.
• Không chỉ vậy, chất lượng trái cũng suy giảm khi cây bị bệnh: quả thường nhỏ, chín ép, dễ bị nứt và thối, làm giảm giá trị thương phẩm. Đáng lo ngại hơn, bệnh có thể lan truyền nhanh chóng trong điều kiện ẩm ướt, không chỉ trong mùa mưa mà cả những thời điểm độ ẩm cao.
• Những khu vực trồng mật độ dày, thiếu thông thoáng càng tạo điều kiện lý tưởng cho bệnh bùng phát trên diện rộng nếu không được kiểm soát kịp thời.

Các biện pháp phòng trừ bệnh thán thư trên chanh dây

Nhiều nhà vườn trồng chanh dây phải đau đầu vì bệnh thán thư trên chanh dây lây lan nhanh, khiến quả non rụng trắng và cây còi cọc. Tuy nhiên, với kinh nghiệm thực tế và một số biện pháp phòng trừ hợp lý, việc khống chế bệnh không còn quá khó khăn. Cùng điểm qua những phương pháp đã được nhiều vườn thử nghiệm hiệu quả trên đồng ruộng.

Cách xử lý bệnh thán thư trên chanh dây

Để xử lý hiệu quả bệnh thán thư trên chanh dây, người trồng cần kết hợp nhiều biện pháp một cách đồng bộ. Chi tiết các biện pháp bà con cần thực hiện để giảm tình trạng bệnh như sau:

✅ Cần thường xuyên kiểm tra vườn và tiến hành cắt bỏ lá, chồi và quả bị bệnh, sau đó đem tiêu hủy xa khu vực canh tác để hạn chế nguồn lây lan.

✅ Đồng thời, tỉa bớt cành lá rậm rạp giúp vườn thông thoáng, giảm bớt độ ẩm vì đây là điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển.

✅ Về kỹ thuật chăm sóc, cần trồng với mật độ hợp lý, không quá dày; tưới nước vào sáng sớm, tránh làm ướt lá vào chiều tối; đồng thời bón phân cân đối, ưu tiên phân hữu cơ hoai mục và phân vi sinh để tăng sức đề kháng cho cây.

✅ Tiến hành phun phòng trừ cho cây bằng các chế phẩm sinh học an toàn nhằm ức chế nấm gây bệnh.

✅ Khử trùng dụng cụ làm vườn định kỳ, luân canh hợp lý để hạn chế tích tụ mầm bệnh trong đất, góp phần phòng ngừa bệnh hiệu quả và bền vững lâu dài.

Các biện pháp phòng ngừa bệnh thán thư trên chanh dây

Phòng bệnh luôn là giải pháp tối ưu giúp giảm thiểu thiệt hại và hạn chế việc sử dụng thuốc hóa học. Để phòng ngừa bệnh thán thư trên chanh dây hiệu quả, người trồng cần áp dụng các biện pháp canh tác bền vững như sau:

✅ Lựa chọn giống chanh dây khỏe mạnh, có khả năng kháng bệnh tốt ngay từ đầu vụ. Trồng với mật độ hợp lý, thường xuyên tỉa cành tạo tán thông thoáng, giúp không khí lưu thông dễ dàng và hạn chế độ ẩm.

✅ Cần bón phân cân đối, tăng cường sử dụng phân hữu cơ hoai mục và các chế phẩm vi sinh nhằm nâng cao sức đề kháng tự nhiên cho cây.

✅ Tưới nước đúng cách, hạn chế tưới vào chiều tối và không để lá cây bị ướt lâu vào ban đêm.

✅ Trong điều kiện thời tiết ẩm ướt, đặc biệt là mùa mưa, nên chủ động phun phòng bằng các chế phẩm sinh học hoặc luân phiên một số loại thuốc hóa học nhóm nhẹ với liều lượng thấp để ngăn ngừa nấm xâm nhập.

✅ Ngoài ra, bà con nên thường xuyên kiểm tra vườn, phát hiện sớm các vết bệnh để xử lý kịp thời, đồng thời khử trùng công cụ làm vườn, vệ sinh sạch sẽ khu vực quanh gốc, tránh tạo nơi cư trú cho nguồn bệnh lưu tồn.

Xử lý bệnh thán thư trên chanh dây bằng thuốc hóa học

Thực tế, khi vườn chanh dây xuất hiện những biểu hiện nặng như rụng hoa, thối trái, lá khô rụng nhiều nhà vườn thường có xu hướng dùng thuốc hóa học để xử lý nhanh. Ưu điểm dễ nhận thấy là hiệu quả tức thì: nấm bệnh bị ức chế, cây có dấu hiệu phục hồi nhanh, hạn chế tổn thất trước mắt.

🚨 Cảnh báo: Tuy nhiên, việc lạm dụng thuốc hóa học để trị bệnh thán thư cần được kiểm soát nghiêm ngặt, đặc biệt đối với vườn chanh dây trồng phục vụ tiêu dùng trực tiếp hoặc sản xuất theo hướng nông sản sạch. Việc sử dụng thường xuyên các hoạt chất mạnh có thể gây ô nhiễm đất, tồn dư độc chất trên trái, ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng và môi trường sống, đồng thời khiến nấm gây bệnh kháng thuốc về lâu dài.

Vì vậy, hiện nay nhiều nhà vườn chuyển sang sử dụng các dòng sinh học để thay thế, ưu tiến áp dụng các biện pháp thủ công, có kế hoạch phòng trừ bài bản ngay từ ban đầu nhằm hướng đến một nền nông nghiệp sạch.

Phòng trừ bệnh thán thư trên chanh dây bằng thuốc sinh học Phy Fusaco

Xu hướng phòng trừ phổ biến hiện này đó là sử dụng các loại thuốc sinh học an toàn mà vẫn đảm bảo khả năng điều trị nấm bệnh tốt. Để phòng trừ bệnh thán thư trên chanh dây bà con có thể tham khảo chế phẩm sinh học chuyên trừ các loại nấm gây bệnh Phy Fusaco.

Thành phần thuốc trị bệnh thán thư trên chanh dây Phy Fusaco

✅ Chế phẩm vi sinh chứa mật độ vi sinh tổng số đạt 1,5 × 10⁸ CFU/ml, bao gồm các chủng nấm và vi khuẩn có lợi như Chaetomium spp., Trichoderma spp. và Bacillus subtilis.

✅ Sản phẩm được phát triển theo công nghệ tiên tiến, kết hợp bào tử gốc của các nấm đối kháng với enzyme ngoại bào, kháng sinh sinh học tự nhiên và nano chitosan, mang lại hiệu quả cao trong việc ức chế nấm bệnh và tăng cường sức đề kháng cho cây trồng.

Công dụng thuốc trị thán thư trên cây chanh dây Phy Fusaco

✅ Hiệu quả trong việc kiểm soát nhiều loại nấm và vi khuẩn gây bệnh như Colletotrichum gloeosporioides, Cephaleuros virescens, Fusarium, Phytophthora, giúp phòng ngừa các bệnh phổ biến như thán thư, nứt thân, xì mủ, thối gốc, thối nhũn, ghẻ loét, chết dây và sương mai.

✅ Hỗ trợ tăng sức đề kháng tự nhiên cho cây trồng, giúp cây chống chịu tốt hơn trước các tác nhân gây hại như nấm hồng, bệnh đốm lá, ghẻ sẹo, loét vi khuẩn, héo xanh và sương mai.

✅ Tăng cường hệ miễn dịch thực vật, cho hiệu lực nhanh, phổ tác động rộng và duy trì tác dụng ổn định trong thời gian dài.

✅ Góp phần nâng cao chất lượng nông sản, đảm bảo an toàn cho người sử dụng, không gây độc hại cho môi trường và hệ sinh thái canh tác.

Hướng dẫn dùng thuốc trị bệnh thán thư trên chanh dây

✅ Liều dùng trị bệnh: Hòa 250ml chế phẩm vào 400 – 600 lít nước, phun đều lên toàn bộ lá, cành, thân và vùng đất quanh gốc. Lặp lại sau mỗi 5 – 7 ngày để đạt hiệu quả tối ưu.

✅ Liều dùng phòng bệnh: Pha 250ml chế phẩm với 800 – 1000 lít nước, phun định kỳ mỗi 15 – 30 ngày/lần nhằm duy trì hiệu lực phòng ngừa và bảo vệ cây trồng lâu dài.

Toàn bộ nội dung trên đây đề cập chi tiết về bệnh thán thư trên chanh dây, AQ Bice đã chỉ ra các nguyên nhân chính gây bệnh, nhận biết các dấu hiệu ban đầu, hậu quả cũng như đưa ra các giải pháp phòng trừ phù hợp với từng diễn biến nặng hay nhẹ. Để bảo vệ vườn chanh dây khỏi nguy cơ suy kiệt và thất thu, bà con nên ưu tiên các biện pháp quản lý tổng hợp, sử dụng chế phẩm sinh học thân thiện với môi trường, đồng thời duy trì chế độ chăm sóc hợp lý.