Cách phòng bệnh ghẻ nhám trên cây có múi và Nguyên nhân

Bệnh ghẻ nhám trên cây có múi là một trong những bệnh hại phổ biến, thường xuất hiện trên lá non, cành non và quả, gây sần sùi bề mặt, làm giảm giá trị thương phẩm và năng suất vườn cây. Nếu không được nhận biết và phòng trừ kịp thời, bệnh có thể lây lan nhanh, ảnh hưởng lâu dài đến sức sinh trưởng và hiệu quả canh tác của các loại cam, quýt, bưởi, chanh. Muốn hiểu rõ hơn về bệnh ghẻ nhám cây có múi nguyên nhân do đâu, dấu hiệu nhận biết, tác hại và cách phòng trừ thế nào hãy cùng AQ Sinh học theo dõi bài viết dưới đây.

Tìm hiểu về bệnh ghẻ nhám trên cây có múi

Bệnh ghẻ nhám trên cây có múi hay còn gọi là bệnh ghẻ lồi, sẹo đen, tên tiếng anh là Scab, là loại bệnh thường xuất hiện trên các loại cây có múi như: cam, quýt, chanh, bưởi,… Loại bệnh hại này sẽ làm bề mặt lá, cành non và quả xuất hiện các vết sần sùi, gồ ghề như vảy ghẻ, khiến lá biến dạng, quả xấu mã, giảm giá trị thương phẩm. Bệnh này thường phát sinh chủ yếu ở một số bộ phận còn non như: Lá non, lộc non, trái non,…

Nguyên nhân gây ra bệnh ghẻ nhám trên cây có múi

➡️ Tình trạng ghẻ nhám cây có múi là do loại nấm có tên là Elsinoe fawcetti Bitan.et jenk gây ra. Bào tử nấm này được hình thành và phát tán từ chính các vết bệnh xuất hiện trên lá, cành và quả. Chỉ cần điều kiện ẩm kéo dài trong thời gian ngắn, khoảng 1 – 2 giờ, nấm đã có thể tạo bào tử và sau 3 – 4 giờ tiếp xúc ẩm là đủ để xảy ra quá trình xâm nhiễm.

➡️ Bệnh lây lan chủ yếu nhờ gió, nước mưa và nước tưới, trong đó các chồi non và lá non là đối tượng bị tấn công mạnh nhất. Thời tiết nóng ẩm, nền nhiệt không quá cao vào mùa mưa, nhất là giai đoạn giao mùa hoặc những ngày nắng mưa đan xen, tạo môi trường thuận lợi cho bệnh phát triển.

➡️ Với những vườn sử dụng hệ thống tưới phun mưa, việc điều chỉnh giảm tần suất tưới trong giai đoạn trái phát triển mạnh sẽ góp phần hạn chế mức độ gây hại của bệnh.

Dấu hiệu nhận biết bệnh ghẻ nhám trên cây có múi

Ở mọi phận trên cây như lá, cành hoa đến quả bệnh ghẻ nhám trên cây có múi đều xuất hiện. Cần nhận biết sớm các triệu chứng đặc trưng để kịp thời xử lý bệnh, ngăn chặn lây lan, tăng mật độ nhiễm bệnh.

Trên lá cây có múi

➡️ Bệnh thường xuất hiện sớm trên lá non. Khi mới phát sinh, vết bệnh là những chấm nhỏ li ti màu vàng nhạt, hơi nhô lên bề mặt lá và hầu như không có quầng vàng bao quanh. Giai đoạn đầu, vết bệnh chủ yếu xuất hiện ở một mặt lá, thường là mặt dưới.

➡️ Khi bệnh nặng hơn, các vết này phát triển thành những mụn lớn, nổi rõ trên mặt lá, mặt dưới bị lõm. Nhiều vết bệnh có thể liên kết thành mảng lớn làm lá biến dạng, nhăn nheo, co rúm, kích thước lá nhỏ lại và giảm khả năng quang hợp.

Trên cành cây

Vết bệnh trên cành thường có kích thước lớn hơn so với trên lá, nổi gồ và phân bố rải rác hoặc dính liền nhau. Cành bị nhiễm nặng có thể khô dần, suy yếu, thậm chí chết cành. Trong một số trường hợp, bệnh còn kích thích sự hình thành chồi nách bất thường.

Trên hoa

Bệnh xuất hiện chủ yếu trên bầu hoa với các vết lồi có màu xanh nhạt đến xanh xám, hình dạng không cố định. Khi bị nhiễm bệnh, hoa dễ rụng sớm, ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ đậu quả.

Trên quả cây có múi

Triệu chứng thường rõ nhất trên quả non. Vết bệnh nhô cao, sần sùi, có dạng nhọn hoặc gồ ghề, màu vàng nâu; về sau vết bệnh hóa bần. Các vết có thể xuất hiện riêng lẻ hoặc liên kết thành từng mảng lớn. Quả bị bệnh thường phát triển chậm, vỏ dày, hình dạng méo mó, làm giảm giá trị thương phẩm nghiêm trọng.

Tác hại của bệnh ghẻ nhám trên cây có múi

Bệnh ghẻ nhám trên cây có múi gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh trưởng, năng suất và giá trị kinh tế của vườn cây. Dưới đây là những ảnh hưởng nghiêm trọng mà bệnh này gây ra cho cây:

• Bệnh làm lá bị biến dạng, nhăn nheo, giảm diện tích quang hợp, khiến cây sinh trưởng kém và suy yếu dần. Khi bệnh xuất hiện trên cành non, cành dễ khô chết, phát triển không đồng đều, làm giảm khả năng ra hoa và nuôi quả.
• Gây rụng hoa và quả non, làm giảm tỷ lệ đậu trái, ảnh hưởng rõ rệt đến năng suất. Đối với quả, các vết ghẻ sần sùi khiến trái méo mó, vỏ dày, xấu mã, làm giảm chất lượng và giá trị thương phẩm, khó tiêu thụ trên thị trường.
• Nếu bệnh kéo dài và không được phòng trừ kịp thời, cây có múi sẽ suy kiệt, năng suất giảm qua các vụ và làm tăng chi phí chăm sóc, phòng trừ cho người trồng.

Cách trị bệnh ghẻ nhám trên cây có múi khi bị nhiễm

Khi phát hiện những dấu hiệu bất thường của bệnh ghẻ nhám trên cây có múi, cần xử lý sớm và đúng cách để hạn chế lây lan, bảo vệ năng suất và chất lượng vườn cây. Các biện pháp nên được áp dụng đồng bộ như sau:

➡️ Loại bỏ kịp thời lá, cành, hoa và quả đã bị bệnh nặng, đem tiêu hủy xa vườn trồng. Việc cắt tỉa giúp giảm nguồn bào tử nấm tồn dư, đồng thời tạo độ thông thoáng cho tán cây, hạn chế ẩm độ là điều kiện thuận lợi cho bệnh phát triển.

➡️ Tránh tưới phun mưa trực tiếp lên tán cây, đặc biệt trong mùa mưa hoặc giai đoạn cây ra đọt non và trái non. Duy trì độ ẩm đất hợp lý, không để vườn bị úng nước nhằm giảm nguy cơ lây nhiễm nấm bệnh.

➡️ Hạn chế bón phân, đặc biệt đạm trong thời gian cây bị bệnh vì sẽ tạo điều kiện cho đọt non ra nhiều, bệnh phát sinh thêm.

➡️ Khi bệnh mới xuất hiện, cần xử lý sớm bằng các biện pháp phù hợp, an toàn, thân thiện với môi trường như sử dụng các loại thuốc trừ nấm sinh học.

➡️ Sau khi xử lý bệnh xong, cần theo dõi thường xuyên diễn biến của bệnh trên cây.  Kết hợp chăm sóc hợp lý, giữ vườn thông thoáng và duy trì điều kiện sinh trưởng ổn định để cây có múi nhanh phục hồi và hạn chế bệnh ghẻ nhám tái phát.

Biện pháp phòng ngừa bệnh ghẻ nhám trên cây có múi

Để phòng ngừa bệnh ghẻ nhám trên cây có múi hiệu quả, bà con cần áp dụng đủ và đúng các biện pháp canh tác ngay từ đầu vụ.

✅ Đầu tiên là không nên trồng cây với mật độ quá dày nhằm đảm bảo vườn luôn thông thoáng, hạn chế ẩm độ cao trong tán. Sau mỗi đợt thu hoạch, cần thường xuyên cắt tỉa cành vô hiệu, cành sâu bệnh và vệ sinh vườn sạch sẽ để loại bỏ nguồn bệnh tồn dư.

✅ Bón phân cân đối cũng đóng vai trò quan trọng trong phòng bệnh; tránh bón thừa hoặc thiếu dinh dưỡng, ưu tiên sử dụng phân hữu cơ hoai mục hoặc phân hữu cơ sinh học giúp cây sinh trưởng khỏe, tăng sức đề kháng với nấm bệnh.

✅ Bà con nên thăm vườn định kỳ để phát hiện sớm dấu hiệu bệnh ghẻ nhám, đặc biệt trong các giai đoạn cây ra lá non, cành non, trái non hoặc sau những đợt mưa lớn, thời tiết nắng mưa xen kẽ.

✅ Khi phát hiện cây bị bệnh, cần nhanh chóng cắt bỏ bộ phận nhiễm bệnh, thu gom và tiêu hủy ra khỏi vườn trước khi tiến hành các biện pháp xử lý tiếp theo.

✅ Cần nhận diện đúng loại bệnh ghẻ trên cây có múi sẽ giúp lựa chọn giải pháp phòng trừ phù hợp, hạn chế lãng phí và nâng cao hiệu quả phòng bệnh lâu dài.

✅ Để điều trị bệnh ghẻ nhám trên cây có múi bà con có thể áp dụng thuốc hóa học, đặc biệt khi mật độ trở nên quá dày đặc, không thể điều trị bằng phương pháp thông thường. Thuốc hóa học chứa các hoạt chất mạnh nên sẽ tác động trực tiếp vào nấm gây bệnh và tiêu diệt chúng triệt để giúp cây mau chóng khỏi bệnh.

🚨  Cảnh báo: Nhưng dùng thuốc hóa học cần có chừng mực, không lạm dụng quá mức và sử dụng quá liều vì thuốc có nguy có gây tồn đọng các chất hóa học độc hại trong đất, ảnh hưởng tới môi trường, sức khỏe con người về lâu dài.

✅ Để đảm bảo an toàn hơn, nhiều nhà vườn hiện nay đã và đang dần thay thế các loại thuốc hóa học bằng các loại thuốc sinh học. Sử dụng phương pháp này sẽ vừa giúp điều trị nấm gây bệnh vừa tăng khả năng phòng bệnh, cây trở nên khỏe mạnh hơn.

Phòng trừ bệnh ghẻ nhám trên cây có múi bằng thuốc sinh học Phy FusaCo

Ngoài các biện pháp canh tác xử lý cũng như phòng trừ phía trên, muốn tiêu diệt nấm gây bệnh ghẻ nhám trên cây có múi một cách an toàn nhưng vẫn phải hiệu quả, bà con có thể sử dụng thuốc sinh học để phun trị bệnh. Điển hình như loại thuốc sinh học chuyên trị nấm Phy FusaCo, có tác dụng chính để điều trị nhiều loại bệnh trên cây trồng với nguyên nhân chính là do nấm.

Thành phần thuốc trị ghẻ nhám trên cây có múi Phy Fusaco

Thuốc đặc trị bệnh ghẻ nhám Phy FusaCo được sản xuất từ AQ gồm thành phần chính là: Chaetomium spp 1×10^6 CFU/ml, dung môi (nước cất) vừa đủ, pH H2O: 5, tỷ trọng: 1,14

Công dụng thuốc trị ghẻ nhám cây có múi Phy Fusaco

✅ Giúp kiểm soát hiệu quả các bệnh hại trên cây trồng do nấm Collectotrichum, Fusarium, Phytophthora gây ra như nứt thân, xì mủ, thán thư, ghẻ loét, thối thân – thối gốc, sương mai,…

✅ Sản phẩm hỗ trợ tăng sức đề kháng tự nhiên cho cây, giúp cây chống chịu tốt hơn trước nhiều loại nấm bệnh và vi khuẩn gây hại như nấm hồng, loét vi khuẩn, đốm lá, sương mai,…

✅ Giúp củng cố hệ miễn dịch của vườn cây, hạn chế sự xâm nhập và phát triển của mầm bệnh, mang lại hiệu quả phòng trừ ổn định và bền vững theo thời gian.

✅ Với thành phần sinh học an toàn, Phy FusaCo không gây hại cho cây trồng và môi trường, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng nông sản, đảm bảo an toàn cho người sử dụng và người tiêu dùng.

Hướng dẫn cách dùng thuốc trị bệnh ghẻ nhám trên cây có múi

✅ Phun trị bệnh ghẻ nhám trên cây có múi: Pha 250ml vào 400 lít nước, phun kỹ lá, cành, thân và vùng dưới gốc cây cách nhau 5 – 7 ngày/lần.

✅ Phun phòng bệnh ghẻ nhám trên cây có múi: Chai 250ml hòa tan vào 800 lít nước bà con phun định kỳ cho vườn cây khoảng 15 – 30 ngày/lần.

Trên đây là toàn bộ nội dung được AQ Bice nghiên cứu và tổng hợp chi tiết về bệnh ghẻ nhám trên cây có múi, bao gồm nguyên nhân phát sinh, dấu hiệu nhận biết, điều kiện gây bệnh, mức độ ảnh hưởng cũng như các biện pháp xử lý và phòng ngừa hiệu quả. Bà con nhà vườn nên chủ động theo dõi vườn cây và liên hệ trực tiếp với đội ngũ kỹ sư của AQ để được tư vấn miễn phí các giải pháp sinh học phù hợp, giúp kiểm soát bệnh bền vững, bảo vệ vườn cây khỏe mạnh và nâng cao hiệu quả kinh tế lâu dài nhé.