Trồng nghệ bao lâu thu hoạch? Mẹo giúp củ to, mau thu hoạch

Trồng nghệ bao lâu thu hoạch là câu hỏi được nhiều người quan tâm khi bắt đầu canh tác loại cây gia vị này cũng là một trong những dược liệu có giá trị kinh tế cao này. Thông thường, nghệ cần từ 8 đến 9 tháng để cho thu hoạch, tùy thuộc vào giống, điều kiện khí hậu và cách chăm sóc.

Nắm rõ được thời gian sinh trưởng giúp người trồng chủ động kế hoạch gieo trồng, bón phân và thu hoạch đúng lúc để đạt năng suất và chất lượng củ tốt nhất. Vậy củ nghệ trồng bao lâu thì thu hoạch, cần chăm sóc thế nào để cây cho củ to, thu hoạch đúng thời điểm bà con hãy cùng Công ty AQ theo dõi bài viết dưới đây nhé.

Tìm hiểu về việc trồng nghệ bao lâu thu hoạch

Trồng nghệ bao lâu thu hoạch phục thuộc vào nhiều yếu tố như: Giống trồng, điều kiện khí hậu, đất đai và kỹ thuật canh tác. Trung bình, cây nghệ cần một chu kỳ sinh trưởng ổn định để củ đạt chất lượng tiêu chuẩn, đảm bảo hàm lượng tinh bột và curcumin cao. Vì thế, việc xác định đúng thời điểm thu hoạch đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm và hiệu quả kinh tế cho người trồng.

Đặc điểm hình thái của cây nghệ

Cây nghệ là cây thân thảo, sống lâu năm, có tên khoa học là Curcuma longa L, thuộc họ Gừng (Zingiberaceae), cây còn có tên gọi khác là khương hoàng, được trồng chủ yếu để lấy củ. Nhiều bà con thắc mắc “Nghệ được trồng nhiều ở đâu?”, loại cây này phân bố chủ yếu ở các vùng nhiệt đới châu Á như: Việt Nam, Campuchia, Thái Lan, Ấn Độ, Lào. Ở Việt Nam, nghệ được trồng ở khắp các tỉnh thành, vùng khí hậu nào cũng có thể phát triển tốt.

▶️ Cây phát triển chủ yếu nhờ vào thân củ, củ nghệ có vỏ màu vàng nhạt pha chút nâu, vỏ khá mỏng, bên trong ruột có màu vàng đậm, cam sẫm hoặc màu đỏ cam. Ở phần thịt bên trong chứa tinh bột, tinh dầu và curcumin, có mùi hơi hăng đặc trưng của nghệ. Củ nghệ sẽ phát triển và chia thành nhiều nhánh, từng đốt, củ mẹ ở giữa sẽ đẻ ra nhiều nhánh (củ con) mọc xung quanh.

▶️ Thân nghệ có hai dạng, gồm thân thật là phần thân rễ (củ nghệ) và thân giả được tạo bởi các bẹ lá ôm sát nhau, có màu xanh nhạt hoặc hơi ánh tím với một số giống nghệ đỏ, chiều cao trung bình từ 60 – 100cm.

▶️ Lá mọc so le, có hình mác dài, cuống ngắn, kích thước lá dài khoảng 30 – 60cm, rộng 10 – 20cm, sờ thấy mềm và mỏng. Mặt lá trên có màu xanh đậm, mặt dưới màu xanh nhạt hơn và có phần gân lá song song nhau.

▶️ Hoa nghệ mọc từ dưới lên, giữa các bẹ lá, có chiều dài khoảng từ 10 – 20cm, mọc thành cụm. Mỗi cụm sẽ có nhiều lá bắc màu xanh nhạt hoặc tím hồng, xếp tầng đẹp mắt, hoa thường nở vào mùa mưa, có màu vàng nhạt hoặc trắng và có mùi thơm nhẹ.

Công dụng của cây nghệ trong đời sống

Trồng nghệ bà con chủ yếu lấy để làm gia vị, tạo màu, làm dược liệu cho một số loại thuốc đông y để điều trị bệnh.

✅ Củ nghệ chứa hoạt chất curcumin, là một chất kháng viêm, chống oxy và hỗ trợ chữa nhiều loại bệnh như: Đau dạ dày, hỗ trợ gan mât, nhanh lành vết thương, mau liền sẹo và tăng cường miễn dịch giúp cơ thể chống lại vi khuẩn và gốc tư do.

✅ Trong làm đẹp, củ nghệ là nguyên liệu cho nhiều sản phẩm như: Sữa rửa mặt, mặt đẹp, tẩy tế bào chết, thuốc trị mụn,… Các tinh chất trong nghệ giúp làm sáng da, mờ thâm nám, ngăn ngừa mụn, giảm viêm, có tác dụng làm chậm lão hóa, từ thời ông bà, các cụ củ nghệ đã được sử dụng để giảm sẹo và phục hồi phần da sau tổn thương.

✅ Với ẩm thực, củ nghệ thường là gia vị không thể thiếu trong nhiều món ăn như cà ri, xôi, cá kho, thịt nướng,… vừa giúp tạo màu đẹp mắt, vừa có mùi thơm hấp dẫn. Không chỉ vậy, củ nghệ có được ứng dụng trong may mặc, thường để nhuộm vải làm quần áo, khăn,…

✅ Trong sản xuất và nông nghiệp, củ nghệ có giá trị kinh tế rất cao, thường được sơ chế, đập dã để lấy phần tinh bột bên trong để làm thực phẩm chức năng, ẩm thực, mỹ phẩm, nước rửa tay và thuốc trừ sâu sinh học. Phần bã nghệ sau khi chiết tinh bột có dùng để làm thức ăn chăn nuôi hoặc ủ phân hữu cơ.

Nhu cầu sinh trưởng và phát triển của cây nghệ

▶️ Cây nghệ là cây trồng ưa khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, đặc biệt thích hợp ở những vùng có lượng mưa phân bố đều trong năm. Tuy có thể trồng được ở bất kỳ khu vực nào, nhưng để đạt chất lượng và cho sản lượng củ nhiều nên chọn trồng ở các khu vực trung du, miền núi thấp và đồng bằng có thời tiết ấm áp. Bà con nên hạn chế trồng cây ở nơi khí hậu rét kéo dài hoặc thời tiết khô nóng.

▶️ Nhiệt độ lý tưởng để cây nghệ phát triển tốt là vào 25 – 30°C, dưới 18°C cây chậm lớn, trên 35°C lá cháy và củ kém chất lượng. Nên chọn thời vụ trồng phù hợp để cây luôn sinh trưởng ổn định. Nghệ ưa ẩm nhưng không chịu úng, thích hợp độ ẩm đất 70 – 80%. Mùa mưa giúp cây phát triển thân lá, còn mùa khô là giai đoạn nuôi củ, cần giữ đất đủ ẩm, tránh ngập nước.

▶️ Cây nghệ ưa sáng tán xạ hoặc bán râm, không nên trồng nơi nắng gắt hoặc thiếu sáng. Ánh sáng vừa phải giúp cây khỏe, củ to và màu nghệ đậm hơn.

▶️ Cây nghệ phát triển tốt nhất trên đất tơi xốp, giàu mùn, thoát nước tốt như đất cát pha hoặc đất thịt nhẹ, độ pH nằm trong khoảng 5,5 – 6,5. Tránh trồng nghệ trên đất sét nặng, đất trũng dễ úng hoặc đất đã canh tác nghệ liên tục nhiều vụ vì dễ phát sinh sâu bệnh.

▶️ Cây cần được cung cấp nước đều đặn, đặc biệt trong giai đoạn đầu đang hình thành thân, lá. Nhưng đến giai đoạn làm củ, cần giảm lượng nước tưới lại để cây tập trung dinh dưỡng cho củ, hạn chế tình trạng gây úng thối củ. Thời điểm tưới thích hợp là sáng sớm hoặc chiều mát, giúp đất giữ ẩm ổn định mà không bị ứ đọng.

Thời điểm thích hợp để trồng nghệ là khi nào?

Cây nghệ có thể trồng được quanh năm, nhưng nghệ trồng ở đâu tốt nhất, đặc biệt với những hộ trồng để kinh doanh nếu không lựa chọn đúng thời vụ, tính toán cẩn thận sẽ không thể tận dụng được thời tiết thuận lợi, có thể gây tốn chi phí, củ sẽ không đạt chất lượng như mong muốn.

Cây nên trồng vào đầu mùa mưa vì khí hậu lúc này ôn hòa, đất ẩm và giai đoạn mới trồng cây cần nhiều nước để phát triển nên trồng trong thời điểm này rất phù hợp. Ở miền Bắc thường trồng vào tháng 2 – 4 và miền Nam vào tháng 11 – 12.

Dấu hiệu nhận biết củ nghệ đã có thể thu hoạch

Thời điểm thu hoạch nghệ tốt nhất là khi lá bắt đầu vàng héo và cây không còn mọc lá mới. Đây là dấu hiệu cho thấy các chất dinh dưỡng đã chuyển hết xuống củ. Quan sát phần gốc, nếu thấy củ hơi nhô lên mặt đất, vỏ chuyển vàng sẫm, bóng và chắc tay, thì nghệ đã đạt độ chín sinh lý.

Ngoài ra, bà con có thể đào thử vài gốc để kiểm tra kích thước và chất lượng củ trước khi thu hoạch đồng loạt, giúp tránh tình trạng thu quá sớm khiến củ non hoặc quá muộn làm củ xơ, ít tinh bột khiến củ bị giảm giá trị.

Trồng nghệ bao lâu thu hoạch?

Trồng nghệ bao lâu thì thu hoạch, thì thời gian tốt nhất kể từ khi trồng đến lúc thu hoạch củ là khoảng 8 – 9 tháng. Bắt đầu thu hoạch được khi lá có dấu hiệu chuyển vàng và bắt đầu lụi đi. Trước khi đào củ để thu hoạch, bà con có thể bới một nhánh nhỏ để kiểm tra, nếu thấy củ đã chuyển thành màu vàng sẫm thì đã có thể thu hoạch được.

Bà con nên chọn những ngày nắng ráo và đất khô, trước khi thu hoạch cần cắt hết phần thân và lá, sau đó dùng cuốc đào, bẩy nhẹ nhàng xung quanh khóm nghệ. Không dùng cuốc bẩy sát phần gốc hay thực hiện thao tác quá mạnh tác vì sẽ khiến nhánh bị nát, củ bị xước, đứt ảnh hưởng đến chất lượng. Sau khi đã thấy củ, bà con dùng tay để lay cho phần củ không bị bám chặt vào đất, sẽ dễ thu hoạch hơn, rũ sạch phần đất bám trên củ rồi mới đến các bước sơ chế khác.

Cách chăm sóc để cây nghệ mau thu hoạch, củ ra ta, ít sâu bệnh

Để cây nghệ phát triển nhanh và sớm cho thu hoạch, bà con cần chú ý đến chế độ chăm sóc hằng ngày như tưới nước, bón phân, làm cỏ và phòng trừ sâu bệnh hợp lý. Chăm đúng kỹ thuật không chỉ giúp củ nghệ to đều, vỏ mịn mà còn rút ngắn đáng kể thời gian thu hoạch so với thông thường.

Giâm củ non hoặc cắt củ giống nhỏ để tạo vụ sớm

Sử dụng củ non hoặc cắt nhỏ củ giống giúp mầm bật nhanh, cây sinh trưởng sớm hơn so với cách trồng củ nguyên. Cách này đặc biệt hiệu quả nếu được xử lý nấm bệnh và kích mầm trước khi trồng.

Trồng xen canh nghệ

Trồng nghệ xen dưới tán cây cao hoặc dùng lưới che giúp giữ ẩm, giảm bốc hơi và ổn định nhiệt độ đất. Môi trường mát nhẹ giúp củ phát triển nhanh, rút ngắn thời gian sinh trưởng mà vẫn đảm bảo năng suất.

Cung cấp nước tưới

Không cần quá tưới nước thường xuyên cho cây nghê, chỉ cần luôn giữ ẩm độ trong đất phù hợp, tránh để đất bị khô hay bị ứ đọng nước. Bà con có thể dùng rơm khô để rải đều xung quanh vừa giúp giữ ẩm và tránh được tình trạng thoát hơi nước. Nên trồng nghệ vào mùa mưa để vừa tiết kiệm lượng nước tưới tiêu, công sức cũng như để giúp cây sinh trưởng khỏe mạnh hơn. Nếu thời tiết nắng nóng kéo dài cần tưới nước cho cây mỗi ngày 2 lần vào buổi sáng và chiều tối.

Bón phân cho cây

Cây nghệ cũng cần được bón phân nhằm cung cấp các dinh dưỡng cần thiết giúp đất trồng trở nên tơi xốp, củ phát triển. Về các loại phân, bà con nên dùng các loại phân hữu cơ an toàn, phân chuồng đã ủ hoai mục như: Phân gà, phân bò,… hay phân bón sinh học như: Vi Amen để thay thế cho các loại phân bón hóa học (hạn chế sử dụng vì có nguy cơ tích tụ chất độc hại vào trong củ).

Làm cỏ, vệ sinh vườn

Để giảm cạnh tranh dinh dưỡng và giúp vườn thông thoáng hơn bà con cần dọn sạch cỏ dại mọc xung quanh. Bà con có thể chọn nhổ bằng tay hoặc dùng cuốc, sạc cỏ chuyên dụng để dọn cỏ. Không nên sử dụng các loại thuốc hóa học để diệt cỏ vì nguy cơ làm đất trồng thoái hóa, tích tụ chất độc hại ảnh hưởng đến chất lượng cũng như sức khỏe chúng ta.

Phòng trừ sâu bệnh

Cây nghệ không phải loại cây dễ bị các loại sâu, côn trùng tấn công vì bản chất cây tỏa ra mùi mà sâu và côn trùng không thích. Nhưng các vấn đề về nấm bệnh, tuyến trùng có thể gây ra một số loại bệnh như: Vàng lá, thối củ, cháy lá,… vẫn có thể xảy ra nếu như chăm sóc không tốt. Vậy nên để phòng ngừa cho cây đặc biệt với những hộ trồng với diện tích lớn nên chọn phun các chế phẩm sinh học như Phy Fusaco giúp tiêu diệt nấm gây bệnh và Padave Cha nhằm tiêu diệt tuyến trùng gây hại đến bộ rễ của cây.

Với những thông tin được AQ Bice đề cập trong bài đã giúp quý nhà vườn và người quan tâm đến loại cây này hiểu rõ hơn về vấn đề “Trồng nghệ bao lâu thu hoạch?”, các biểu hiện chính xác để thu hoạch nhằm đảm bảo chất lượng củ. Không chỉ giúp bà con xác định đúng thời điểm thu hoạch mà còn hướng dẫn cách chăm sóc để vườn nghệ nhà bà con luôn khỏe mạnh, sinh trưởng tốt và cho củ chất lượng tốt nhất.