Mít bị úng nước gây vàng lá, thối rễ và Cách xử lý dứt điểm

Mít bị úng nước là tình trạng đã khiến cho nhiều bà con lo lắng, đặc biệt là trong mùa mưa kéo dài tại nhiều vùng trồng cây ăn trái có địa hình thấp. Khi bị ngập úng lâu ngày khiến bộ rễ cây mít thiếu oxy dẫn đến thối rễ, suy kiệt với các biểu hiện vàng lá, rụng lá, cây chết dần. Để giảm thiểu các hậu quả nghiêm trọng tại vườn, việc khắc phục cũng như phòng chống úng nước cho cây mít cần được thực hiện kịp thời, thường xuyên và khoa học. Nhằm hỗ trợ bà con canh tác vườn mít tốt hơn trong mùa mưa, sau đây AQ Bice sẽ hướng dẫn chi tiết cách xử lý, phục hồi cho cây mít ngập úng từ đó đảm bảo năng suất vụ mùa với những thông tin trong bài viết sau.

Tổng quan về tình trạng mít bị úng nước

Cây mít không chỉ như một loại cây ăn quả truyền thống mà còn có giá trị kinh tế cao ở nhiều vùng nông thôn. Với ưu điểm dễ trồng, phù hợp với nhiều loại đất và có thị trường tiêu thụ rộng, hiện nay các giống mít đã được mở rộng diện tích gieo trồng tại nhiều địa phương.

Tuy nhiên, do điều kiện khí hậu nhiệt đới gió mùa đặc trưng của Việt Nam cùng mùa mưa kéo dài đã gây ra tình trạng mít bị úng nước, với hậu quả ngập úng nghiêm trọng sau các trận mưa lớn.

Để hạn chế thất thu trong mùa mưa, nhà vườn cần nắm vững những nguyên nhân, nhận diện sớm triệu chứng cây mít bị úng nước đồng thời áp dụng các biện pháp xử lý đặc biệt trong những thời điểm giao mùa hoặc thời tiết mùa mưa kéo dài.

Nguyên nhân mít bị úng nước do đâu?

Sau đây là những nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngập úng tại vườn mít đặc biệt là trong mùa mưa lớn:

Tác động từ mùa mưa kéo dài

Khí hậu Việt Nam thường có hai mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô. Lượng mưa trong mùa mưa thường rất lớn và phân bổ không đồng đều giữa các vùng miền:

• Miền Bắc: Mưa chủ yếu tập trung từ tháng 5 đến tháng 9, thường kèm theo các hiện tượng dông lốc, bão.
• Miền Trung: Mưa nhiều từ tháng 9 đến tháng 12 kèm theo ảnh hưởng bởi gió mùa Đông Bắc và áp thấp nhiệt đới.
• Miền Nam: Mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 11, thời tiết ẩm kéo dài, độ ẩm không khí cao.

Với đặc điểm mưa lớn, kéo dài, kèm theo nhiều cơn mưa đổ dồn trong thời gian ngắn khiến đất canh tác không kịp thoát nước. Nếu vườn trồng mít không có hệ thống tiêu úng hiệu quả, bộ rễ cây sẽ bị ngập nước, dẫn đến hiện tượng thiếu oxy, chết rễ.

Đặc điểm đất trồng kém thoát nước

Một số loại đất có khả năng giữ nước cao như đất thịt nặng, đất sét pha hoặc đất vùng trũng thường có độ thông thoáng kém. Khi nước mưa đọng lại quá lâu, kết cấu đất trở nên nhão khiến rễ cây không thể hô hấp. Việc thiếu oxy tại bộ phận rễ làm ngưng trệ hoạt động trao đổi chất của cây mít và tạo điều kiện cho vi sinh vật gây hại phát triển mạnh mẽ.

Nhà vườn chưa đầu tư vào hệ thống thoát nước

Trong nhiều vườn trồng mít có hệ thống mương thoát nước sơ sài, đào nông, nhỏ và có khả năng bị bít tắc do cỏ dại, rác hữu cơ. Trường này này khiến nước mưa không thể thoát nhanh từ đó gây ngập cục bộ. Đặc biệt với các vườn trồng theo kiểu truyền thống, nếu không cải tạo và nâng cấp định kỳ, tình trạng úng ngập sẽ lặp đi lặp lại mỗi mùa mưa.

Quy trình tưới tiêu chưa phù hợp

Ngoài ảnh hưởng của nước mưa, việc nhà vườn tưới nước dư thừa và không căn cứ vào độ ẩm đất hay thời tiết cũng làm tăng nguy cơ ngập úng. Đặc biệt là tưới nước theo lịch cố định mà không điều chỉnh linh hoạt theo tình trạng thực tế của đất và cây trồng.

Những biểu hiện ban đầu giúp sớm nhận biết mít bị úng nước

Nhà vườn cần phát hiện sớm các dấu hiệu ngập úng để áp dụng cách chữa cây mít bị úng nước kịp thời. Trong đó, các biểu hiện thường gặp tại vườn mít như sau:

• Lá chuyển vàng, héo úa từ gốc lên ngọn, lá vàng dần từ mép lá vào gân lá, sau đó rụng hàng loạt. Cành non héo rũ, đọt non mềm nhũn.
• Khi mít bị ngập nước kéo dài, năng suất sẽ bị giảm rõ rệt, hoa ra thưa thớt hoặc rụng sớm, quả nhỏ, bị lép và rất dễ bị sâu bệnh tấn công.
• Thân cây bị nứt, chảy nhựa do bị nấm bệnh Phytophthora, Fusarium tấn công.
• Dấu hiệu rõ ràng nhất của tình trạng ngập úng thối rễ là phần rễ cây mít có mùi hôi bốc lên từ đất, khi dùng tay đào nhẹ lớp đất quanh gốc sẽ thấy rễ đổi màu, thối rữa.

Mít bị úng nước gây ra hậu quả nghiêm trọng như thế nào?

Bộ rễ của cây mít vào mùa mưa với tình trạng nước đọng lâu ngày làm ngập úng gây ra nhiều vấn đề như:

• Bộ rễ bị thối rữa, suy yếu làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng, khiến cây mít phát triển chậm, lá héo và vàng úa, rất dễ bị sâu bệnh tấn công.
• Một số bệnh phổ biến trên cây mít trong mùa mưa bao gồm: bệnh thối rễ, thối quả, nứt thân xì mủ,… do nấm Phytophthora gây ra.
• Mùa mưa thường đi kèm với gió lớn, lốc xoáy dễ dẫn đến gãy cành, đổ gục, làm giảm năng suất và ảnh hưởng đến chất lượng quả tại vườn mít.
• Mưa lớn kéo dài trong thời kỳ cây ra hoa sẽ cản trở quá trình thụ phấn, từ đó làm giảm tỷ lệ đậu quả. Hoa mít bị rụng sớm do mưa và không thể phát triển thành quả.

Biện pháp khắc phục và phòng ngừa mít bị úng nước

Để xử lý cây mít bị ngập úng trong mùa mưa, bà con cần áp dụng đồng bộ các biện pháp cải tạo đất, kiểm soát nước, phòng trừ sâu bệnh và phục hồi cây sau ngập úng như sau:

Cải tạo đất và hệ thống thoát nước cho vườn mít

➡️ Hệ thống đất canh tác và thoát nước đóng vai trò quan trọng trong việc phòng chống úng nước cho cây mít, hạn chế đất bí chặt, thoát nước kém gây ra ngộp rễ cây. Trước mùa mưa, nên đào các rãnh thoát nước sâu từ 40 – 60cm, rộng 30 – 40cm, bao quanh gốc cây hoặc dọc theo luống vườn. Rãnh cần có độ dốc phù hợp để dẫn nước ra khỏi vườn cây nhanh chóng.

➡️ Thực hiện trồng mít trên mô đất cao từ 30 – 50cm so với mặt liếp để đảm bảo rễ không bị ngập khi có mưa lớn kéo dài. Bón thêm phân hữu cơ hoai mục, mùn rơm rạ hoặc tro trấu để tăng độ tơi xốp, giảm khả năng giữ nước của đất, đồng thời giúp đất trồng có độ thông thoáng.

Phòng ngừa và xử lý nấm bệnh do ngập úng

➡️ Phun thuốc phòng trừ nấm định kỳ, nên phun trước và trong mùa mưa bà con nên sử dụng thuốc phòng nấm có nguồn gốc sinh học để bảo vệ bộ rễ cây.

➡️ Vệ sinh vườn thường xuyên, gom bỏ lá rụng, trái hư và cành bị bệnh ra khỏi vườn để tránh lây lan mầm bệnh sang cây khỏe xung quanh.

➡️ Tỉa cành tạo tán thông thoáng, cắt bỏ cành tăm, cành sâu bệnh, giúp không khí lưu thông trong tán lá, từ đó làm giảm độ ẩm và ngăn chặn nấm lan rộng.

➡️ Sử dụng thiên địch như kiến vàng, ong ký sinh, bọ rùa… để kiểm soát sâu hại tự nhiên.

Phục hồi bộ rễ cây mít sau mưa

➡️ Sau khi nước rút, bón vôi nông nghiệp với liều lượng 50-100 kg/1.000 m2 giúp khử chua, diệt mầm bệnh trong đất và cân bằng pH. Phủ gốc bằng vật liệu khô như rơm rạ, cỏ khô hoặc mùn hữu cơ phủ quanh gốc, cách gốc 20-30 cm để giữ ẩm, ngăn nước mưa ngấm trực tiếp xuống vùng rễ.

➡️ Bón phân NPK cân đối, bổ sung thêm phân bón lá giàu trung và vi lượng (Bo, Mg, Zn, Mn…) giúp cây cứng cáp, chống chịu tốt hơn với thời tiết bất lợi.

Gia cố cây, chống đổ ngã trong mùa mưa bão

➡️ Mưa lớn kèm gió mạnh có thể làm cây mít ngã đổ, đặc biệt là cây non hoặc cây đang mang trái nặng. Do đó cần chống đỡ cây bằng cọc tre hoặc gỗ chắc chắn.

➡️ Cột cây vào cọc theo hình chữ X hoặc hình tam giác để giữ thăng bằng. Dùng dây buộc các cành có nguy cơ gãy hoặc đổ để giảm áp lực khi có gió giật.

Bí quyết chăm sóc mít bị úng nước sau mưa lũ kéo dài

Sau đợt mưa lớn, nhà vườn cần nhanh chóng thực hiện cách trị mít bị úng nước với các bước phục hồi như sau:

✅ Khi nước tràn vào vườn việc đầu tiên cần làm là rút nước ra khỏi vườn càng nhanh càng tốt. Có thể sử dụng máy bơm hoặc đào mương tạm để thoát nước nhanh ra hệ thống kênh mương lớn bên ngoài.

✅ Tháo nước mương ra khỏi vườn và đưa mực nước trở về mức trước mùa mưa hoặc chỉ cao hơn tối đa khoảng 10 cm.

✅ Sau khi nước đã rút hết, cần khẩn trương thực hiện các biện pháp chăm sóc để giúp cây hồi phục như cắt bỏ bớt cành non, cành có trái hoặc có bông, nhằm giảm thoát hơi nước và hạn chế việc cây bị mất sức và ngăn mầm bệnh lây lan.

✅ Đất trong vườn nên được xới nhẹ, phá váng bề mặt để tăng độ thoáng khí cho đất, giúp rễ cây dễ dàng hồi phục. Sử dụng Bio Soil giúp cải tạo đất, khử nấm, điều hòa pH và ngăn sự phát triển của vi sinh vật có hại. Kết hợp cùng Be Green để xử lý nấm bệnh thối rễ hiệu quả cho vườn mít.

✅ Tiếp tục tưới nước đều đặn nếu trời nắng lại, tránh để cây bị khô hạn sau giai đoạn ngập úng. Khi cây đã phục hồi tốt, có thể bắt đầu bón phân trở lại theo nhu cầu của cây trong từng giai đoạn phát triển theo nguyên tắc hợp lý, cân đối và đúng liều lượng.

✅ Để bảo vệ vườn mít khỏi nguy cơ ngập úng, bà con cần chủ động gia cố, nâng cấp hệ thống đê bao ở quanh vườn. Việc kiểm tra, đắp chắc và nâng cao đê cần được thực hiện định kỳ đặc biệt là trước mùa mưa.

Việc khắc phục và phòng ngừa mít bị úng nước đòi hỏi sự chuẩn bị chủ động, kỹ lưỡng từ đầu vụ để đối phó với mùa mưa lớn kéo dài. Qua nội dung trên, AQ Bice hy vọng bà con sẽ thực hiện xây dựng hệ thống thoát nước, chăm sóc vườn mít đúng cách giúp bà con hoàn toàn có thể yên tâm vượt qua mùa mưa lũ mà vẫn giữ được vườn cây khỏe mạnh, ổn định năng suất, cho thu hoạch trái chất lượng.