Kỹ thuật làm đất trồng dưa hấu cây phát triển, ra trái chuẩn

Đất trồng dưa hấu không quá khắt khe về chất liệu đất, từ đất thịt nhẹ đến đất sét nặng (chuyên trồng lúa) thì cây dưa hấu vẫn có thể sinh trưởng tốt. Tuỳ theo điều kiện thổ nhưỡng mỗi nơi sẽ có quy trình làm đất phù hợp, vì thế AQ mời bà con cùng tìm hiểu thêm về cách chuẩn bị đất trồng cây dưa hấu làm sao để đạt hiệu quả cao nhất.

Tại sao cần làm đất trồng dưa hấu?

Đất trồng dưa hấu là một trong những yếu tố quyết định đến năng suất và chất lượng dưa của vụ trồng đó. Xử lý đất càng tốt thì khả năng thu hoạch dưa qua từng vụ càng có độ ổn định cao, nhất là trong tình hình biến đổi khí hậu phức tạp hiện nay. Ba điều sau đây sẽ giải thích nguyên nhân vì sao cần làm đất để trồng cây dưa hấu:

🔸 Khả năng chịu úng kém: mặc dù sở hữu một chiếc rễ cọc có thế cắm sâu vào đất để tìm nguồn nước, ưa thích khí hậu khô nóng nhưng dưa hấu chịu úng không giỏi. Nên nếu trồng trực tiếp trên đất trồng lúa không được xử lý kỹ càng, cây phát triển rất chậm, thậm chí là nứt trái.

🔸 Điều kiện thổ nhưỡng khác nhau: do nhiệt độ sinh trưởng của dưa hấu rất rộng (10 < x < 40°C) cây được trồng phổ biến ở nhiều khu vực tại Việt Nam. Tuy nhiên cơ cấu đất trồng mỗi nơi mỗi khác vì thế kỹ thuật làm đất trồng cây dưa hấu cần phải thay đổi linh hoạt để giúp cây thích ứng tốt.

🔸 Dưa hấu kỵ đất quen: Trên một nền đất trồng liên tiếp nhiều vụ dưa hấu sẽ làm gia tăng mầm bệnh như sâu bệnh, nấm khuẩn khiến sản lượng dưa qua từng đợt giảm xuống nếu không xới xáo đất. Ngay cả canh tác dưa trên đất đã trồng cây cùng họ (họ bầu bí) trước đó cũng khiến cây ra trái kém.

Cây dưa hấu phát triển tốt trên loại đất nào?

Như AQ đã chia sẻ phía trên là cây dưa hấu không có yêu cầu quá nhiều về chất liệu đất trồng. Nhưng tốt nhất vẫn là nền đất cơ cấu nhẹ như:

• Đất thịt nhẹ, đất pha cát.
• Có tầng canh tác dày.
• Tiêu thoát nước tốt,
• Nồng độ pH từ 6 – 6,8.
• Đất phèn nhẹ.

Ngoài ra, bà con cần lưu ý một số vấn đề sau khi chọn đất trồng dưa hấu:

✔️ Nếu muốn trồng trên nền đất cũ (trồng nhiều vụ liên tiếp, đất trồng cây cùng họ bầu bí), bà con nên áp dụng mô hình dưa hấu ghép bầu.

✔️ Cách xa khu vực có chất thải công nghiệp và bệnh viện tối thiểu 2km, với chất thải sinh hoạt thành phố tối thiểu 200m (Theo Trung tâm Khuyến nông).

Hướng dẫn nhanh quy trình xử lý đất trồng dưa hấu

Các bước trong quy trình xử lý, chuẩn bị đất trồng dưa hấu có thể lược bỏ tuỳ vào khu vực trồng, bà con theo dõi các bước để thực hiện đúng kỹ thuật làm đất cho vườn dưa hấu nhé. Tổng cộng có 6 bước cơ bản như sau:

1️⃣ Chọn đất trồng dưa hấu.

2️⃣ Thu gom tàn dư thực vật của vụ trước.

3️⃣ Rải vôi xử lý mầm bệnh trong đất hoặc dùng Padave Cha + Bio Soil tưới đẫm vào đất.

4️⃣ Lên liếp trồng dưa hấu (liếp đôi hoặc liếp đơn).

5️⃣ Bón lót bằng phân hữu cơ, bổ sung dinh dưỡng và diệt tuyến trùng với bộ đôi Padave Cha & Vi HAF.

6️⃣ Phủ bạt lên liếp trồng dưa hấu.

Hướng dẫn chi tiết quy trình xử lý đất trồng dưa hấu qua từng bước

Sau đây, AQ sẽ hướng dẫn chi tiết hơn quá trình làm đất trồng dưa hấu dựa trên 3 nền đất phổ biến được nhiều hộ trồng dưa hấu sử dụng. Tuỳ theo nhu cầu trồng trọt mà bà con cân nhắc sao cho phù hợp với nơi trồng và nguồn lực hiện có:

🔸 Đất đã trồng lúa vụ trước (lên liếp thủ công & lên liếp bằng máy).

🔸 Đất trồng liên tiếp nhiều vụ dưa hấu (hoặc cùng cây họ bầu bí vụ trước).

🔸 Đất trồng ở vùng núi.

Chuẩn bị đất trồng dưa hấu

Dạng liếp: liếp đôi, khoảng cách giữa 2 liếp từ 4 – 6m, độ rộng giữa 2 cây dưa hấu là 50cm. Kiểu liếp đôi này được áp dụng rất phổ biến tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

💠 Lên liếp trồng dưa hấu theo cách thủ công

Dụng cụ: Leng đào đất ruộng.

Đầu tiên, dùng leng để xắn xuống đất tạo thành mương ở giữa 2 liếp, độ sâu của mương phụ thuộc vào mùa vụ (mùa nắng đào 1 lớp leng, mùa mưa đào 2 lớp leng). Điều này là để đất tiêu thoát nước dễ dàng khi lượng mưa tăng cao.

Đối với trường hợp đào 2 lớp leng: lớp leng đầu tiên là lớp đất tốt do ở trên bề mặt, vì vậy bà con sẽ đắp lên mặt của hai mương trái và phải, lớp leng thứ hai lưu ý chỉ đắp ở mé liếp.

Tiếp theo là bón vôi để nâng độ pH đất trồng, diệt trừ các mầm bệnh lưu tồn trong đất. Liều lượng bón trung bình từ 400 – 1000kg/ha đất, bón đều khắp mặt đất.

Cuối cùng là bón lót cho đất trồng dưa hấu sau khi bón vôi từ 1 – 2 tuần. AQ khuyến khích bà con sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh Vi HAF có chứa nấm Trichoderma.

💠 Lên liếp trồng dưa hấu bằng máy

Dụng cụ: Máy lên liếp, đào rãnh.

Hiện nay đã có các dòng máy lên luống, đào rãnh dành cho nền đất sét nặng. Đã được áp dụng phổ biến tại các tỉnh tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Ưu điểm của cách này là độ sâu và thẳng hàng của các mương đồng đều với nhau hơn so với cách lên liếp bằng leng.

Máy có thể sử dụng trên nền đất ướt và đất khô, hỗ trợ khâu xới xáo đất tạo không gian cho bộ rễ cây dưa hấu phát triển tối đa, tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng, tránh tình trạng rửa trôi.

Sau khi cải tạo pH đất, dùng máy để lên liếp đất trồng dưa hấu và thực hiện các bước sau tương tự.

Xử lý đất trồng dưa hấu trên nền đất đã trồng nhiều vụ

Dưa hấu là loại rau ăn quả kỵ đất quen. Tuy nhiên vẫn có một số khu vực trồng được nhiều vụ dưa hấu liên tiếp mà vẫn đảm bảo năng suất ổn định. Tất cả là nhờ bí quyết tạo lũ giả và đắp đất.

Đầu tiên là thu gom tàn dư thực vật vụ trước ngay sau khi thu hoạch, không nên để chúng tự khô do các loại nhện, rệp hại có thể di chuyển các các vườn bên cạnh và gây hại.

Tiếp theo, kéo bạt phủ xuống rãnh nước ở giữa, tiến hành bơm bước vào vườn để ngâm ngập liếp từ 1 – 2 tuần. Đây là hình thức tạo lũ giả khi bà con muốn trồng dưa hấu vào mùa nắng.

Do không xới xáo đất nên bà con có thể sử dụng bộ đôi thuốc sinh học Padave Cha & Bio Soil – chuyên diệt nấm bệnh, tuyến trùng và cải tạo, cung cấp dinh dưỡng cần thiết để xử lý sau khi rút cạn nước trên đất trồng dưa hấu.

Dùng bùn non ở rãnh đắp lên để sửa liếp bằng phẳng, hoặc dùng leng để xắn đất sát bờ rồi đắp lên.

Tiến hành bón lót bằng phân hữu cơ vi sinh và đậy bạt phủ cũ trước đó lên liếp.

🔸 Một mẹo nhỏ để trồng cây dưa con trên nền đất bùn: bà con tạo hình đất bùn thành chiếc mũ có vành xung quanh, sau đó độn xơ dừa bên trong chỗ trống rồi úp xuống, dùng dao xắn 1 đường cắt ngang vành mũ để nước dễ dàng thoát ra.

Lên liếp trồng dưa hấu

Do hạn chế về nguồn nước tưới nên khi trồng dưa hấu ở vùng núi, bà con nên sử dụng hệ thống phun nhỏ giọt đặt ở giữa liếp để thuận tiện cho việc tưới tiêu. Các bước lên liếp làm đất trồng dưa hấu ở vùng núi như sau:

Tiến hành thu gom tàn dư thực vật của vụ trước, sau đó rải vôi hoặc tưới đẫm đất với bộ đôi diệt tuyến trùng – cải tạo đất Padave Cha & Bio Soil theo hàng dưa bò. Sau đó dùng máy để lên liếp trồng. Sau khi đặt ống tưới nhỏ giọt thì đậy màng phủ lên trên rồi dùng đất hoặc đinh để cố định lại.

🔸 Lưu ý khi sử dụng bạt phủ nông nghiệp: màu xám bạc nằm ở mặt trên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, mặt màu đen nằm dưới để giữ ẩm và kiểm soát mật độ cỏ dại.

Bổ sung dinh dưỡng cho đất trồng dưa hấu

✅ Lá dưa hấu giúp bảo vệ trái trong quá trình ra hoa, đậu quả và phát triển trái. Để tăng khả năng quang hợp và sức khoẻ của lá, bà con có thể dùng phân bón lá Vi AMEN phun trực tiếp lên lá để kích lá phát triển hiệu quả.

✅ Luân canh với những cây trồng khác họ bầu bí để giảm thiểu nguồn bệnh tiềm ẩn trong đất trồng.

✅ Ưu tiên luân canh với lúa nước để thay đổi môi trường đất trồng (từ nước → khô, từ khô → nước) ít nhất là 2 năm.

✅ Bón phân hữu cơ sinh học giúp cân bằng hệ vi sinh trong đất.

✅ Sử dụng màng phủ nông nghiệp tại tất cả khu vực trồng dưa hấu.

✅ Thực hiện đầy đủ quy trình làm đất trồng dưa hấu theo từng khu vực giúp đất tơi xốp, màu mỡ.

✅ Thường xuyên theo dõi diễn biến bệnh hại do sâu bọ, nấm mốc để có biện pháp xử lý và phòng ngừa với thuốc BVTV phù hợp.

✅ Ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất dưa hấu nhằm ổn định, duy trì chất lượng nông sản qua từng vụ.

✅ Do tình hình biến đổi khí hậu phức tạp hiện nay, AQ khuyến cáo bà con áp dụng các mô hình trồng dưa hấu tiên tiến để hạn chế tối đa thiệt hại giai đoạn thu hoạch.

Trên đây là quy trình cách làm đất trồng dưa hấu hiện được nhiều hộ trồng dưa áp dụng ở các khu vực trồng tại Việt Nam. Xử lý đất đúng cách góp phần làm tăng năng suất vụ trồng, duy trì ổn định chất lượng và số lượng dưa hấu qua từng vụ, kết hợp với phun thuốc BVTV sinh học phòng ngừa sâu bệnh, tuyến trùng tấn công cây dưa hấu, đảm bảo sức sống của cây trong mọi điều kiện thời tiết.