Hướng dẫn cách trồng cây hoa ngũ sắc bằng hạt và giâm cành

Cách trồng cây hoa ngũ sắc khá đơn giản nhưng để cây phát triển khỏe mạnh, nở hoa rực rỡ và bền màu thì người trồng cần nắm rõ điều kiện sinh trưởng, cách chuẩn bị giống cũng như kỹ thuật chăm sóc. Đây là loài hoa dễ trồng, thích nghi tốt với nhiều loại đất và khí hậu, đồng thời mang ý nghĩa phong thủy may mắn, thường được dùng để làm đẹp cảnh quan sân vườn, ban công hay công viên.

Theo dõi bài viết dưới đây cùng AQ Bice để biết cách trồng và chăm sóc cây hoa ngũ sắc theo đúng kỹ thuật, giúp hoa ngũ sắc cho nhiều bông, màu sắc tươi thắm và giữ được vẻ đẹp lâu dài.

Tìm hiểu về cách trồng cây hoa ngũ sắc

Cách trồng cây hoa ngũ sắc được thực hiện không quá phức tạp, cách trồng đơn giản chỉ cần chuẩn bị đất tơi xốp, nhiều dinh dưỡng, chọn vị trí có ánh sáng đầy đủ và chăm sóc đúng cách. Khi được trồng trong điều kiện thích hợp, cây sẽ sinh trưởng mạnh mẽ, cho hoa rực rỡ nhiều màu quanh năm, vừa làm đẹp cảnh quan vừa thu hút ong bướm ghé thăm khu vườn.

Đặc điểm hình thái cây hoa ngũ sắc

Hoa ngũ sắc vốn có nguồn gốc từ khu vực Trung Mỹ và được du nhập sang nhiều nơi trên thế giới. Ngoài tên gọi quen thuộc này, loài hoa còn được biết đến với nhiều tên khác như bông ổi, hoa trâm ổi, ổi nho, cây tứ quý hay cây thơm ổi. Trong tiếng Tày, chúng được gọi là Nhà Khí Mu. Về mặt khoa học, hoa ngũ sắc mang tên Lantana camara L., thuộc họ Cỏ roi ngựa (Verbenaceae).

Nhận biết các bộ phận của cây hoa ngũ sắc thông qua các đặc điểm như sau:

▶️ Thuộc cây thân gỗ, mọc thành bụi, có chiều cao từ 30cm đến 2m. Bề ngoài có gai, nhiều lông, cây mới mọc thường có màu xanh nhưng càng già sẽ chuyển thành nâu.

▶️ Lá cây có hình trái xoan, phần đầu nhọn, viền lá có răng cưa, mặt dưới lá có lông, mọc đối xứng nhau qua thân.

▶️ Hoa ngũ sắc mọc thành chùm, tạo thành hình cầu, trên một chùm có rất nhiều bông nhỏ với màu sắc đa dạng. Khi mới nở hoa, thường có màu vàng, sau mới chuyển màu thành cam, đỏ,… Có vài giống sẽ chỉ có một loại màu duy nhất như tím, hồng phấn, trắng hoặc vàng. Loại cây này thường nở quanh năm.

▶️ Quả của cây có hình cầu, thường vào tháng 4 – 9 sẽ cho quả, khi chín có màu đen, hương vị thơm như ổi, bên trong chứa từ 1 – 2 hạt cứng, có bề mặt sần sùi.

Công dụng của cây hoa ngũ sắc

✅ Được nhiều gia đình, cơ quan, khu vực công cộng trồng vì giá trị làm đẹp cảnh quan. Với sắc hoa đa dạng giúp tạo nên một không gian rực rỡ, tạo cảm giác phấn khởi, yêu đời.

✅ Không chỉ mang ý nghĩa thẩm mỹ, hoa ngũ sắc còn có nhiều công dụng trong y học cổ truyền. Cả hoa, lá và rễ đều được sử dụng làm dược liệu. Lá cây có vị đắng, mùi hơi hắc, tính mát nhưng có độc, thường dùng để tiêu viêm, giải độc, giảm sưng.

✅ Trong dân gian, lá giã đắp giúp làm dịu vết côn trùng cắn hoặc rắn cắn, đồng thời có khả năng cầm máu, hỗ trợ điều trị chàm, viêm da, thấp khớp (khi chườm nóng). Ngoài ra, lá tươi còn được nấu nước rửa các vết mụn nhọt, viêm da.

✅ Hoa ngũ sắc còn được dùng làm thuốc trị ho, ho ra máu, hỗ trợ hạ đường huyết và cầm máu, có vị mát và hơi ngọt.

✅ Rễ cây ngũ sắc cũng được dùng trong một số bài thuốc dân gian với tác dụng giảm đau, hạ sốt.

Thời điểm phù hợp để trồng cây hoa ngũ sắc

Thời điểm thích hợp để tiến hành cách trồng cây hoa ngũ sắc thường rơi vào đầu mùa xuân hoặc đầu mùa mưa, thời tiết lúc này ấm áp, đất đủ độ ẩm giúp cây nhanh bén rễ và sinh trưởng khỏe. Hoa ngũ sắc vẫn có thể trồng quanh năm vì có khả năng chịu hạn tốt và dễ thích nghi, ngoài ra cần đảm bảo đất tơi xốp, thoát nước tốt và chăm sóc đầy đủ. Với những vùng khí hậu ôn hòa, người trồng có thể lựa chọn bất kỳ thời điểm nào miễn là tránh những ngày quá lạnh hoặc mưa kéo dài.

Chuẩn bị trước khi tiến hành cách trồng cây hoa ngũ sắc

Để hoa ngũ sắc phát triển khỏe mạnh và ra hoa rực rỡ quanh năm, người trồng cần chuẩn bị kỹ lưỡng từ khâu chọn giống, đất trồng cho đến vị trí trồng thích hợp trước khi tiến hành cách trồng cây hoa ngũ sắc. Việc chuẩn bị đầy đủ và đúng cách sẽ giúp cây nhanh bén rễ, sinh trưởng ổn định và hạn chế sâu bệnh về sau.

Chọn giống hoa ngũ sắc

Hiện nay, hoa ngũ sắc được nhân giống chủ yếu bằng hai cách: gieo hạt và giâm cành.

▶️ Gieo hạt: Có thể thu hạt trực tiếp từ những quả chín trên cây, tuy nhiên do hạt chứa nhiều dầu nên khả năng bảo quản không lâu. Để đảm bảo tỷ lệ nảy mầm cao, người trồng thường chọn mua hạt giống đã được xử lý sẵn tại các cơ sở uy tín.

▶️ Giâm cành: Chọn những đoạn cành bánh tẻ từ cây mẹ khỏe mạnh, không nhiễm sâu bệnh. Cành giâm nên có độ dài vừa phải, nhiều mắt ngủ để dễ ra rễ và sinh trưởng tốt sau khi trồng.

Chuẩn bị đất và chậu trồng cây hoa ngũ sắc

▶️ Đất để trồng cây hoa ngũ sắc không cần chuẩn bị quá phức tạp vì là cây có khả năng thích nghi tốt ở nhiều loại đất khác nhau như đất cát sỏi, đất bạc màu,…Nhưng để cây phát triển tốt nhất, cho hoa nở quanh năm cần chọn đất có khả năng thoát nước tốt, tơi xốp, giàu dinh dưỡng, có tầng canh tác dày.

▶️ Bà con có thể lấy đất trực tiếp từ đất vườn hoặc có thể tự trộn theo công thức gồm: ½ Đất thịt + ¼ phân chuồng đã ủ hoai mục + ¼ xỉ than (mùn cưa, xơ dừa). Sau khi trộn xong tiến hành xử lý nấm bệnh trong hỗn hợp bằng dung dịch Trichoderma hoặc Phy FusaCo.

▶️ Đối với những trường hợp trồng trong chậu, cần chọn các chậu lớn, có đường kính càng lớn càng tốt, với những cây đã được tạo dáng bonsai có thể lựa chọn chậu phù hợp với kích cỡ.

Hướng dẫn cách trồng cây hoa ngũ sắc đúng kỹ thuật

Cách trồng cây hoa ngũ sắc có thể nhân giống bằng nhiều phương pháp, nhưng phổ biến và dễ thực hiện nhất là gieo hạt và giâm cành. Mỗi cách đều có ưu điểm riêng, phù hợp với nhu cầu, điều kiện trồng trọt của mỗi người.

Cách trồng hoa ngũ sắc bằng hạt

Đặt hạt giống đã qua xử lý vào đất trồng đã chuẩn bị, rải một lớp đất mỏng lên bề mặt và tưới nhẹ nhàng để giữ ẩm đất, giúp hạt mau nảy mầm, nhà có gia súc hay động vật cần che chắn kỹ hoặc di chuyển đến chỗ an toàn hơn. Khoảng 3 – 4 ngày hạt sẽ nảy mầm và 2 tuần sau sẽ hình thành cây con hoàn chỉnh, khi cây được từ 3 – 4 lá thật sẽ đem cây con trồng đến nơi bà con muốn. Nhớ tưới nước cho cây con sau mỗi lần trồng.

Cách trồng cây hoa ngũ sắc bằng cành

Chọn cành bánh tẻ từ cây mẹ với chiều dài khoảng 15cm, không bị sâu bệnh, khi cắt nên cắt dạng chéo, loại bỏ hết lá trên cành để cành có đủ sức ra rễ. Đem cành vừa cắt cắm trực tiếp xuống khu đất trồng đã chuẩn bị. Tưới nước để cành có đủ ẩm để mau bén rễ.

Chăm sóc sau cách trồng cây hoa ngũ sắc

Quá trình thực hiện cách trồng cây hoa ngũ sắc đã xong, bước tiếp theo bà con cần phải làm đó chính là chăm sóc đúng cách để cây sinh trưởng nhanh, ra hoa đều và bền màu. Những việc bà con cần chăm sóc trong suốt quá trình sinh trưởng của cây gồm: Tưới nước, bón phân, cắt tỉa, thay chậu, phòng trừ sâu bệnh, điều chỉnh ánh sáng,…

Tưới nước cho hoa ngũ sắc

Luôn duy trì độ ẩm cho đất trồng cây từ 70 – 75% trong suốt quá trình sinh trưởng, cây tuy ưa ẩm nhưng không chịu được úng, vì vậy bà con cần chú ý liều lượng tưới sao cho phù hợp.

Với cây non, giai đoạn này rất cần thường xuyên tưới nước, mỗi ngày từ 1 – 2 lần vào sáng sớm và chiều tối. Còn cây đang phát triển và trưởng thành cần tưới từ 2 – 3 lần/tuần nhằm hạn chế tình trạng úng thối rễ dẫn đến chết cây.

Bón phân định kỳ

Để cây phát triển khỏe và ra hoa liên tục, nên bón phân hữu cơ hoai mục hoặc phân NPK mỗi năm 1 lần, thời điểm bón thường vào tháng 8 dương lịch, mỗi gốc bón từ 2 – 3kg. Vào giai đoạn chuẩn bị ra hoa, cách cho cây ngũ sắc ra hoa là tăng cường phân lân và kali giúp hoa nở rực rỡ và lâu tàn. Sau mỗi lần cắt tỉa cần phun thêm Bloom để giúp cây ra nhiều mầm hoa. Muốn cây hấp thụ phân bón tốt nhất nên bón cách gốc 15cm, sau đó tưới nước để phân nhanh tan hoặc có thể hòa phân bón vào nước sau đó tưới trực tiếp vào gốc.

Điều chỉnh ánh sáng

Mỗi ngày cần cho cây hoa ngũ sắc tiếp thụ nguồn ánh sáng từ 4 – 6 giờ. Cây hấp thụ đủ ánh sáng mới có thể thực hiện các quá trình trao đổi dinh dưỡng và kích thích ra hoa quanh năm. Nếu trồng hoa trong nhà, bà con nên cho chúng tắm nắng mỗi ngày.

Thay chậu và cắt tỉa cho cây

Bộ rễ của cây hoa ngũ sắc phát triển rất nhanh nên việc thay chậu là rất cần thiết. Giai đoạn đầu bà con có thể chọn chậu nhỏ để trồng cây, nhưng những năm tiếp theo (cụ thể khoảng 2 – 3 năm sau) cần di chuyển sang chậu lớn hơn để cây có thêm nguồn dinh dưỡng, không gian để phát triển.

Cần thường xuyên cắt tỉa, loại bỏ những cành sâu bệnh, cành vượt, những nhánh rối mắt làm mất thẩm mỹ, phương pháp này sẽ giúp cây thông thoáng hơn, phá hủy nơi ẩn nấp yêu thích của nhiều loài côn trùng gây hại hay tăng khả năng lây lan mầm bệnh.

Phòng trừ sâu bệnh

Hoa ngũ sắc ít sâu bệnh nhưng đôi khi vẫn gặp rệp sáp, sâu ăn lá hoặc nấm. Nên thường xuyên cắt tỉa cành lá già, giữ cây thông thoáng. Có thể dùng nước tỏi, gừng, ớt pha loãng hoặc chế phẩm sinh học như Mebe Pa và Phy Fusaco phun phòng định kỳ để hạn chế sâu bệnh hại.

Trên đây là toàn bộ nội dung đề cập đến cách trồng cây hoa ngũ sắc mà Sinh học AQ đã trình bày chi tiết từ việc chuẩn bị những gì, các phương pháp trồng phổ biến và cách chăm sóc cây sau trồng để cây nhanh lớn, ra hoa đều đẹp. Với những hướng dẫn trên, hy vọng bà con áp dụng thành công để có được những cây hoa ngũ sắc dáng vừa đẹp, nở nhiều hoa.