Cách chăm sóc cây đỗ quyên khỏe mạnh, hoa nở lâu tàn

Cách chăm sóc cây đỗ quyên đúng kỹ thuật giúp cây phát triển khỏe mạnh, ra hoa nhiều và giữ màu bền đẹp. Đỗ quyên là loài cây ưa mát, cần được trồng ở nơi có ánh sáng nhẹ, đất chua tơi xốp và đủ ẩm. Vậy nên biện pháp tưới nước, bón phân và tỉa cành đúng thời điểm sẽ giúp cây ra nụ đều, hoa nở rực rỡ và lâu tàn, tạo điểm nhấn nổi bật cho không gian sống.

Bài viết dưới đây, cách trồng và chăm sóc cây hoa đỗ quyên sẽ được AQ Sinh học trình bày cụ thể, giúp bà con trồng thành công, cây sinh trưởng thuận lợi, ra hoa đều đẹp, đúng thời điểm.

Tìm hiểu về cách chăm sóc cây đỗ quyên

Cách chăm sóc cây đỗ quyên bao gồm một số yếu tố quan trọng giúp cây phát  triển khỏe mạnh và ra hoa đẹp quanh năm. Phương pháp thực hiện khá đơn giản, chỉ cần đặt cây ở nơi thoáng mát, có ánh sáng nhẹ, tưới nước vừa đủ để giữ ẩm cho đất nhưng không để úng.

Cây ưa đất tơi xốp, hơi chua và thoát nước tốt. Thỉnh thoảng bón thêm phân hữu cơ hoặc phân tan chậm để cây phát triển khỏe và ra hoa đẹp. Sau khi hoa tàn, nên cắt tỉa cành khô, lá héo để cây ra lộc mới. Nếu chăm sóc đúng cách, đỗ quyên sẽ luôn xanh tốt và nở hoa rực rỡ quanh năm.

Đặc điểm hình thái của cây đỗ quyên

Cây đỗ quyên tên khoa học là  Rhododendron spp, thuộc họ hạch nam (Ericaceae), là quốc hoa của đất nước Nepal. Có nguồn gốc tại các nước có khí hậu ôn đới. Việt Nam cũng là một trong những nước trồng được cây đỗ quyên, mọc chủ yếu ở những vùng như Đà Lạt, Sapa, Tây Giang tỉnh Quảng Nam và Bạch Mã tỉnh Thừa Thiên Huế.

Loài hoa này có hơn 100 giống khác nhau, được nhiều người yêu thích bởi vẻ đẹp quyến rũ, thanh thoát, hoa nở rực rỡ, màu sắc tươi tắn. Ngoài ra, các đặc điểm về hình dáng của cây cũng mang nét độc đáo riêng, giúp người trồng dễ dàng nhận biết.

▶️ Cây thuộc loại thân gỗ; có vài loài ở dạng bò leo, mọc thấp hoặc cũng nhiều loài mọc cao, có lớp vỏ sần sùi màu trắng xám và đậm dần khi về già. Chiều cao sẽ tùy vào giống dao động từ 40cm – 2m hoặc ngoài tự nhiên có thể lên đến 6 – 7m.

▶️ Lá thon dài, phần ngọn và phần gần cuống nhọn, mọc so le nhau hoặc mọc cách tùy loài. Mặt lá phủ một lớp lông ở cả hai mặt, dày dặn, vào mùa đông lá sẽ rụng để tập trung vào việc nở hoa, khi hoa tàn cây mới bắt đầu đâm chồi, ra lá trở lại.

▶️ Loài cây này có hoa rất đa dạng do nhiều chủng loại. Màu sắc có thể một màu hoặc nhiều màu pha trộn với nhau, màu sắc phổ biến thường là: Hồng, đỏ, tím, trắng, cam,… Ở Việt Nam đỗ quyên màu hồng là phổ biến nhất. Kích thước hoa thường to, có bản cánh cứng, các cánh hoa xoăn lại xếp chồng lên nhau hoặc nhiều loại ở dạng phễu, mùi rất thơm.

Công dụng và ý nghĩa cây đỗ quyên

Cây đỗ quyên có giá trị thẩm mỹ cao nhờ vào vẻ đẹp thanh thoát, màu sắc rực rỡ, tươi tắn của hoa. Không chỉ vậy cây còn ý nghĩa phong thủy tốt, được dùng để phòng trừ nhiều bệnh trong y học và hoa của cây còn là nguyên liệu để làm ra các sản phẩm trong ngành làm đẹp.

✅ Về đời sống: Hình ảnh cây đỗ quyên tượng trưng cho tình yêu chung thủy, bền lâu, là biểu tượng của sự thịnh vượng, mang đến hạnh phúc, một năm mới an khang, thịnh vượng. Thường được dùng để thờ cúng tổ tiên, các vị thần như ở văn hóa Nepal; trang trí phổ biến trong ngày cưới như ở Nhật Bản và đặc biệt được người dân Việt Nam trưng bày trong những lễ Tết. Ngắm nhìn cây còn giúp giảm stress, thanh lọc không khí, có khả năng hấp thụ bụi bẩn, giúp môi trường làm việc, sinh sống trở nên trong lành, thông thoáng.

✅ Về ý nghĩa phong thủy: Loài cây này có khả năng xóa tan luồng khí độc, mang đến một nguồn năng lượng tích cực, nguồn sinh khí mới giúp cho gia chủ có nhiều hậu vận tốt, làm việc gì cũng thuận lợi, con đường công danh rộng mở. Ý nghĩa hoa đỗ quyên ngày Tết giúp xua tan những điều không may mắn, thu hút tài lộc, sự may mắn cho năm mới, gia đình sum vầy, êm ấm, hòa thuận.

✅ Trong y học: Hoa của cây đỗ quyên là dược liệu có tác dụng giúp điều trị họ, viêm họng, bị sốt cao, cảm cúm. Do trong hoa có chất chứa kháng viêm, kháng khuẩn, giúp giảm đau hiệu quả. Mọi người có thể phơi khô hoa để làm trà uống hoặc ngậm để giảm đau. Nếu bị nghẹt mũi hay đau đầu bà con có thể đem hoa đi xông hơi.

✅ Trong làm đẹp: Hoa đỗ quyên hỗ trợ làm sạch da, làm mờ vết thâm nám, se khít lỗ chân lông nhờ vào các chất chống oxy hóa kích thích làm trắng, tái tạo tế bào da. Có thể điều chế hoa để làm ra mặt nạ hay nước hoa hồng. Không chỉ giúp làm đẹp da còn hỗ trợ mọc tóc, giảm gãy rụng và làm mềm tóc. Thường được làm thành dầu gội hoặc dầu xả để chăm sóc tóc mỗi tuần.

Yếu tố để cây đỗ quyên sinh trưởng và phát triển tốt

▶️ Cây đỗ quyên ưa khí hậu mát mẻ, trong lành và ổn định quanh năm. Nhiệt độ lý tưởng giúp cây phát triển tốt thường có ở các vùng núi cao hoặc khu vực có thời tiết se lạnh, không quá nóng. Ở Việt Nam, những nơi như Đà Lạt, Sa Pa hay các tỉnh miền núi phía Bắc là môi trường thích hợp nhất cho đỗ quyên sinh trưởng và ra hoa rực rỡ.

▶️ Đỗ quyên thích môi trường có độ ẩm cao, dao động khoảng 70 – 90%. Khi không khí khô, cây dễ bị héo, nụ hoa rụng và lá mất màu xanh bóng. Cây phát triển tốt nhất ở nhiệt độ từ 18 – 27°C, nếu nhiệt độ quá cao, cây không thể phát triển bình thường, hoa dễ bị rụng và cháy lá. Còn lạnh quá, cây cũng không thể lớn nổi, chồi, mầm khó phát triển.

▶️ Hầu hết các loại cây đỗ quyên đều ưa thích bong râm, nhưng cũng không nên đặt cây ở nơi râm bóng quá lâu hoặc đặt cây ở dưới ánh nắng trực tiếp ngoài trời. Để đảm bảo cây sinh trưởng tốt, mỗi ngày nên tắm nắng từ 1 – 3 giờ cho cây.

▶️ Đỗ quyên sinh trưởng tốt trong loại đất tơi xốp, thoáng khí, có độ chua nhẹ (pH 5 – 5) và thoát nước tốt. Hỗn hợp đất lý tưởng là sự kết hợp giữa đất mùn, than bùn, trấu mục và xơ dừa. Tránh dùng đất sét nặng hoặc đất có tính kiềm cao vì dễ gây thối rễ và khiến cây còi cọc.

▶️ Cây đỗ quyên ưa ẩm nhưng sợ úng, vì vậy cần tưới nước vừa phải, giữ cho đất luôn ẩm nhẹ chứ không đọng nước. Nên dùng nước mưa, nước giếng hoặc nước đã khử vôi để tưới, tránh dùng nước máy có nhiều clo vì có thể làm vàng lá và ảnh hưởng đến rễ cây.

Các loại giống của cây đỗ quyên

Cây đỗ quyên có hơn 100 loại giống khác nhau, mỗi loại đều có màu sắc riêng biệt. Nhưng bà con có thể phân loại loại cây này thành hai dạng phổ biến theo tính lá rụng hay lá thường xanh.

▶️ Hoa đỗ quyên lá rụng: Loại này thường có lá rụng vào mùa thu hoặc mùa đông. Hoa có kích thước lớn, nhiều màu và thơm, thích hợp ở những nơi có thời tiết ôn đới và được bảo vệ khỏi gió lạnh. Các giống phổ biến như: Hoa đỗ quyên Exbury (Rhododendron Exbury), hoa đỗ quyên Nhật Bản (Rhododendron japonicum), hoa đỗ quyên Mollis (Rhododendron mollis),…

▶️ Hoa đỗ quyên lá thường xanh: Ngược lại với giống lá rụng, đỗ quyên lá xanh sẽ không rụng lá, hoa sẽ nhỏ, hương thơm và màu sắc sẽ không bằng giống lá rụng. Thích hợp sống ở nơi có khí hậu nhiệt đới, các giống phổ biến như: hoa đỗ quyên Satsuki (Rhododendron Satsuki), hoa đỗ quyên châu Á (Rhododendron indicum), hoa đỗ quyên Kurume (Rhododendron Kurume),…

Hướng dẫn cách chăm sóc cây đỗ quyên để hoa nở đẹp

Sau khi hiểu rõ đặc điểm và điều kiện sinh trưởng, bước tiếp theo là nắm được cách chăm sóc cây đỗ quyên đúng kỹ thuật để cây luôn xanh tốt và ra hoa rực rỡ. Chăm sóc đúng cách không chỉ giúp cây phát triển khỏe mạnh mà còn kéo dài thời gian nở hoa, giữ màu sắc tươi lâu và hạn chế sâu bệnh hiệu quả.

Điều chỉnh lượng phân bón

✅ Với cây đỗ quyên, không nên bón quá nhiều và thường xuyên cho cây. Bà con chỉ nên bón phân khi cây bước vào giai đoạn phân hóa mầm hoa, nụ bắt đầu nở vào mùa xuân, bón với liều lượng hợp lý. Kể cả với những giống nở vào mùa thu cũng không nên bón quá nhiều phân.

✅ Nếu thấy có dấu hiệu rũ héo, khô vàng lá rất có thể do dư thừa phân dẫn đến phân bón đốt cháy cây. Để xử lý bà con nên ngưng toàn bộ việc bón phân một thời gian hoặc giảm liều lượng phân bón.

Phòng trừ sâu bệnh

Cây đỗ quyên thường bị các loại rệp sáp, nhện đỏ, sâu ăn lá và nấm mốc trắng tấn công. Người trồng nên thường xuyên quan sát mặt lá và gốc cây, phát hiện sớm để xử lý kịp thời.

✅ Có thể dùng dung dịch tỏi, gừng, ớt phun định kỳ 7 – 10 ngày/lần để phòng trừ tự nhiên, an toàn hoặc có thể áp dụng phun phòng bằng thuốc sinh học an toàn như Phy Fusaco và Mebe Pa.

✅ Tránh tưới nước lên hoa và lá vào buổi tối vì dễ tạo điều kiện cho nấm bệnh phát triển. Giữ nơi trồng thoáng khí, đủ sáng, đất không ứ nước cũng giúp hạn chế sâu bệnh hiệu quả.

Thay chậu định kỳ

Sau trồng được vài năm hoặc thậm chí mỗi năm cần phải thay chậu định kỳ cho cây nhằm tạo không gian sống rộng rãi để cây sinh trưởng, cung cấp nguồn dinh dưỡng mới cho cây để duy trì sự sống vì trồng một thời gian đất trong chậu đã bị cạn kiệt dinh dưỡng cần phải cải tạo hoặc thay hẳn đất mới cho cây.

✅ Về cách trộn đất trồng mới bà con nên chọn các loại đất tơi xốp, dễ thoát nước, có chua nhẹ và giàu mùn. Có thể trộn theo công thức sau: 3 đất sạch : 3 phân trùn quế : 2 giá thể trấu hun : 2 giá thể mụn dừa. Trộn xong bà con bổ sung thêm dung dịch gồm Bio Soil + Padave Cha để tiêu diệt hoàn toàn nấm khuẩn, tuyến trùng trong đất và góp phần giúp đất tăng vi sinh có lợi, cây trở nên khỏe mạnh hơn.

Tưới nước

✅ Cây đỗ quyên không chịu được ngập úng và khô hạn. Thiếu nước cây sẽ vàng lá, thân cành khô teo và hoa dễ bị rụng, còn thừa nước sẽ khiến cây dễ bị thối rễ và dẫn đến chết cây. Vậy nên, điều kiện thời tiết bình thường, bà con nên tưới mỗi ngày từ 1 – 2 lần vào buổi sáng hoặc chiều mát.

✅ Vào giai đoạn nứt nụ, ra hoa cần tăng lượng tưới, khi tưới nên dùng bình xịt phun sương để phun lên toàn bộ cây, điều này giúp hạn chế tình trạng gãy nụ, chồi và ngăn ngừa hiện tượng ẩm gốc cây.

Tỉa cành

Việc tiến hành cắt tỉa, uốn dáng cho cây được chia thành hai giai đoạn chính gồm giai đoạn sinh trưởng và giai đoạn ngủ nghỉ.

Giai đoạn sinh trưởng bà con thường bấm ngọn, uốn cành và tạo dáng cho cây để tăng giá trị. Không chỉ cắt tỉa để tạo dáng, những cành bị vàng úa, sâu bệnh cũng cần được loại bỏ để hạn chế lây lan. Một mẹo để giúp cây nhanh ra hoa đó là tập trung chăm sóc vào các cành mới mọc, chồi non mới nhú lên cần giảm tưới, giữ độ ẩm ổn định, giảm nhiệt độ.

Cách làm cho cây đỗ quyên ra hoa

✅ Cách chăm sóc cây hoa đỗ quyên để ra bông đúng thời điểm và nở đều đẹp, cần đảm bảo đủ ánh sáng tán xạ, nhiệt độ mát mẻ khoảng 18 – 22°C và độ ẩm ổn định. Trong giai đoạn hình thành nụ, nên giảm tưới nước nhẹ để kích thích cây phân hóa mầm hoa, sau đó tăng tưới khi nụ xuất hiện.

✅ Bón thêm phân lân và kali trước khi ra hoa 1 – 2 tháng để hoa nở sai và bền màu, tránh dùng nhiều đạm hoặc bà con có thể thay thế bằng phân bón sinh học Bloom giúp kích ra hoa và nuôi dưỡng bông nở hàng loạt.

✅ Sau khi hoa tàn, cắt tỉa cành khô, lá úa để cây phục hồi và chuẩn bị cho đợt hoa mới. Nếu chăm sóc đúng cách, cây đỗ quyên sẽ nở hoa rực rỡ, lâu tàn và khoe sắc đúng dịp Tết.

Một thắc mắc trong quá trình thực hiện cách chăm sóc cây đỗ quyên

Khi áp dụng cách chăm sóc cây đỗ quyên, người trồng thường có những thắc mắc xoay quanh loài cây này như cây có dễ trồng không, ra hoa mùa nào, tuổi thọ như thế nào,… Dưới các phần sau đây, các câu hỏi sẽ được trả lời cụ thể để từ đó quý bà con có thể hiểu và chăm sóc loại cây này tốt hơn.

Cây hoa đỗ quyên có dễ trồng không?

Cây đỗ quyên là loại cây tương đối dễ trồng, nhưng để cây phát triển tốt và cho ra hoa đẹp cần chú ý đến điều kiện môi trường. Nên trồng cây ở nơi có khí hậu mát mẻ, độ ẩm cao, ánh sáng nhẹ và đất tơi xốp, hơi chua nhẹ. Tránh trồng cây ở nơi nắng gắt vì sẽ dễ làm cây bị héo và khó ra hoa.

Với những vùng như Đà Lạt, Sa Pa hoặc khu vực râm mát, bà con chỉ cần tưới nước đều, bón phân định kỳ và giữ đất ẩm. Tóm lại, cây đỗ quyên không quá khó trồng, chỉ cần chọn đúng môi trường và chăm sóc nhẹ nhàng, cây sẽ ra hoa sai và bền màu quanh năm.

Cây đỗ quyên ra hoa mùa nào?

Cây đỗ quyên thường ra hoa vào mùa xuân, đặc biệt là từ tháng 1 đến tháng 3 dương lịch, đúng vào thời điểm Tết Nguyên Đán ở Việt Nam. Đây cũng là lý do loài cây này rất được ưa chuộng làm cây cảnh trưng Tết, bởi hoa nở rộ, màu sắc rực rỡ và mang ý nghĩa may mắn, thịnh vượng.

Ở những vùng có khí hậu mát mẻ quanh năm như Đà Lạt hoặc vùng núi phía Bắc, đỗ quyên có thể ra hoa kéo dài hơn, thậm chí 2 – 3 đợt trong năm nếu được chăm sóc tốt. Thời gian hoa nở thường duy trì từ 20 đến 40 ngày, tùy giống và điều kiện thời tiết.

Cây đỗ quyên sống được bao lâu?

Cây đỗ quyên có thể sống lên đến vài chục năm tuổi, ở môi trường sống tốt cây đỗ quyên có thể sống hơn 47 năm, nhiều trường hợp lên đến 70 năm thậm chí là 126 năm tuổi. Tuổi thọ của loại cây này rất cao, có thể sống từ đời này qua đời khác, dù lớn tuổi nhưng cây vẫn ra hoa rực rỡ. Loại cây này muốn sống lâu phải trồng trực tiếp xuống đất, trồng trong môi trường bị hạn chế về không gian như trồng trong chậu, cây sẽ sống ít năm hơn khoảng từ 5 – 10 năm.

Có nên trồng cây đỗ quyên trong nhà?

Cây đỗ quyên có để trong nhà được không là mối quan tâm của nhiều người muốn tìm hiểu loại cây đặt trong nhà có phạm vào phong thủy hay không. Câu trả lời là hoàn toàn có thể để được trong nhà vì đây là loại cây ưa bóng râm, chỉ cần mỗi ngày cho cây tắm nắng từ 1 – 3 giờ là ổn áp hoặc có thể đặt cây ở nơi có ánh sáng khuếch tán như ban công, gần cửa sổ,…

Không chỉ giúp thanh lọc không khí, loại bỏ bụi bẩn, đặt cây trong nhà giúp làm đẹp không gian, mang ý nghĩa phong thủy đến cho gia chủ sự bình an, thịnh vượng và gặp nhiều may mắn, thành công trong công việc.

Với những chia sẻ trên, AQ Bice hy vọng nhà vườn và người quan tâm đến loại cây này nắm được cách chăm sóc cây đỗ quyên để giúp cây luôn xanh tốt và ra hoa rực rỡ. Chỉ cần quý vị kiên nhẫn và chăm chút mỗi ngày, cây đỗ quyên sẽ sinh trưởng khỏe mạnh, ra hoa đúng thời điểm và nở rực rỡ hàng loạt.