Phòng trị bệnh than vàng trên lúa hiệu quả & an toàn cho cây

Bệnh than vàng trên lúa là một căn bệnh quan trọng, được cảnh báo về mức độ gây hại đến các ruộng lúa trên toàn thế giới. Vụ lúa Đông xuân thường dễ phát bệnh nhất, ảnh hưởng xấu đến sản lượng và chất lượng hạt lúa.

Để hiểu rõ hơn về bệnh hại cũng như tìm ra cách xử lý bệnh than vàng cây lúa phù hợp, mời bà con cùng AQ theo dõi qua bài viết sau.

Tìm hiểu về bệnh than vàng trên lúa là gì?

Bệnh than vàng trên lúa (False smut) hay còn gọi là bệnh hoa cúc, bệnh nổ trái. Bệnh thường khởi phát khi nhiệt độ đạt từ 15 – 20°C trong thời gian trồng lúa. Vì thế, các khu vực có khí hậu ôn đới và nhiệt đới gió mùa là môi trường thuận lợi để bệnh than vàng hoành hành trên ruộng lúa.

Giống lúa OM 6979 vụ Đông xuân trồng tại An Giang là một ví dụ điển hình. Mặc dù đây là một trong những giống lúa chủ lực, sinh trưởng tốt trên đất nhiễm mặn tuy nhiên khả năng chống chịu bệnh hại kém khi thời tiết thay đổi. Kết quả giống lúa này nhiễm bệnh than vàng nặng hơn so với các giống khác, gây thiệt hại không nhỏ đến năng suất vụ trồng.

Mặt khác, việc tiêu thụ cây lúa bị than vàng có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe do các độc tố tiềm ẩn. Trong trường hợp chưa rõ mức độ bệnh hại, AQ khuyến cáo bà không nên thu hoạch và bán ra giống lúa bị bệnh than vàng.

Nguyên nhân nào gây ra bệnh than vàng trên lúa?

Nấm Villosiclava virens (dạng biến hình có tên Ustilaginoidea virens) là tác nhân chính gây ra bệnh than vàng trên lúa. Nấm bệnh lưu trú thời gian dài trong đất mà không cần đến cây ký chủ. Giai đoạn hình thành gié (bông lúa), các hạch nấm của Villosiclava virens xâm nhập thông qua khe nhỏ ở đỉnh bông. Sau đó gây hại tiếp các cơ quan sinh sản ở bông lúa non.

Chúng lây lan nhờ các bào tử nấm khô đi, được dẫn truyền bởi gió và tấn công các gié lúa trong giai đoạn phát triển, hình thành hạt.

Dấu hiệu của bệnh than vàng trên lúa ra sao?

Mặc dù nấm bệnh có thể đã xuất hiện trong ruộng lúa giai đoạn làm đòng đến trổ đều, tuy nhiên đến khi hình thành gié, dấu hiệu bệnh than vàng mới thể hiện ra bên ngoài.

🔸 Bên ngoài hạt lúa nhiễm bệnh bao phủ bởi một cục bướu. Từ lúc nằm giữa 2 vỏ trấu đến khi phát triển lớn hơn, có thể bao phủ cả hạt.

🔸 Bướu có hình dạng hơi tròn, màng bao nhẵn và màu vàng. Theo thời gian cục bướu vỡ và chuyển sang màu cam rồi xanh vàng/xanh đen.

🔸 Cục bướu khô ráo, dạng bột nên mới có tên gọi là bệnh than vàng trên lúa.

Tác hại do bệnh than vàng trên lúa gây ra

Bệnh than vàng không làm chết cây lúa, tuy nhiên nếu không xử lý đất trồng kỹ càng, hạch nấm lưu tồn trong ruộng sẽ gây những ảnh hưởng tương tự ở các vụ sau.

Trong trường hợp bệnh than vàng trên lúa mới phát triển, các bầu hoa đều bị phá hủy, trên cây lúa chỉ còn lại các bào tử màu vàng. Bệnh trở nặng tác động trực tiếp đến phẩm chất hạt gạo, vỏ gạo phình tạo, hạt lép, đổi màu và có mùi hôi của nấm mốc.

Do những nguy hại mang tính kinh tế này, bà con cần đặc biệt quan tâm và chăm sóc ruộng lúa thường xuyên hơn, nhất là khi thời tiết nóng ẩm bất thường, độ ẩm tăng liên tục.

Một số cách phòng trừ bệnh than vàng ở cây lúa đơn giãn, hiệu quả

Trong quá trình canh tác lúa không tránh khỏi một số sai sót, tạo cơ hội cho nấm than vàng gây hại cây lúa. Vì thế, AQ xin chia sẻ một số kỹ thuật chăm sóc hữu ích, hỗ trợ bà con trồng lúa hiệu quả, ngăn ngừa bệnh hoa cúc trên lúa xuất hiện.

Phương pháp chăm sóc phòng ngừa cây lúa bị than vàng

✅ Lựa chọn giống lúa chống chịu bệnh hại tốt, thích ứng tốt với khí hậu tại nơi trồng.

✅ Trước khi gieo vụ lúa mới, tiến hành loại bỏ, cày xới đất để xử lý tàn dư trước đó. Ưu tiên dùng men vi sinh để phân hủy nhanh thành phân bón hữu cơ, không gây ngộ độc đất trồng.

✅ Trước khi gieo hạt giống lúa nên xử lý bằng nước nóng 54°C khoảng 15 phút. Lưu ý lượng nước gấp 3 – 4 lần lượng hạt giống.

✅ Chia ra nhiều đợt bón phân, đảm bảo cân bằng dinh dưỡng cần thiết cho cây lúa sinh trưởng tốt.

✅ Luân canh với các cây trồng khác để giảm thiểu mầm bệnh than vàng lúa.

✅ Thăm ruộng đinh kỳ để kịp thời phát hiện dấu hiệu bệnh hại và điều trị, tránh để bệnh lây lan trên toàn ruộng lúa.

Sử dụng thuốc hóa học xử lý cây lúa bị than vàng

Hiện nay chưa có sản phẩm thuốc BVTV hóa học nào chuyên trị bệnh than vàng ở cây lúa, chỉ tập trung vào các bệnh khác trên lúa như: đạo ôn, lem lép hạt, khô vằn, bạc lá lúa.

Tuy nhiên trong trường hợp khẩn cấp, bà con có thể tìm mua thuốc có chứa các hoạt chất: Hexaconazole, Difenoconazole + Propiconazole, Azoxystrobin + Difenoconazole – đây là những hoạt chất được Bộ NN&PTNT cho phép sử dụng. Lưu ý rằng không lạm dụng thuốc BVTV hóa học, phun thuốc đúng liều và theo đúng thời gian quy định của NSX.

Thuốc đặc trị bệnh than vàng trên lúa – Tribe Vacci Gold an toàn cho cây

Một dòng thuốc sinh học thế hệ mới chuyên trị nấm Villosiclava virens gây hại nghiêm trọng đến các khu vực trồng lúa: Thuốc đặc trị bệnh than vàng trên lúa Tribe Vacci Gold.

*Thuốc BVTV sinh học do Công ty TNHH Trung Tâm Sản Phẩm Sinh Học AQ sản xuất và phân phối trên toàn quốc.

Thành phần của thuốc trị bệnh than vàng ở cây lúa Tribe Vacci Gold

Tribe Vacci Gold dành riêng cho cây lúa chứa các thành phần như:

🔷 Chaetomium spp: 1 x 10⁶ CFU/ml.

🔷 Trichoderma spp: 1 x 10⁴ CFU/ml.

🔷 Dung môi: 1 lít.

🔷 pHH₂O: 5; Tỷ trọng: 1,14.

🔷 Là sự kết hợp hoàn hảo giữa các vi sinh hữu ích và hợp chất hữu cơ nano chitosan.

Công dụng của thuốc trị bệnh than vàng ở cây lúa Tribe Vacci Gold

✔️ Vật liệu chitosan ở dạng nano dễ dàng thấm thấu cây lúa bị than vàng, tiến hành xử lý mầm bệnh trên từng cây lúa.

✔️ Bổ sung các vi sinh khỏe mạnh nâng cao sức đề kháng cho cây lúa trước tác nhân gây stress.

✔️ Phòng trừ một số bệnh hại liên quan như: vàng lá chín sớm, vàng lùn, lem lép hạt.

✔️ Hỗ trợ toàn bộ ruộng lúa phát triển đồng đều, gia tăng năng suất vụ trồng, chất lượng hạt lúa đạt chuẩn thu hoạch: hạt bóng mẩy, vàng sáng, chắc hạt, không tồn dư thuốc.

✔️ Thuốc trị bệnh than vàng trên lúa Tribe Vacci Gold tác động phổ rộng, thời gian phòng trừ kéo dài.

Hướng dẫn sử dụng thuốc trị bệnh than vàng ở cây lúa Tribe Vacci Gold

Phun trị cây lúa bị than vàng: 50ml Tribe Vacci Gold + 25 lít nước. Xử lý cách 5 – 7 ngày/lần.

Phun phòng bệnh than vàng lúa: 25ml Tribe Vacci Gold + 25 lít nước. Xử lý cách 7 – 10 ngày/ lần khi thấy lúa đã có đòng già.

Trên đây là những thông tin về bệnh than vàng trên lúa – một trong những căn bệnh quan trọng trên ruộng lúa mà AQ muốn chia sẻ đến bà con. Hy vọng đã giúp bà con hiểu hơn về tình hình bệnh hại của cây lúa, từ đó kết hợp canh tác hữu hiệu và phun phòng đầu vụ để đáp ứng mục tiêu ngành nông nghiệp xanh – sạch – chất lượng hiện nay.